بر اساس گزارش منتشر شده از سوی دانشگاه امریکن و پروژه برآورد هزینه‌های جنگ دانشگاه براون، جنگ‌های آمریکا پس از حملات یازده سپتامبر موجب آوارگی 37 میلیون نفر شده است. این عدد تا 59 میلیون نفر نیز تخمین زده می‌شود.
به گزارش ژورنال ایرانیان کانادا، کسی از رقم دقیق آوارگان اطلاعی دقیقی ندارد. بسیاری از آمریکایی‌ها نیز اطلاعی از این حقیقت ندارند که از زمان اعلام جنگ جهانی علیه تروریسم از سوی جرج بوش رییس‌جمهور پیشین ایالات متحده، به‌جز افغانستان، عراق و سوریه، آمریکا در 21 کشور دیگر نیز عملیات نظامی انجام داده است.
پنتاگون، وزارت امور خارجه و هیچ یک از بخش‌های دولت ایالات متحده تاکنون این جابه‌جایی‌های جمعیتی را بررسی نکرده‌اند و محققان و سازمان‌های بین‌المللی داده‌هایی در خصوص پناهندگان و آوارگان داخلی برای کشورهای خاص درگیر در جنگ منتشر کرده‌اند. این داده‌های منتشر شده تنها بر یک دوره زمانی خاص متمرکز است و رقم کلی آوارگان از زمان شروع جنگ را بیان نمی‌کند.
در نخستین اقدام برای محاسبه از این دست، کلینیک انسان‌شناسی عمومی دانشگاه امریکن به‌صورت محافظه‌کارانه تخمین زده است که طی هشت جنگ خونینی که ارتش ایالات متحده از سال 2001 تاکنون در کشورهای افغانستان، عراق، لیبی، پاکستان، فیلیپین، سومالی، سوریه و یمن شرکت داشته، موجب درخواست پناهندگی 8 میلیون نفر و آوارگی داخلی 29 میلیون نفر دیگر شده است.
این تعداد از آوارگان (37 میلیون نفر) دست‌کم از سال 1900 به این سو بی‌سابقه بوده و تنها جنگ جهانی دوم باعث آوارگی تعداد بیشتری انسان (بین 30 تا 64 میلیون نفر) شده است. 37 میلیون آواره از تعداد آوارگان جنگ جهانی اول (حدود 10 میلیون نفر)، جدایی پاکستان از هند (14 میلیون نفر) و جنگ ایالات متحده در ویتنام (13 میلیون نفر) بیشتر است.
آوارگی 37 میلیون نفر معادل آوارگی کل جمعیت ایالت کالیفرنیا یا جمعیت ایالت‌های تگزاس و ویرجینیا است. بزرگی این رقم نزدیک به جمعیت کانادا برابری می‌کند. جنگ‌های ایالات متحده پس از حادثه یازده سپتامبر تاثیر مهمی بر افزایش نزدیک به دو برابری آمار پناهندگان و آوارگان داخلی بین سال‌های 2010 تا 2019 داشته و تعداد آورگان و بی‌پناهان را از 41 میلیون به 79 و نیم میلیون نفر رسانده است.
میلیون‌ها انسان از خطر حملات هوایی، بمباران، آتش توپخانه، یورش به خانه‌ها، حملات پهپادی، نبردهای مسلحانه و تجاوز گریخته‌اند. انسان‌های زیادی از تخریب خانه‌ها‌ی‌شان، محله‌شان، بیمارستان، مدارس، مشاغل و منابع غذایی و آبی محلی به خصوص در افغانستان و عراق جان سالم بدر برده‌اند و آغازگر تمامی این اتفاقات ایالات متحده بوده است.
البته مسئولیت آوارگی این جمعیت 37 میلیونی تنها برعهده ایالات متحده نیست و طالبان، شبه نظامیان سنی و شیعه، القاعده، داعش و دولت‌های دیگر نیز نقش‌آفرین بوده‌اند. همچنین وجود فقر، تغییرات زیست محیطی حاصل از گرمایش زمین و انواع خشونت‌های دیگر نیز باعث شده است که افراد خانه و کاشانه خود را ترک کنند. با این حال، مسئولیت آغاز 8 جنگ بررسی شده در تحقیق دانشگاه امریکن بر عهده ایالات متحده است و این کشور در این 8 جنگ نقش تشدیدکنندگی از طریق حملات پهپادی، پشتیبانی مستشاری و لجستیکی، فروش سلاح و دیگر انواع کمک‌ها برعهده داشته است.
تعداد آواره‌های تخمین زده شده از سوی کلینیک عمومی انسان‌شناسی در 8کشور حاضر در تحقیق به این شرح است:
– آوارگی 3/5 میلیون افغان (26 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان آغاز حمله ایالات متحده به این کشور در سال 2001.
