در آخرین روزهای نبرد با داعش در سوریه در سال 2018، پهپادهای ایالاتمتحده مشغول گشتزنی بر فراز منطقهای در نزدیکی شهر باغوز بودند که سرسختترین نیروهای داعش و همسر و فرزندانشان در آنجا مستقر شده بودند. این پهپادها بهدنبال اهداف نظامی بودند، اما تنها گروهی از زنان و کودکان را مشاهده کردند که در کنار ساحل رودخانه جمع شده بودند. ناگهان یک جت اف-15 آمریکایی از قاب دوربین با وضوح بالای پهپاد عبور کرد و بمبی 500 پوندی بر روی این گروه انداخت و پس از آن جتی دیگر یک بمب دو هزار پوندی را بر روی جمعیت پرتاب کرد.
کارکنان مستقر در پایگاه هوایی العدید قطر ناباورانه در حال مشاهده زنده این صحنه بودند و یکی از آنها گفت: “همین الان بر سر 50 زن و کوچک بمب انداختیم.” با این حال، بهزودی مشخص شد تعداد حقیقی کشتهشدگان 70 نفر بوده است.
حمله باغوز یکی از بزرگترین حملهها به غیرنظامیان در جنگ ایالاتمتحده با داعش بهشمار میرود، اما ارتش ایالاتمتحده هیچگاه بهصورت همگانی درباره آن صحبت نکرده است. برخی این حمله را یک جنایت جنگی احتمالی میدانند، اما ارتش در تمامی مراحل تحقیقات این فاجعه تلاش کرده است ابعاد آن را پنهان کند. تعداد کشتههای این حمله کمتر از میزان واقعی برآورد شده، انتشار گزارش نهایی به تاخیر افتاده و گزارش پاکسازی و طبقهبندی شده است.
“ژنرال تیت” از ارزیابان همکار با دفتر بازرس کل ارتش راجع به این حمله میگوید: “رهبری ارتش آماده دفنکردن این اتفاق بود و نمیخواست اقدامی در مورد آن انجام دهد. مشاهده این رفتار باعث شد تا ایمان به سیستم را از دست بدهم. زیرا زیردستان خواهان انجام کار درست هستند، اما مقامهای بالا علاقهای به شنیدن حقایق ندارند.” ژنرال تیت نسبت به این رویکرد انتقاد کرد و در نهایت از سِمَت خود کنار گذاشته شد.
بر اساس تحقیقات نیویورک تایمز، واحد ویژه عملیاتی شماره 9 درخواست این حمله هوایی را مخابره کرده است. این واحد عملیاتهای به کلی سری را انجام میداد و گاهی میزان سری بودن به حدی بالا بوده که شرکای نظامی نیز از اجرای عملیات با خبر نمیشدند. این موضوع درباره حمله باغوز نیز صحت دارد و فرماندهی نیروی هوایی ایالاتمتحده در قطر از انجام این عملیات آگاهی داشته است.
نیویورک تایمز هفته گذشته یافتههای خود را به سنتکام ارسال کرد و آنها در پاسخ گفتند در جریان حمله هوایی باغوز 80 غیرنظامی کشته شدهاند و حمله قابلتوجیه بوده است. این فرماندهی در خصوص غیرنظامی بودن 60 کشته دیگر این حمله ابراز تردید کرد. زیرا زنان و کودکان داعشی در مواردی مسلح هستند.
تنها ارزیابی میدانی با فاصله زمانی کوتاه از حمله، از سوی واحد ویژه عملیاتی شماره 9 انجام شد و آنها حمله را قانونی اعلام کردهاند. محافظت از نیروهای ائتلاف در برابر حمله عناصر داعش به عنوان علت قانونی بودن حمله هوایی بیان شده است.
ایالاتمتحده اعلام کرده بمباران سوریه دقیقترین و انسانیترین عملیات هوایی تاریخ بوده است. بر این اساس، پیش از حمله پهپادهای مجهز به دوربینهای با وضوح بالا اهداف بالقوه را بررسی میکردند تا جنگجویان از غیرنظامیان تمایز داده شوند. سپس وکلای حقوقی ارتش هماهنگی حمله با قوانین درگیری مسلحانه را اعلام میکردند و حمله در صورت انجام این مراحل صورت میگرفت.
ادعای وجود “خطر نزدیک” میتوانست به انجام حمله بدون طی شدن این مراحل منتهی شود. این روشی بود که واحد ویژه عملیاتی شماره 9 بیشتر وقتها به آن متوسل میشد. بر این اساس، نیروهای آمریکایی و متحدانش در شرایط مواجهه با آتش مستقیم دشمن یا حتی مشاهده نیت خصمانه میتوانند اعلام خطر نزدیک کنند. یعنی حتی خودرویی که کیلومترها با نیروهای آمریکایی فاصله دارد میتواند خطر نزدیک خوانده شود.
نتیجه چنین رویکردی تبدیلشدن چند شهر سوریه از جمله رقه، به ویرانه بوده است. سازمانهای حقوق بشری اعلام کردند ائتلاف مسئول مرگ چند هزار غیرنظامی در جنگ سوریه است. ائتلاف اصرار دارد آمار واقعی کشتههای غیرنظامی بسیار پایینتر است، اما به گفته منابع آگاه گزارشهای بسیاری درباره کشتههای غیرنظامی از سوی افراد محلی، خبرگزاریها، گروههای حقوق بشری و ارزیابهای نظامی به ائتلاف اعلام شده است.
آمار کشتهشدگان غیرنظامی بر اثر حملههای هوایی انجام گرفته به درخواست واحد ویژه عملیاتی شماره 9 به حدی بالا بود که افسران سیا مستقر در سوریه را وادار به تحقیق کرد. گزارشهای نهایی این تحقیق با مهر محرمانه در اختیار مسئولان قرار گرفته است.
واحد ویژه عملیاتی شماره 9 میگوید درخواست حمله هوایی را بر اساس گزارش نیروهای محلی سوری ارسال کرده است. این نیروها مدعی بودند که مورد حمله عناصر داعش قرار گرفتهاند و در خطر شکست قرار دارند. به گزارش این نیروهای میدانی، 16 مرد مسلح و خطرناک در اطراف تجمع زنان و کودکان حضور داشتهاند.
تصاویر دوربینهای با وضوح بالای پهپاد نشاندهنده حضور تنها 2 یا 3 فرد مسلح در اطراف زنان و کودکان است که بهنظر نمیرسد در حال حمله به نیروهای ائتلاف هستند. این تصاویر نشان میدهد این شرایط توجیه مناسبی برای استفاده از بمب 2 هزار پوندی بهوجود نمیآورد.
یافتههای گزارش بازرسی از حمله هوایی باغوز نشان میدهد نیروهای ائتلاف به سرعت محل بمباران را با بولدوزر تخریب کردهاند. “دیوید یوبانک” سرباز سابق نیروی ویژه و مدیر سازمان حقوق بشری “فری بورما رنجرز” یک هفته پس از حمله از منطقه بازدید و این موضوع را تایید کرده بودند.