مازیار شیبانی‌فر
- ظهر دوشنبه دوم خرداد ۱۴۰۱ ساختمان متروپل در آبادان فروریخت و تا کنون ۲۹ کشته و ۳۷ زخمی برجای گذاشته است. بر اساس اعلام صادق خلیلیان استاندار خوزستان، علت اصلی این اتفاق سنگینی بیش از اندازه سازه و ساخت غیراصولی بوده است.
- برخی از نهادهای نظارتی، از جمله معاونت پیشگیری سازمان آتش‌نشانی آبادان پیش از این درباره ساخت غیراصولی و احتمال ریزش متروپل هشدار داده بود که البته به آن رسیدگی نشد. با دستور رییس کل دادگستری استان خوزستان تا کنون شهردار کنونی، دو شهردار قبلی، تعدادی از کارکنان شهرداری و ناظران سازمان نظام مهندسی آبادان دستگیر شده‌اند.
- عبدالجلال ایری سخنگوی کمیسیون عمران مجلس با اشاره به اینکه سازمان بازرسی از حدود دو سال قبل بررسی پرونده متروپُل را آغاز کرده است، گفت: وقوع جرم و تخلف در این پروژه را گزارش‌های ناظر سازمان نظام مهندسی و سازمان بازرسی کل کشور تایید کرده‌اند.
- در روزهایی که برج متروپل ساخته می‌شد عبدالباقی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت روحانی، به‌عنوان چهره ماندگار صنعت ساختمان معرفی شد و مورد تقدیر قرار گرفت.
- نکته هشداردهنده برای مسئولان، بررسی پروژه‌های در دست ساخت توسط این هلدینگ و بازنگری در پروژه‌های تحویل داده شده است. زیرا بر اساس گفته‌های مسئول حراست ساختمان ویران شده متروپل، قرار بود پارکینگ طبقاتی ساختمان با گنجایش ۸۰۰ خودرو، نوروز ۱۴۰۲ افتتاح شود.
- حضور مردم برای کمک به آواربرداری و عزاداری در محل وقوع حادثه، طی روزهای گذشته تبدیل به جایی برای اعتراض‌های عمومی و شعار دادن علیه حکومت شده است. این اعتراض‌ها، حضور نیروهای ضد شورش را در پی داشته و ویدیوهایی از خشونت و حتی شلیک گلوله علیه معترضان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
شرح مقاله:
ظهر دوشنبه دوم خرداد ۱۴۰۱ آبستن فاجعه‌ای بود که با فروریختن ساختمان متروپل در آبادان شکل گرفت. حادثه‌ای که تا کنون ۲۹ کشته و ۳۷ زخمی برجای گذاشته است و آواربرداری و تخریب کامل ساختمان هفته‌ها زمان خواهد برد.
بر اساس اعلام صادق خلیلیان استاندار خوزستان، علت اصلی این اتفاق سنگینی بیش از اندازه سازه و ساخت غیراصولی بوده است. این ساختمان در ابتدا قرار بود در ۶ طبقه ساخته شود، اما در نهایت تبدیل به بنایی ۱۰ طبقه بر روی همان اسکلت‌بندی و فونداسیون اولیه شد.
در ساعت‌های اولیه فروریختن ساختمان، دادگستری خوزستان از احضار و دستگیری حسین عبدالباقی مالک و پیمانکار اصلی برج دوقلوی متروپل خبر داده بود، اما فردای حادثه، دادستان اهواز بر اساس گزارش پزشکی قانونی استان خوزستان مدعی شد که عبدالباقی در جریان ریزش ساختمان زیر آوار مانده و درگذشته است.
صادق جعفری چگنی (دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خوزستان) در این رابطه گفته‌است: «با توجه به کشف اسناد هویتی حسین عبدالباقی در لباس یکی از قربانیان حادثه که چهره‌اش غیرقابل شناسایی است، برای تشخیص هویت به پزشکی قانونی ارجاع شد که در نهایت هویت وی مورد تایید قرار گرفت.»
این در حالی است که یکی از کارکنان بیمارستان شهید بهشتی آبادان به وب‌سایت دیده‌بان ایران گفته است روز حادثه جنازه‌ای که اصلا سر نداشت را به بیمارستان آوردند و گفتند حسین عبدالباقی است. حالا مشخص نیست چه‌گونه صداوسیمای آبادان گزارش شناسایی جسد توسط خانواده وی را منتشر کردند؟!
نکته بسیار مهم و آزاردهنده این است که برخی از نهادهای نظارتی و پیشگیری، پیش از این درباره ساخت غیراصولی و احتمال ریزش متروپل هشدار داده بودند، اما مقام‌های اجرایی و قضایی به این هشدارها توجه نکردند. از جمله، اواخر آبان ۱۴۰۰ معاونت پیشگیری سازمان آتش‌نشانی آبادان در گزارشی راجع به احتمال ریزش این ساختمان هشدار داده بود که البته به آن رسیدگی نشد.
اکنون شهرداری آبادان به‌عنوان شریک جرم اصلی معرفی شده است و با دستور رییس کل دادگستری استان خوزستان تا کنون شهردار کنونی و دو شهردار قبلی آبادان و تعدادی از کارکنان شهرداری و ناظران سازمان نظام مهندسی پروژه دستگیر شده‌اند.
