مازیار شیبانی‌فر
- دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در قالب بیانیه‌ای جانباختن مهسا(ژینا) امینی ۲۲ ساله به اتهام رعایت‌نکردن قوانین سختگیرانه پوشش زنان در ایران، هنگام بازداشت پلیس [امنیت اخلاق] را به‌شدت محکوم کرد و خواهان پایان‌دادن به خشونت‌ها علیه زنان شد.
- از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تا کنون هزاران نفر در بسیاری از شهرها از جمله تهران، ایلام، اصفهان، کرمانشاه، مهاباد، سقز، سنندج، ساری و تبریز به خیابان‌ها آمده‌اند تا ضمن دادخواهی جانباختن مهسا امینی، به خشونت و تبعیض علیه زنان پایان دهند.
- در پی اعتراض‌ها، قطعی طولانی‌مدت اینترنت در استان‌های تهران، کردستان و دیگر نقاط کشور گزارش شده است. این سومین قطعی گسترده اینترنت طی ۱۲ ماه گذشته در ایران است.
- شرکت ناظر اینترنت جهانی، نت بلاکس(Netblocks) چهارشنبه این هفته اعلام کرد شبکه‌های تلفن همراه ایران تا حد زیادی بسته و دسترسی به اینستاگرام و واتس‌اَپ محدود شده است. این شرکت، پنجشنبه دومین قطع ارتباط گسترده در ایران را گزارش کرد.
- ابراهیم رئیسی رییس‌جمهور ایران در نشستی خبری در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک مدعی شد تحقیقات اولیه پزشکی قانونی در مورد مرگ امینی نشان می‌دهد وی بر اثر نارسایی قلبی یا سکته مغزی فوت کرده است و نه ضرب و شتم پلیس اخلاق.
- معترضان نتیجه‌گیری دولت [درباره این فاجعه] را رد می‌کنند و به گزارش‌هایی اشاره دارند که بر اساس آن ماموران با باتوم به سر مهسا امینی ضربه زده‌اند و سر او را به یکی از خودروهای‌شان کوبیده‌اند.
- رئیسی پوشش گسترده پرونده مهسا امینی [توسط رسانه‌های مختلف جهان] را نتیجه «استانداردهای دوگانه» [غرب] دانست و یادآور شد: «هر روز در کشورهای مختلف از جمله آمریکا شاهد مرگ مردان و زنان در برخورد پلیس هستیم، اما هیچ حساسیتی در مورد علت و برخورد با این خشونت‌ها وجود ندارد.»
- دو خبرگزاری نیمه رسمی ایران پنجشنبه گزارش دادند یکی از اعضای سازمان شبه نظامی حامی دولت ایران (بسیج) چهارشنبه این هفته در مشهد با ضربه چاقو کشته شده است. نور نیوز (رسانه وابسته به یک نهاد عالی امنیتی) در مجموع تعداد نیروهای امنیتی کشته‌شده در ناآرامی‌ها اخیر را ۵ نفر گزارش کرده است.
- گزارش‌های – هه نگاو نیوز که رویترز نتوانست آنها را راستی‌آزمایی کند – ادعا می‌کند تعداد کشته‌شدگان معترضان در مناطق کردنشین به ۱۵ نفر و تعداد مجروحان به ۷۳۳ نفر رسیده است. مقام‌های ایرانی کشته‌شدن تظاهرکنندگان توسط نیروهای امنیتی را رد کرده‌اند و احتمال می‌دهند این افراد بر اثر تیراندازی مخالفان مسلح حکومت کشته شده باشند.
شرح گزارش:
دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در قالب بیانیه‌ای جانباختن مهسا(ژینا) امینی ۲۲ ساله به اتهام رعایت‌نکردن قوانین سختگیرانه پوشش زنان در ایران، هنگام بازداشت پلیس [امنیت اخلاق] را به‌شدت محکوم کرد و خواهان پایان‌دادن به خشونت‌ها علیه زنان شد.
این دفتر خشونت علیه معترضان و مدافعان حقوق بشر در شهرهای سراسر کشور که خواهان پاسخگویی به کشته‌شدن ژینا توسط نیروهای امنیتی ایران هستند را به‌شدت محکوم کرد و از مقام‌های ایرانی خواست از خشونت‌های غیرضروری بیش‌تر خوددداری و استفاده از نیروهای کُشنده در اعتراض‌های مسالمت‌آمیز [مردمی] را متوقف کنند.
این دفتر ضمن بیان عمیق تاسف از جانباختن مهسا امینی، وی را یکی دیگر از قربانیان سرکوب مداوم و تبعیض روشمند ایران علیه زنان و تحمیل تبعیض‌آمیز پوشش نامید.
