آکسیوس: ایالات‌متحده در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی «توقف در برابر توقف» را بررسی می‌کند

44

شرح گزارش:

بر اساس اعلام ۱۰ تن از مقام‌های اسراییلی، دیپلمات‌های غربی و کارشناسان ایالات‌متحده، دولت جو بایدن در هفته‌های اخیر با شرکای اروپایی و اسراییلی‌اش درباره پیشنهادی برای توافق موقت با جمهوری اسلامی بحث کرده که مضمون آن برداشتن برخی از تحریم‌های اقتصادی جمهوری اسلامی در برابر مسدود کردن بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران است.

رویکرد جدید دولت بایدن نشان می‌دهد ایالات‌متحده تا چه اندازه نگران پیشرفت‌های اخیر برنامه هسته‌ای تهران است. ایالات‌متحده گفت‌وگو بر سر احیای برجام را به‌طور کامل رد نکرده است، اما به‌خاطر کمک نظامی تهران به مسکو و سرکوب معترضان در ایران، سال گذشته آن را از دستور کار خارج کرد.

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تا اواخر فوریه امسال جمهوری اسلامی ۸۷٫۵ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ‌‌ذخیره کرده است. کارشناسان می‌گویند اگر این میزان اورانیوم تا ۹۰ درصد غنی شود، برای تولید دست‌کم یک بمب هسته‌ای کافی است.

به‌تازگی مقام‌های اسراییلی به دولت بایدن و چند کشور اروپایی هشدار داده‌اند غنی‌سازی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی با عبور از ۶۰ درصد وارد محدوده خطرناکی شده است که این موضوع می‌تواند حمله نظامی اسراییل به ایران را در پی داشته باشد.

بر اساس گفته منابع آگاه آکسیوس، دولت بایدن ژانویه امسال بحث درباره رویکرد جدید را آغاز کرد و فوریه به اسراییل و متحدان اروپایی‌اش یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا در مورد آن اطلاع رسانی کرد. به گفته این منابع، پیشنهاد مورد بحث شامل برداشتن برخی از تحریم‌ها است در صورتی که جمهوری اسلامی بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای‌اش از جمله غنی‌سازی ۶۰ درصدی را متوقف کند.

یک مقام اسراییلی و یک دیپلمات غربی اعلام کردند مقام‌های جمهوری اسلامی از این گفت‌وگوها آگاه هستند، اما تا کنون آن را نپذیرفته‌اند. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز حاضر نشد به پرسش‌های آکسیوس پاسخ دهد.

رویکرد جدید ایالات‌متحده شبیه به پیشنهادی است که جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید و بیل بِرِنز رییس سی‌آی‌ای – که از اعضای ارشد دولت باراک اوباما نیز بودند – ارایه کرده بودند. توافق بر سر توقف کوتاه مدت بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در برابر کاهش محدود تحریم‌ها از سال ۲۰۱۳ اعمال و در دوره زمانی ۶ ماهه چندین بار تمدید شد تا سرانجام در جولای ۲۰۱۵ برجام به امضا رسید.

سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرده بایدن «به‌طور کامل متعهد شده است که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند و ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای رسیدن به این هدف است.»

وی افزود: دولت در هماهنگی کامل با شرکا و متحدانش از جمله اسراییل در حال آماده‌شدن برای بررسی تمامی گزینه‌ها و موارد احتمالی است.

بر اساس اعلام سه مقام اسراییلی و دیپلمات‌های غربی، مقام‌های جمهوری اسلامی تا کنون رویکرد جدید را نپذیرفته‌اند و گفته‌اند آنها به توافقی کم‌تر از برجام رضایت نمی‌دهند.

اندکی پس از روی کار آمدن دولت بایدن در سال ۲۰۲۱، ایالات‌متحده و جمهوری اسلامی تلاش کردند با میانجی‌گری اتحادیه اروپا [در قالب گفت‌وگوهای وین] به توافقی موقت دست یابند، اما طرف‌ها نتوانستند به توافق برسند و کوشیدند شرایط بازگشت به برجام را فراهم کنند.

توافق بر سر احیای برجام در سپتامبر سال گذشته نزدیک به نهایی‌شدن بود که در آخرین لحظه جمهوری اسلامی این گفت‌وگوها را نیمه‌کاره رها کرد. زیرا کشورهای غربی حاضر نشدند تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) درباره سایت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده جمهوری اسلامی را متوقف کنند.