حامد کاظم زاده، دانشگاه کلگری
در نخستین روز کاری سال ۲۰۲۵، جاستین ترودو در ششم ژانویه در یک نشست خبری از سمت رهبری حزب لیبرال (که از سال ۲۰۱۳ عهده‌دار آن بود) و نخست‌وزیری کانادا (که از سال ۲۰۱۵ عهده‌دار آن بود) استعفا داد. او اعلام کرد که تا زمان انتخاب جانشین خود، همچنان در قدرت باقی خواهد ماند. این تصمیم در حالی اتخاذ شد که پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ایالات متحده، فشار افکار عمومی و اعضای حزب لیبرال برای کناره‌گیری او به‌شدت افزایش یافته بود، به‌ویژه پس از استعفای کریستیا فریلند، وزیر دارایی، در ماه دسامبر. ترودو در بیانیه استعفای خود گفت: «من یک مبارزم و همه وجودم می‌گوید که باید بجنگم.» او با اشاره به وضعیت پارلمان کانادا اظهار داشت: «ما شاهد طولانی‌ترین دوره خدمت یک دولت اقلیت در تاریخ کانادا هستیم».
جاستین ترودو از سال ۲۰۱3 به‌عنوان چهره‌ای برجسته و مترقی در سیاست کانادا مطرح شد. در انتخابات سال 2015، لیبرال‌ها به لطف کاریزما و پیام امیدبخش او، از جایگاه سومین حزب سیاسی کشور به حزب دارای اکثریت پارلمانی رسیدند؛ موفقیتی بی‌سابقه در تاریخ کانادا. اکنون، با ۵۳ سال سن، او تنها رهبر باقی‌مانده از نسل رهبران گروه ۷ در سال 2015 است و طولانی‌ترین دوره رهبری را در میان همه آنها داشته است. در انتخابات ۲۰۱۹، کاهش تعداد کرسی‌های حزب لیبرال، ترودو را وادار به تشکیل یک دولت اقلیت کرد. از آن زمان، حزب لیبرال برای ادامه بقا در قدرت، ناچار به تکیه بر حمایت احزاب دیگر مانند حزب دموکراتیک جدید بود. حتی انتخابات زودهنگام ۲۰۲۱ نیز نتوانست جایگاه حزب را در عرصه سیاسی کشور بهبود بخشد.
با شرایط پیش‌آمده و استعفای دولت لیبرال، نخست‌وزیر با تایید فرماندار کل کانادا و نماینده پادشاه بریتانیا، پارلمان را تا ۲۴ مارس به حالت تعلیق درآورد. در ماه‌های اخیر، محبوبیت ترودو در میان رأی‌دهندگان و حتی اعضای حزب لیبرال، به شدت کاهش یافته بود. از تابستان گذشته، شکست‌های پی‌درپی در انتخابات حوزه‌هایی که زمانی پایگاه قدرت حزب بودند، بر این فشارها افزود. کاهش محبوبیت او به دلایلی مانند نارضایتی‌های مدنی، اعتصابات کارگری، ناکارآمدی اقتصادی، سیاست خارجی متزلزل، بحران مسکن، و تورم لجام گسیخته نسبت داده شده است.
بر اساس نظرسنجی موسسه انگوس رید در تعطیلات کریسمس، حمایت از حزب لیبرال به پایین‌ترین حد خود از سال ۲۰۱۴ رسید. در همین حال، محبوبیت پیر پویلیور، رهبر حزب محافظه‌کار، دست‌کم ۲۴ درصد بیشتر از ترودو است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حزب لیبرال، تحت هر رهبری، در انتخابات اکتبر ۲۰۲۵ شکست سنگینی از حزب محافظه‌کار خواهد خورد. پارلمان قرار بود از ۲۷ ژانویه فعالیت خود را از سر گیرد، اما تعلیق آن تا ۲۴ مارس فرصت بیشتری برای حزب لیبرال فراهم می‌کند تا رقابت‌های درون‌حزبی برای تعیین رهبری جدید را برنامه‌ریزی کند.
حزب لیبرال در بیانیه‌ای اعلام کرد که رهبر جدید و نخست‌وزیر آینده کانادا را در تاریخ ۹ مارس انتخاب خواهد کرد. هزینه ورود نامزدهای این رقابت ۳۵۰ هزار دلار تعیین شده که جهشی قابل‌توجه نسبت به ۷۵ هزار دلار در رقابت قبلی است. تاکنون مارک کارنی (رئیس پیشین بانک مرکزی کانادا و انگلیس)، کریستیا فریلند (معاون پیشین نخست‌وزیر)، و کارینا گولد (رئیس دولت در مجلس نمایندگان) رسماً نامزدی خود را اعلام کرده‌اند. مارک کارنی، با تحصیلات از دانشگاه‌های هاروارد و آکسفورد، کمپین خود را با وعده «رشد سریع اقتصادی برای کانادا» آغاز کرده است و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که او گزینه محبوب‌تر در میان حامیان حزب لیبرال است. نامزدها باید تا ۲۳ ژانویه تمایل خود را برای شرکت در انتخابات اعلام کرده و هزینه ورودی را پرداخت کنند.
هم‌زمانی بحران در حزب لیبرال کانادا با ورود دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید نیز چالش‌های جدیدی را برای کانادا به همراه داشته است. ترامپ پیش‌تر تهدید کرده بود که با وضع تعرفه‌های سنگین، اقتصاد کانادا را فلج خواهد کرد و حتی کانادا را «ایالت پنجاه‌ویکم» آمریکا خوانده بود. در پاسخ به تهدیدات ترامپ، ترودو اعلام کرد که احتمال یکی شدن کانادا با آمریکا «مثل شانس بقای یک گلوله برفی در جهنم است». مقامات کانادایی نیز فهرستی از کالاهای صادراتی آمریکا را برای اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه در صورت عملی شدن تهدیدات ترامپ، آماده کرده‌اند. اقلامی مانند سرامیک، فولاد و مبلمان در این فهرست قرار دارند و به گفته مقامات، صادرات انرژی به آمریکا به‌عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته خواهد شد.
پایان