کارشناسان این دفتر تاکید کردند: «ما به‌شدت استفاده از خشونت فیزیکی علیه زنان و نفی کرامت اساسی انسانی در اجرای سیاست‌های حجاب اجباری که توسط مقام‌های دولتی تعیین شده است را محکوم می‌کنیم و از مقام‌های ایران می‌خواهیم تحقیقات مستقل، بی‌طرف و فوری در مورد مرگ خانم امینی انجام دهند، یافته‌های تحقیقات‌شان را رسانه‌ای و همه عاملان [این فاجعه] را پاسخگو کنند.»
از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تا کنون هزاران نفر در بسیاری از شهرها از جمله تهران، ایلام، اصفهان، کرمانشاه، مهاباد، سقز، سنندج، ساری و تبریز به خیابان‌ها آمده‌اند تا ضمن دادخواهی جانباختن مهسا امینی، به خشونت و تبعیض علیه زنان پایان دهند.
در این مدت، نیروهای امنیتی ایران با استفاده بیش از حد از زور از جمله شلیک گلوله، با معترضان برخورد کرده‌اند. در پی اعتراض‌ها، قطعی طولانی‌مدت اینترنت در استان‌های تهران، کردستان و دیگر نقاط کشور گزارش شده است. این سومین قطعی گسترده اینترنت طی ۱۲ ماه گذشته در ایران است.
به نوشته سی‌ان‌ان، امجد امینی (پدر مهسا امینی) مقام‌های ایرانی را به دروغگویی در مورد مرگ دخترش متهم و تاکید کرده است پزشکان پس از مرگ دخترش، اجازه دیدن پیکرش را نداده‌اند.
پدر مهسا گفته است وقتی پیکر دخترش را در آستانه تشییع جنازه مشاهده کرده است، به‌جز پاها و صورت، بدنش به‌طور کامل پوشانده شده بود. هرچند وی متوجه کبودی‌هایی روی پاهای دخترش می‌شود. وی تاکید کرد: «نمی‌دانم آنها با او چه کردند.»
مرگ مهسا امینی موجی از خشم را در جامعه برانگیخته و با وجود تلاش مقام‌ها برای جلوگیری از گسترش تظاهرات از طریق قطعی اینترنت و واکنش مرگبار پلیس، این اعتراض‌ها همچنان ادامه یافته است.
شرکت ناظر اینترنت جهانی، نت بلاکس(Netblocks) چهارشنبه این هفته اعلام کرد شبکه‌های تلفن همراه ایران تا حد زیادی بسته و دسترسی به اینستاگرام و واتس‌اَپ محدود شده است. این شرکت، پنجشنبه دومین قطع ارتباط گسترده در ایران را گزارش کرد.
از بعدازظهر دوشنبه دسترسی به اینترنت در بخش‌هایی از استان کردستان غربی ایران به‌طور کامل قطع و در برخی دیگر از مناطق کشور از جمله در شهرهای سنندج و تهران نیز با کندی و دشواری بسیار صورت گرفت. آخرین باری که ایران شاهد چنین قطعی شدیدی بود به اواخر سال ۲۰۱۹ برمی‌گردد که پس از افزایش ۳ برابری قیمت بنزین، اعتراض‌های گسترده‌ای صورت گرفت.
در آن زمان، کل اینترنت ایران نزدیک به آف‌لاین کامل بود. بر همین اساس شرکت اینترنتی اوراکل (Oracle) [در جریان اعتراض‌ها به گرانی بنزین] از «بزرگ‌ترین خاموشی اینترنت مشاهده‌شده در ایران» یاد کرد.
در این مدت، برخی از فعالان و رهبران جهان نسبت به ادعای خشونت پلیس علیه معترضان ابراز نگرانی کردند. وزیر امور خارجه سوئد چهارشنبه گفت: این کشور در کنار ایرانیان سوگوار مهسا امینی است و از مقام‌ها خواست به حق مردم برای اعتراض مسالمت‌آمیز احترام بگذارند.
آلمان نیز در کنفرانس خبری چهارشنبه از مقام‌های ایرانی خواست «اجازه تظاهرات مسالمت‌آمیز» را بدهند و از «خشونت بیش‌تر» جلوگیری کند. طارق احمد وزیر امور خارجه بریتانیا نیز درباره گزارش‌های منتشر شده راجع به بدرفتاری جدی با خانم امینی و دیگر زنان توسط نیروهای امنیتی، به‌شدت ابراز نگرانی کرد.
به نوشته گاردین، ابراهیم رئیسی رییس‌جمهور ایران در نشستی خبری در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک گفت: «من در نخستین فرصت با خانواده او [مهسا امینی] تماس گرفتم و به آنها اطمینان دادم با قاطعیت به بررسی حادثه ادامه خواهیم داد… بیش‌ترین دغدغه ما حفظ حقوق شهروندان است.»