– آوارگی 9/3 میلیون پاکستانی (3 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان حمله نظامی ایالات متحده به افغانستان و حملات بعدی این کشور به منطقه شمال غرب پاکستان.
– آوارگی 7/1 میلیون فیلیپینی (2 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان ورود ارتش ایالات متحده به جنگ چند ده ساله دولت این کشور با گروه ابوسیاف و سایر گروه‌های شورشی در سال 2002.
– آوارگی 2/4 میلیون سومالیایی (46 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان آغاز حمایت ایالات متحده از دولت شناسایی شده از سوی سازمان ملل در جنگ با اتحادیه محاکم شریعت اسلامی در سال 2002 و پس از جدایی این اتحادیه از بال نظامی آن الشباب در سال 2006.
– آوارگی 4/4 میلیون یمنی (24 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان حملات پهپادی ایالات متحده علیه تروریست‌های ادعایی در سال 2002 و حمایت از جنگ به رهبری عربستان بر علیه جنبش حوثی‌ها در سال 2015.
– آوارگی 2/9 میلیون عراقی (37 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان اشغال این کشور از سال 2003 و جنگ علیه داعش از سال 2014.
– آوارگی 2/1 میلیون لیبیایی (19 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان دخالت ایالات متحده و دولت‌های اروپایی در قیام سال 2011 مردم آن کشور علیه رژیم قذافی.
– آوارگی 1/7 میلیون سوری (37 درصد جمعیت پیش از جنگ) از زمان آغاز اعلام جنگ ایالات متحده بر علیه داعش در سال 2014.
بیشتر آوارگان حاصل از جنگ‌های بررسی شده در این تحقیق به کشورهای همسایه خاورمیانه به خصوص ترکیه، اردن و لبنان گریخته‌اند. در حدود یک میلیون نفر از این آوارگان به آلمان رفته‌اند و صدها هزار نفر دیگر نیز به سایر کشورهای اروپایی و ایالات متحده پناهنده شده‌اند. بیشتر فیلیپینی‌ها، لیبیایی‌ها و یمنی‌ها در درون کشور خود آواره شده‌اند.
در آمار اعلام شده در این گزارش اشاره‌ای به میلیون‌ها آواره حاصل از سایر جنگ‌هایی که آمریکا در دوران پس از یازده سپتامبر در آنها حاضر بوده، نشده است. نیروهای نظامی، پهپادها و هواپیماهای شناسایی، خدمات مستشاری، فروش سلاح و سایر کمک‌های ایالات متحده در درگیری‌های سایر نقاط جهان همانند بورکینافاسو، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، جمهوری دموکراتیک کنگو، کنیا، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سودان جنوبی، تونس و اوگاندا نیز قابل رهگیری هستند. برای نمونه، درگیری‌های کشور بورکینافاسو تا پایان سال 2019 باعث آوارگی 560 هزار نفر شده است.
تاثیر آوارگی در تمامی بیست و چهار کشوری که شاهد دخالت نظامیان آمریکا بوده‌اند، چشمگیر بوده است. آوارگی تنها ضربه اقتصادی وارد نکرده و تاثیرهای مخرب در زمینه‌های روانشناسی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نیز برجا گذاشته است.
آوارگی بر جوامع و کشورهای میزبان نیز تاثیرگذار بوده و تنش‌های اجتماعی به‌وجود آورده است. با این وجود، جوامع میزبان از طریق ایجاد تنوع اجتماعی، افزایش فعالیت‌های اقتصادی و دریافت کمک‌های بین‌المللی از حضور آوارگان سود می‌برند. البته آوارگی تنها یکی از نمودهای ویرانگری‌های جنگ است.
در حدود 755 تا 786 هزار غیرنظامی و جنگجو تنها در افغانستان، سوریه، پاکستان و یمن جان خود را از دست داده‌اند. افزون بر این، 15 هزار نیروی نظامی و نیروهای پیمانکاری ایالات متحده نیز در جنگ‌های دوران پس از یازدهم سپتامبر کشته شده‌اند. تعداد تلفات کلی تمامی طرف‌ها در افغانستان، عراق، سوریه، پاکستان و یمن می‌تواند به سه تا چهار میلیون نفر برسد و تعداد زخمی‌ها و آسیب‌دیدگان نیز می‌تواند به ده‌ها میلیون نفر برسد.
در نهایت می‌توان گفت که صدمه ایجاد شده بر اثر این جنگ‌ها غیرقابل محاسبه است و هیچ عدد و رقمی نمی‌تواند بازگو کننده آسیب‌های ایجاد شده باشد.
منبع: ریسپانسیبل استیت کرفت