مازیار شیبانی‌فر
حدود 2 سال پیش، دولت فدرال کانادا به رهبری جاستین ترودو قول داده بود، تا سال 2030 حدود 2 میلیارد درخت در سراسر کانادا بکارد، اما تا کنون تنها 8 و نیم میلیون درخت کاشته شده است.
به گزارش سی‌بی‌سی، طرح درخت‌کاری دولت که در طول مبارزه‌های انتخاباتی سال 2019 از سوی لیبرال‌ها مطرح شده بود، به منظور مبارزه با تغییرهای آب و هوایی و ایجاد شغل‌های جدید ارایه شده است. دولت فدرال تا میانه نوامبر 2021 کمتر از نیم درصد از وعده‌ای که داده بود را به مرحله عمل درآورده است.
دولت ادعا می کند که با کاشت 2 میلیارد درخت امکان دستیابی به هدف‌های راهبردی تعیین شده برای جلوگیری از گرمایش زمین و تغییر آب و هوا دست خواهد یافت و این اقدام حدود 4300 شغل جدید ایجاد می‌کند.
“جوانا سیواسانکاران” یکی از کارکنان وزارت منابع طبیعی کانادا ضمن اشاره به اینکه دولت از برنامه اعلام‌شده خود عقب نیست، گفت: “تا پایان سال جاری حدود 30 میلیون درخت کاشته خواهد شد.”
“مایک موریس” نماینده حزب سبز در پارلمان گفت: “اعلام این خبر که تا کنون تنها 8 و نیم میلیون درخت کاشته شده، “بسیار ناامیدکننده” است، اما “غافلگیرکننده” نیست. زیرا ما دیده‌ایم که دولت هنگام انتخابات وعده‌های بزرگ می‌دهد، اما به آنها عمل نمی‌کند و این جدیدترین نمونه از این دست است.”
در همین زمینه، دولت فدرال اعلام کرده است در حال برنامه‌ریزی برای برداشتن یک گام بزرگ در زمینه کاشت درخت تا پایان دسامبر امسال است. این اقدام با ارایه فراخوان برای ثبت‌نام از موسسه‌های جدید در زمینه کاشت 250 تا 350 میلیون درخت در سال آغاز شده است. البته دولت به این موضوع نیز اشاره کرده که نهال کافی در اختیار نداشته است و یک نهال برای اینکه آماده کاشت شود، حدود 2 سال زمان می‌برد.
بر اساس اعلام وزارت منابع طبیعی کانادا در فوریه 2021 حدود 120 موسسه برای مشارکت در کاشت درخت آمادگی خود را ابراز کرده‌اند. شرایط نهایی‌شدن توافق میان دولت و این موسسه‌ها به اتمام رسیده و قرار است 30 میلیون درخت در مناطق مختلف شهری و روستایی در سراسر کانادا کاشته شود.
بر اساس داده‌های دولت، از کل درخت‌هایی که تاکنون کاشته‌شده، 7 میلیون و 600 هزار اصله نهال در بریتیش کلمبیا جای گرفته است. در آنتاریو 89 هزار، در ساسکاچوان حدود 60 هزار، در آلبرتا 238 هزار، در کبک 350 هزار و در نیوبرانزویک 235 هزار نهال کاشته شده است.
تعهد برای کاشت 2 میلیارد درخت اضافی تا سال 2030 به این مفهوم است که هر سال باید 200 میلیون درخت کاشته شود. این تعداد، افزون بر 500 میلیون نهالی است هر سال توسط صنعت جنگل‌داری کانادا کاشته می‌شود.
چرا کاشت درخت در کانادا و جهان اهمیت حیاتی دارد؟
به گزارش رسانه جهانی گوتری کوتز، طی دهه‌های اخیر آتش‌سوزی‌های غیرعمدی جنگل‌ها، رشد جمعیت، گسترش مناطق شهری، افزایش زمین‌های کشاورزی، گسترش صنایع وابسته به چوب، فرسایش دایمی خاک و کاهش منابع آبی در جهان موجب شده است مناطق جنگلی به‌طور گسترده‌ای آسیب ببینند.
مجله نیچر تخمین می‌زند اکنون حدود 3 تریلیون درخت در جهان وجود دارد و پوشش جنگلی در جهان به حدود 3 میلیارد هکتار کاهش یافته است. بر اساس همین گزارش، جهان هر سال نزدیک به 10 میلیارد درخت از دست می‌دهد.
البته با وجود همه این نکته‌های منفی، این خبر خوب هم وجود دارد که تعداد درختان جهان نسبت به 100 سال پیش افزایش یافته است. یعنی با وجود آنکه طی سده گذشته استفاده از درختان 4 برابر شده است، اما سیاست‌های درخت‌کاری در کشورهای مختلف جهان جواب داده و تعداد درختان جهان نسبت به یک صد سال گذشته افزایش یافته، اما نکته مهم این است که روند درخت‌کاری باید با سرعت زیادی افزایش یابد.
نزدیک به 50 درصد از جنگل‌های جهان، به ترتیب در 5 کشور روسیه، کانادا، برزیل، ایالات‌متحده و چین و حدود یک سوم از جنگل‌های جهان در جمهوری دموکراتیک کنگو، اندونزی، استرالیا، پرو و هند قرار دارند. یعنی حدود دو سوم از کل جنگل‌های جهان در 10 کشور قرار گرفته است.
فنلاند، سوئد، اسلوونی، بولیوی، گینه استوایی، گویان فرانسه و تایوان در زمینه تراکم درخت پیشتاز هستند. از آن سو، پوشش درختی در کشورهای قطر، امارات‌متحده‌عربی و گرینلند نزدیک به صفر است.
تخمین زده می‌شود اکنون برای هر نفر از ساکنان زمین حدود 422 درخت وجود دارد. در این میان کشورهایی که بهترین نسبت درخت به ازای هر نفر را دارند شامل کانادا، روسیه، گابن، بولیوی، گویان و جمهوری آفریقای مرکزی است. در مصر تنها یک درخت برای هر نفر وجود دارد.
پژوهش‌های جهانی نشان می‌دهد اگر کشورها به صورت متوازن و هم‌آهنگ در زمینه ایجادِ زیست‌بومِ برابر گام برندارند، با توجه به روندِ جنگل‌زدایی کنونی، جهان تا سال 2050 بیش از یک میلیون مایل مربع از مناطق جنگلی خود را از دست خواهد داد. این موضوع می‌تواند علت اصلی نگرانی برای نسل‌های آینده باشد.
البته برخی از کشورها از جمله اتیوپی دست به ابتکار عمل کاشت 4 میلیارد درخت زده‌اند. مردم این کشور که به‌عنوان رکورددار کاشت درخت در گینس نام خود را ثبت کرده‌اند، موفق شدند در طول 1 روز (در مدت زمانی کمتر از 24 ساعت) 200 میلیون درخت در سراسر کشور بکارند!
نکته بسیار حیاتی و تعیین‌کننده این است که هرچه بیشتر درخت بکاریم، به همان نسبت در مهار گرمایش زمین موفق‌تر خواهیم بود. نیازمند توجه است که 1 تریلیون درخت با مکیدن بیش از 750 میلیارد تن دی‌اکسید‌کربن – که عامل اصلی به دام انداختن گرما در جو زمین است- می‌توانند در پاک‌سازی هوای جهان نقش کلیدی و بسیار تعیین‌کننده‌ای ایفا کنند.