وی تاکید کرد در مورد مرگ امینی دستورات لازم را به مقام‌ها داده و اکنون مسئولیت برعهده قوه قضاییه است. رئیسی مدعی شد تحقیقات اولیه پزشکی قانونی در مورد مرگ امینی نشان می‌دهد وی بر اثر نارسایی قلبی یا سکته مغزی فوت کرده است و نه ضرب و شتم پلیس اخلاق.
رییس‌جمهور ایران تاکید کرده است اگر مرگ او بر اثر سهل‌انگاری بوده باشد، به‌طور قطع رسیدگی می‌شود و قول می‌دهم بدون توجه به موضع‌گیری کردن یا نکردن مجامع بین‌المللی موضوع را پیگیری کنم.
معترضان نتیجه‌گیری دولت [درباره این فاجعه] را رد می‌کنند و به گزارش‌هایی اشاره دارند که بر اساس آن ماموران با باتوم به سر مهسا امینی ضربه زده‌اند و سر او را به یکی از خودروهای‌شان کوبیده‌اند. در این بین، گروه‌های حامی حقوق بشر بیم دارند که دست‌کم ۳۶ نفر در اعتراض‌های ۶ روز گذشته کشته شده باشند.
ابراهیم رییسی در ادامه این نشست خبری در حالی که به‌روشنی این اعتراض‌ها را محکوم نکرد، گفت: «تظاهرات… البته عادی و به‌طور کامل پذیرفته شده است… ما باید بین تظاهرکنندگان و خرابکاری تفاوت قایل شویم. تظاهرات برای بیان مسایل خاص، مناسب است.»
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در توییتی بدون اشاره به اعتراض‌های سراسری در ایران نوشت: «ناقضان واقعی حقوق بشر، شایستگی اخلاقی لازم برای اظهارنظر در مورد حقوق بشر را ندارند.»
علیرضا زاکانی شهردار تهران مدعی شد در طول اعتراض‌ها تا کنون به ۴۳ اتوبوس، ۵۴ ایستگاه اتوبوس و ۲۳ خودروی آتش‌نشانی خسارت وارد شده است.
به نوشته رویترز، ابراهیم رئیسی در نشست خبری در نیویورک یادآور شد: «در ایران آزادی بیان وجود دارد… اما هرج و مرج غیرقابل قبول است.»
وی پوشش گسترده پرونده مهسا امینی [توسط رسانه‌های مختلف جهان] را نتیجه «استانداردهای دوگانه» [غرب] دانست و یادآور شد: «هر روز در کشورهای مختلف از جمله آمریکا شاهد مرگ مردان و زنان در برخورد پلیس هستیم، اما هیچ حساسیتی در مورد علت و برخورد با این خشونت‌ها وجود ندارد.»
وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد ایالات‌متحده دیروز (پنجشنبه) پلیس اخلاق ایران را به اتهام آزار و خشونت علیه زنان ایرانی و نقض حقوق معترضان تحریم کرده است.
بیش‌تر ناآرامی‌ها در شمال غرب ایران متمرکز شده است، اما به پایتخت و دست‌کم ۵۰ شهر و شهرستان گسترش یافته است. دو خبرگزاری نیمه رسمی ایران پنجشنبه گزارش دادند یکی از اعضای سازمان شبه نظامی حامی دولت ایران (بسیج) چهارشنبه این هفته در مشهد با ضربه چاقو کشته شده است.
خبرگزاری تسنیم همچنین اعلام کرد یکی دیگر از بسیجیان، چهارشنبه در شهر قزوین بر اثر اصابت گلوله «اغتشاشگران و گروهک‌ها» به شهادت رسیده است. نور نیوز (رسانه وابسته به یک نهاد عالی امنیتی) ویدیویی از یک افسر ارتش به اشتراک گذاشت که کشته‌شدن یک سرباز را تایید می‌کند. در مجموع تعداد نیروهای امنیتی کشته‌شده در ناآرامی‌ها اخیر ۵ نفر گزارش شده است.
گزارش‌های – هه نگاو نیوز که رویترز نتوانست آنها را راستی‌آزمایی کند – ادعا می‌کند تعداد کشته‌شدگان معترضان در مناطق کردنشین به ۱۵ نفر و تعداد مجروحان به ۷۳۳ نفر رسیده است. مقام‌های ایرانی کشته‌شدن تظاهرکنندگان توسط نیروهای امنیتی را رد کرده‌اند و احتمال می‌دهند این افراد بر اثر تیراندازی مخالفان مسلح حکومت کشته شده باشند.
