علی العاشور
کپیتال کارنت
• خشونت‌های ناشی از نفرت علیه مسلمانان در سال‌های اخیر افزایش یافته است؛ از قتل یک مرد مسلمان در خارج از مسجد تورنتو در سال ۲۰۲۰ گرفته تا حمله کامیونی در ژوئن ۲۰۲۱ به خانواده‌ای مسلمان در شهر لندن آنتاریو و یک سال پس از آن در دیگر شهر آنتاریو ۴ نفر به قتل رسیدند.
• به گزارش پلیس کانادا میزان جرم‌های ناشی از نفرت علیه مسلمانان بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ به میزان حیرت‌‌آور ۷۱ درصد افزایش یافته و از ۸۴ مورد به ۱۴۴ مورد رسیده است. البته به گزارش شبکه ضدنفرت کانادا نزدیک به ۸۰ درصد این دست رخ‌دادها به پلیس گزارش داده نمی‌شود.
• برخی معتقدند نژادپرستی روشمند (سیستماتیک) و شکست دولت‌ها و دیگر نهادهای کلیدی همانند پلیس، به‌نوعی مسئول حمله‌های اسلام‌هراسانه در کانادا است.
• نایلا میلد مشاور ضدنژادپرستی در دانشکده پزشکی دانشگاه بریتیش کلمبیا معتقد است: «موضوع اسلام‌هراسی به‌طور کلی و اسلام‌هراسی جنسیتی به‌طور خاص، هنوز به‌صورت موثر در کانادا مورد توجه قرار نگرفته است.»
• تحقیقات نشان می‌دهد اسلام‌هراسی در کبک نسبت به سایر نقاط کانادا به‌طور قابل‌توجهی بالاتر است. مطالعه جدید موسسه اِنگِس‌رید نشان می‌دهد ۵۶ درصد از ساکنان کبک به اسلام نظر منفی دارند. در خارج از کبک این میزان حدود ۳۶ درصد است.
• فعالان اجتماعی باور دارند که آموزش عمومی بهترین شیوه مبارزه با پیش‌داوری‌هایی است که زمینه‌ساز اندیشه‌های اسلام‌هراسانه می‌شود.
• مشاور ضدنژادپرستی دانشگاه بریتیش کلمبیا نیز ضمن تایید اینکه از بین بردن کلیشه‌ها بسیار مهم است، اظهار داشت: «هرچه بیش‌تر به مردم آموزش دهیم، آنها بیش‌تر متوجه می‌شوند که مسلمانان مردمی عادی هستند و دیگر آنها را قربانی خشونت‌های خانگی یا اندیشه‌های اسلام‌هراسانه نمی‌کنند.»
شرح گزارش:
«واتی رحمت» در حالی که قلبش به تندی می‌زد، با شتاب از محل کارش در یکی از خیابان‌های فرعی مونترال خارج شد و به سمت نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس رفت. یک خودرو به‌آهستگی تعقیبش می‌کرد و او هم می‌دانست که چه چیزی انتظارش را می‌کشد؛ مردی شیشه خودرو را پایین کشید و فریاد زد: «تروریست! به خانه‌ات برگرد!»
خشونت‌های ناشی از نفرت علیه مسلمانان در سال‌های اخیر افزایش یافته است؛ از قتل یک مرد مسلمان در خارج از مسجد تورنتو در سال ۲۰۲۰ گرفته تا حمله کامیونی در ژوئن ۲۰۲۱ به خانواده‌ای مسلمان در شهر لندن آنتاریو و یک سال پس از آن در دیگر شهر آنتاریو ۴ نفر به قتل رسیدند. آوریل امسال حوادث مرتبط با هدف قرار دادن دو مسجد در مارکهام نیز جریان‌ساز شد.
در سال ۲۰۲۱ شورای ملی مسلمانان کانادا گزارش داد که در پنج سال گذشته، تعداد مسلمانانی که در حمله‌های هدفمند نفرت‌پراکنانه در کانادا کشته شده‌اند، نسبت به سایر کشورهای عضو گروه جی-۷ در ۵ سال گذشته بیش‌تر شده است.
به گزارش پلیس کانادا میزان جرم‌های ناشی از نفرت علیه مسلمانان بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ به میزان حیرت‌‌آور ۷۱ درصد افزایش یافته و از ۸۴ مورد به ۱۴۴ مورد رسیده است. البته به گزارش شبکه ضدنفرت کانادا نزدیک به ۸۰ درصد این دست رخ‌دادها به پلیس گزارش داده نمی‌شود.
این در حالی است که همواره زنان مسلمان بار سنگین این حوادث را به دوش کشیده‌اند. رحمت با اشاره به حوادثی که توسط رسانه‌ها و همچنین سازمان‌های اجتماعی پوشش داده شده است، می‌گوید: در دو سال گذشته، اکثر قربانیان اسلام‌هراسی را زنان تشکیل می‌دادند.
۱۲ آوریل امسال زنی مسلمان همراه مادرش از مسجدی در شهر کیچنر به سمت خانه می‌رفتند که مردی نقابدار اسلحه‌ای را به سمت آنها گرفته است. پلیس همچنان در حال بررسی این حادثه است. بر اساس گزارش ژورنال ادمونتون، دست‌کم ۹ حمله به زنان مسلمان طی یک دوره ۶ ماهه بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ گزارش شده است.