به گزارش سایت قطره، عبدالجلال ایری سخنگوی کمیسیون عمران مجلس با اشاره به اینکه سازمان بازرسی از حدود دو سال قبل بررسی پرونده متروپُل را آغاز کرده بود، گفت: وقوع جرم و تخلف در این پروژه را گزارش‌های ناظر سازمان نظام مهندسی و سازمان بازرسی کل کشور تایید کرده‌اند.
وی یادآور شد: وقتی پروانه ساخت این پروژه صادر شده بود، سازمان نظام مهندسی آن را تایید نکرد. سال ۹۸ و زمانی که پروژه پیشرفت ۵۰ درصدی داشته است، سازمان نظام مهندسی به‌عنوان ناظر، شروع به فعالیت می‌کند. گروه نخست ناظران انصراف می‌دهند. گروه دوم ناظران پس از مشاهده مشکلات، دستور توقف فوری و رفع مشکلات پروژه را صادر می‌کنند.
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس افزود: پس از این مرحله سازمان بازرسی وارد عمل می‌شود که از سال ۹۸ یا ۹۹ تا کنون این بررسی‌ها ادامه دارد. اکنون قوه قضاییه وظیفه دارد به این موضوع رسیدگی کند که به چه علت هیچ اقدامی برای جلوگیری از ادامه این پروژه صورت نگرفته بود.
نکته مهم این است که حسین عبدالباقی با مسئولان استان خوزستان مراوده بسیاری داشته است. به گزارش اقتصاد نیوز، برای افتتاح برج “متروپل” استاندار وقت حضور داشته است. همچنین در روزهایی که برج متروپل ساخته می‌شد عبدالباقی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت روحانی، به‌عنوان چهره ماندگار صنعت ساختمان معرفی شد و مورد تقدیر قرار گرفت.
یکی از افرادی که در مراسم افتتاح برخی از پروژه‌های ساختمانی حسین الباقی حضور داشته، عبدالله کعبی نماینده پیشین آبادان در مجلس شورای اسلامی و معاون سابق منطقه آزاد اروند است. وی در پاسخ به سایت خبری اقتصاد ۲۴ درباره روابطش با عبدالباقی گفته است: هیچ آشنایی شخصی با این فرد نداشتم.
وی در پاسخ به اینکه حضور شما در مراسم افتتاحیه می‌تواند به‌مفهوم تایید این فرد باشد، اظهار داشت: مگر وقتی فاز دو پالایشگاه آبادان که حسن روحانی [رییس‌جمهور پیشین] افتتاح کرد و دچار حادثه شد کسی گفت رییس‌جمهور تایید کرده بود؟ پل فولاد اهواز که پس از افتتاح حادثه آفرید، باعث متهم‌شدن حاضران در مراسم افتتاحیه شد؟
وی در پاسخ به اینکه به‌نظر می‌رسد عبدالباقی فرد پرنفوذی بوده است و از حمایت مسئولان استفاده می‌کرد، گفت: نه، اینطور نیست. استاندار یا من برای چند پروژه دعوت می‌شویم و می‌رویم. یکی از این پروژه‌ها هم همین ساختمان بود. شهرداری مسئول صدور پروانه ساخت و مهندس ناظر مسئول نظارت است.
هلدینگ عبدالباقی غیر از این پروژه – بر اساس آن‌چه در سایت رسمی این هلدینگ آمده است – ساخت برج مسکونی پرستیژ، برج‌های مسکونی پریمو، مجتمع تفریحی باکس پارک و مجتمع تجاری مهرگان را در دست ساخت دارد و مجتمع تجاری و پارکینگ طبقاتی الماس جنوب، مجتمع تجاری الماس اروند، شهرک خودرویی آبادان، مجتمع اداری وزرا، بازار سنتی فیدوس، مجتمع مسکونی والا و مجتمع مسکونی مینیاتور را نیز به پایان برده است.
این حجم انبوه از ساخت و سازها در حالی به هلدینگ عبدالباقی سپرده شده که بروکراسی اداری برای واسپاری این گونه پروژه‌ها به خارج از مجموعه شهرداری‌ها، از پیچیدگی برخوردار و در بیش‌تر موارد غیرشفاف است و تا کنون پرونده‌های بسیاری از زد و بندهای مدیران شهرداری‌های شهرهای مختلف با بخش خصوصی رسانه‌ای شده است.
نکته هشداردهنده برای مسئولان، بررسی پروژه‌های در دست ساخت توسط این هلدینگ و بازنگری در پروژه‌های تحویل داده شده است. زیرا به گزارش همشهری آنلاین و بر اساس گفته‌های مسئول حراست ساختمان ویران شده متروپل، قرار بود پارکینگ طبقاتی ساختمان با گنجایش ۸۰۰ خودرو، نوروز ۱۴۰۲ افتتاح شود. به گفته وی اگر این ساختمان همراه با سینما و فروشگاه‌های آن افتتاح می‌شد و این فاجعه ساعت ۹ شب در خیابان پر رفت‌وآمد امیرکبیر آبادان رخ می‌داد، می‌توانست فاجعه‌ای چندین هزار نفری ایجاد کند!