مازیار شیبانی‌فر
بی‌برقی و بی‌آبی در استان خوزستان شرایط را به سمت بحران پیش برده است. وضعیت کنونی تا اندازه‌ای مردم را به تنگ آورده است که دست به اعتراض خیابانی زده‌اند و در این بین برخی از جوانان شرکت‌کننده در اعتراض‌ها کشته شده‌اند.
در حالی که استان خوزستان یکی از گرم‌ترین سال‌های خود را می‌گذراند که طی روزهای اخیر و با افزایش شدید و بی‌سابقه دما، مشکل بی‌برقی و بی‌آبی هم به سایر مشکلات اهالی این استان افزوده شده است.
موضوع کم آبی در کل استان و به طور مشخص در سوسنگرد و شادگان بحرانی شده و همین موضوع اعتراض‌های مردمی را به دنبال داشته است.
“امید صبری‌پور” سرپرست فرمانداری شادگان در استان خوزستان چند روز پیش (۲۵ تیرماه) از کشته‌شدن یک نفر از مردم این شهر در جریان تجمع اعتراضی به وضعیت کم آبی خبر داده است.
وی افزود: در جریان این تجمع، افراد فرصت‌طلب و اغتشاش‌گر به سمت ماموران نیروهای امنیتی و تجمع‌کنندگان تیراندازی کردند که تیر به یک رهگذر که جوانی ۳۰ ساله بود، اصابت کرد و منجر به مرگ وی شد.
برخی منابع از کشته‌شدن بیش از 3 جوان در این اعتراض‌ها خبر داده‌اند.
در فضای مجازی نیز هشتگ‌های “#خوزستان_تنها_نیست” و “#خوزستان_آب_ندارد” در حمایت از مردم بحران‌زده خوزستان داغ شده است. در همین زمینه موضوع مدیریت منابع آب خوزستان و به‌ویژه بحث انتقال آب از رودخانههای بزرگ این استان به استان‌های مرکزی و کویری کشور موضوع اصلی و پرطرفدار کاربران شبکه‌های مجازی است.
“زهرا کشوری” روزنامه‌نگار و فعال محیط زیستی در این زمینه نوشته است: “۶۷ سال انتقال آب کارون بزرگ به اصفهان، یزد، کرمان، قم و … وقتی می‌گوییم کارون، پل سفید اهواز را تجسم نکنید. نتیجه از بین بردن اقتصاد کشاورزی در خوزستان، لرستان و چهارمحال بختیاری به قیمت گسترش صنعت در فلات مرکزی. کسی مخالف انتقال آب برای شرب نیست.”
”محمد مالی” روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی و محیط‌زیست نیز توییت کرده است: “آدرس غلط ندهید! با رهاسازی قطره‌چکانی آب از سد کرخه، گره خشکی رودخانه کرخه در پایین‌دست باز نمی‌شود. آب را از سد سیمره رها کنید. حق‌آبه چند هزار ساله کرخه را به خوزستان و هورالعظیم بدهید.”
“اسماعیل کهرم” بوم‌شناس، فعال محیط‌زیست و مشاور سابق سازمان محیط‌زیست در مورد مشکل بی‌آبی خوزستان گفته است: “در خوزستان 5 رودخانه کرخه، کارون، دز، جراحی و مارون وجود دارند. کارون یکی از بزرگ‌ترین رودخانههای ایران است که حتی قابل کشتی‌رانی است. اما سوال این است که ما با این رودخانه‌ها و منابع آب چه کردیم؟”
وی افزود: “خوزستان الان آب دارد، اما آب به دست مردم نمی‌رسد. وقتی هم که باران می‌آید در آبادان آب با فاضلاب قاطی می‌شود. به همین دلیل استانی که سال‌ها است به ایران نان، عظمت، پول و نفت داده، خودش درگیر مسئله آب است.”
“هادی سواری” عضو پیشین شورای شهر اهواز باور دارد سدسازی‌های بی‌رویه که متولی اصلی آن در کشور سپاه پاسداران است و بی‌کفایتی مسئولان سرچشمه بحران بی‌آبی خوزستان محسوب می‌شود.
وی افزوده است: “در نتیجه سدسازی به روی رودخانه “جراحی” آب کم‌تری به طرف شادگان هدایت می شود و تنها آبی که اکنون وارد هور شادگان می‌شود پساب‌های سه طرح نیشکر هستند که به شور شدن بیش‌تر آب و از بین رفتن گونه‌های بسیاری از ماهی‌ها و همچنین شوره‌زارشدن نخلستان‌ها و زمین‌های کشاورزی منجر شده است.”
“سواری” تاکید کرد: “سدهای کرخه و سمیرم و دیگر سدهای احداث شده در سال‌های گذشته ورود آب به هورالعظیم را بسیار کاهش داده است. ده‌ها روستا با نبود یا قطعی مداوم آب روبه‌رو هستند و به گفته استاندار خوزستان پیش از بحران کنونی، آب بیش از 700 روستای خوزستان به‌وسیله تانکر تامین می شد.”
در همین زمینه یکی از رسانه‌های داخل ایران در قالب یک اینفوگرافیک به بررسی عوامل موثر در بی‌آبی استان خوزستان پرداخته است. کشاورزی و پرورش ماهی به‌صورت غیراصولی و بی‌حد و مرز، برداشت‌های بی‌رویه از رودخانه‌ها، خشکسالی، سدسازی‌های بی‌رویه، انتقال آب کارون، کاهش ورودی رودخانه‌ها، رعایت‌نشدن سند ملی حفاظت از محیط‌زیست و مدیریت ناکارآمد را به عنوان دلیل مشکلات موجود بی‌آبی مطرح کرده است.