چلبی دایگل سردبیر وب‌سایت مازلم لینک (The Muslim Link) درباره علت هدف قرار گرفتن زنان مسلمان در کانادا معتقد است: مهاجمان تصور می‌کنند زنان ضعیف‌اند و توان درگیری ندارند.
وی ضمن بیان اینکه دوران همه‌گیری و شهربندان‌ها باعث شد مردم به شبکه‌های اجتماعی پناه ببرند و سفیدپوستان نژادپرست همراه افراط‌گرایان راست از این شرایط برای تجدید حیات جهانی سو‌ءاستفاده کردند، گفت: ایدئولوژی این گروه‌ها به‌شدت زن‌ستیز و به‌ویژه علیه زنان مسلمان است. برخی از مردم به‌خاطر قرار گرفتن در معرض محتواهای خشونت‌گرای شبکه‌های اجتماعی، رادیکال شده‌اند.
در این دوره شایع شده بود مسلمانان با تجمع مخفیانه در مساجد به‌منظور نماز خواندن، از قرنطینه سرپیچی می‌کنند. آگوست ۲۰۲۰ همین محتواهای نادرست باعث شد یک مسجد در تورنتو ۶ بار هدف تخریب قرار بگیرد.
برخی معتقدند نژادپرستی روشمند (سیستماتیک) و شکست دولت‌ها و دیگر نهادهای کلیدی همانند پلیس، به‌نوعی مسئول حمله‌های اسلام‌هراسانه در کانادا است.
واتی رحمت و برخی دیگر از اعضای جامعه مسلمان ادمونتون پس از موج حمله‌های وحشیانه در سال ۲۰۲۱ سازمانی مردم‌نهاد با عنوان «گفت‌وگوی خواهران» (Sisters Dialogue) را راه‌اندازی کردند. تابستان ۲۰۲۲ همین گروه برنامه «پیاده‌روی امن در ادمونتون» (The Edmonton Safe Walk) را با همکاری فدراسیون لیگ‌های اجتماعی ادمونتون برپا کردند.
نایلا میلد مشاور ضدنژادپرستی در دانشکده پزشکی دانشگاه بریتیش کلمبیا معتقد است: «موضوع اسلام‌هراسی به‌طور کلی و اسلام‌هراسی جنسیتی به‌طور خاص، هنوز به‌صورت موثر در کانادا مورد توجه قرار نگرفته است. ما در رسانه‌ها فقط مسلمانانی را می‌بینیم که به‌عنوان قربانی یا تروریست به تصویر کشیده می‌شوند و از مسلمانان به‌عنوان افراد عادی و واقعی خبری نیست.»
منتقدان لایحه ۲۱ کبک نیز تاکید می‌کنند اسلام‌هراسی و نژادپرستی روشمند نه‌تنها در پلیس بلکه در درون دولت‌ها نیز وجود دارد. لایحه ۲۱ کبک کارمندان دولت از جمله افسران پلیس و معلمان را از پوشیدن نمادهای مذهبی همانند حجاب و عمامه باز می‌دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد اسلام‌هراسی در کبک نسبت به سایر نقاط کانادا به‌طور قابل‌توجهی بالاتر است. مطالعه جدید موسسه اِنگِس‌رید نشان می‌دهد ۵۶ درصد از ساکنان کبک به اسلام نظر منفی دارند. در خارج از کبک این میزان حدود ۳۶ درصد است.
فعالان اجتماعی باور دارند که آموزش عمومی بهترین شیوه مبارزه با پیش‌داوری‌هایی است که زمینه‌ساز اندیشه‌های اسلام‌هراسانه می‌شود.
برخی از آموزگاران مدرسه‌ها در حال رسیدگی به مشکل اسلام‌هراسی در کلاس‌های درس هستند. اوایل امسال اداره آموزش و پرورش منطقه پی‌یل به‌عنوان نخستین منطقه در کانادا، راهبردی با هدف مبارزه با اسلام‌هراسی، ایجاد کلاس‌های درس فراگیر در راستای تایید هویت مسلمانان با قدردانی از مشارکت آنها در فضاهای علمی، هنری و تاریخی تدوین کرد.
با در نظر گرفتن اینکه حدود ۲۵ درصد از جمعیت دانش‌آموزان منطقه پی‌یل را مسلمانان تشکیل می‌دهند، این اقدام توسط بسیاری از جوامع مسلمان مورد قدردانی قرار گرفت.
نایلا میلد مشاور ضدنژادپرستی دانشگاه بریتیش کلمبیا نیز ضمن تایید اینکه از بین بردن کلیشه‌ها بسیار مهم است، اظهار داشت: «هرچه بیش‌تر به مردم آموزش دهیم، آنها بیش‌تر متوجه می‌شوند که مسلمانان مردمی عادی هستند و دیگر آنها را قربانی خشونت‌های خانگی یا اندیشه‌های اسلام‌هراسانه نمی‌کنند.»
وی با تاکید بر نقش رسانه‌ها در این زمینه یادآور شد: «در رسانه‌ها روایت‌های کافی درباره داستان زندگی و دستاوردهای جامعه مسلمانان وجود ندارد. ما به روایت‌هایی نیاز داریم که داستان‌های واقعی از زندگی مسلمانان را روایت کند تا بتوانیم از کلیشه‌ها فراتر برویم. مسلمانان انسان و بخشی از بافت اجتماعی هستند که به کانادا خدمت می‌کنند.»