ترجمه: الهام اسلامی
دیدبان حقوق بشر در گزارشی که ۳۱ اکتبر ۲۰۱۹ منتشر شد گفت: نیروهای شبه نظامی افغان که تحت حمایت آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده (سیا) هستند مرتکب اعدام های بدون محاکمه و سو استفاده های شدید شده اند بدون آنکه بازخواست شوند. این نیروهای ضربت به طور غیر قانونی غیر نظامیان را در طی حملات شبانه به قتل رسانده اند، بازداشت شدگان را سر به نیست کرده اند و به مراکز درمانی به اتهام درمان شورشیان حمله کرده اند. شمار آسیب دیدگان غیر نظامی این حملات و عملیات هوایی به طور چشمگیری در دو سال گذشته افزایش یافته است.
گزارش ۳۵ صفحه ای تحت عنوان “آنها به افراد زیادی اینگونه شلیک کرده اند: حملات شبانه ی نیروهای ضربت افغان تحت حمایت سیا”، ۱۴ مورد را از اواخر سال ۲۰۱۷ تا اواسط سال ۲۰۱۹ گزارش کرده است که در آن نیروهای ضربتی افغان تحت حمایت سیا مرتکب سوء استفاده های جدی شده اند که برخی از آن ها مصداق جنایت جنگی است. سازمان دیدبان حقوق بشر می گوید ایالات متحده می بایست با همکاری دولت افغانستان بلافاصله کلیه ی نیروهای شبه نظامی را که فعالیت های سرکوبگرانه ی خارج از عرف معمول نظامی می کنند را منحل و خلع سلاح کند و با گروه های تحقیقاتی مستقل که بر روی اتهامات مربوط به جنایات جنگی و سایر موارد نقض حقوق بشر کار می کنند، همکاری کند.
پاتریشیا گاسمن، یکی از مدیران بخش آسیا دیدبان حقوق بشر و نویسنده ی گزارش گفت: “در تقویت عملیات علیه طالبان، سیا نیروهای سرکوبگر افغان را قادر به ارتکاب جنایات از جمله اعدام های غیر قانونی و سر به نیست کردن افراد کرده است. در تمام موارد، این نیروها به سادگی به بازداشتیان شلیک کرده اند و کل جامعه را در معرض ترس از حملات سرکوبگرانه ی شبانه و حملات هوایی غیر متمرکز قرار داده اند”.
این گزارش بر اساس مصاحبه با ۳۹ تن از ساکنان محلی و دیگر شاهدان حملات شبانه در ولایت های غزنی، هلمند، کابل، قندهار، ننگرهار، پکتیا، ارزگان، وردک و زابل و همچنین با گروه های حقوق بشری افغانستان که شاهد این حملات بوده اند، نوشته شده است.
از سال ۲۰۰۱، سازمان سیا به عملیات ضد تروریستی در افغانستان به موازات اما مجزا از عملیات نظامی ایالات متحده ادامه داده است. سیا به استخدام، تجهیز، آموزش و استقرار نیروهای شبه نظامی افغانستان به هدف پیگرد نیروهای القاعده و طالبان و از سال ۲۰۱۴ نظامیان وابسته به داعش ادامه داده است.
حملات شبانه این نیروهای ضربت به هدف کشتن یا دستگیری شورشیان، عمدتا در مناطق روستایی که تحت کنترل یا اشغال طالبان هستند رخ داده است. این نیروها وارد مجتمع های مسکونی میشدند، خانه ها را تفتیش و ساکنان آن ها را بازجویی می کردند. برخی مردان بدون آن که خانواده هایشان از محل نگهداری آنها مطلع شوند دستگیر می شدند. و برخی بدون محاکمه کشته می شدند.
در بسیاری از حملات شبانه ای که دیدبان حقوق بشر در مورد آنها تحقیق کرده است، نیروهای ضربت به دلیل هویت اشتباه، اطلاعات کم و یا بغض سیاسی، به غیر نظامیان حمله کرده اند. این نیروها همچنین به خانه ی کسانی حمله کرده اند که به طالبان یا شورشیان داعش غذا داده اند، علیرغم اینکه ممکن است تحت فشار این کار را کرده باشند.
یکی از ساکنین استان وردک به دیدبان حقوق بشر گفت که نیروهای ضربت “با یک دستگاه انفجاری درب ورودی مجتمع ما را ویران کردند. آنها یکی از پسران من را پشت خانه خودمان به قتل رساندند و دیگری را با خود بردند… این نیروها به ما اتهام زدند که ‘چرا شما به طالبان غذا می دهید؟’ اما طالبان می آیند غذا می خواهند. اگر به آنها غذا ندهیم، به ما آسیب می رسانند”.
در ماه اوت سال ۲۰۱۹ در استان پکتیا، یک واحد شبه نظامی ۸ مرد که در تعطیلات عید به دیدار خانواده های خود رفته بودند را به همراه ۳ نفر دیگر در یک روستا کشتند. به نقل از شاهدان هیچکدام از این افراد قبل از کشته شدن هیچ مقاومتی نکردند. این نیروها فرد ۶۰ ساله ای از یک قبیله را با شلیک به چشم هایش و برادرزاده ی وی، دانش آموزی ۲۰ ساله، را با شلیک در دهانش به قتل رساندند.
سالخوردگان افغان، بهداشت یاران و دیگران، حملات سرکوبگر را یک واقعیت زندگی روزمره در بسیاری از محله ها توصیف می کنند که پیامدهای مخربی دارد. یک دیپلمات که با عملیات نیروهای ضربت آشنا بود، این گروه ها را “جوخه های مرگ” خواند.
حملات شبانه اغلب با حملات هوایی همراه بوده است که به صورت غیر متمرکز غیرنظامیان افغان را قتل عام کرده است. افزایش چشمگیر میزان تلفات غیرنظامیان ناشی از عملیات هوایی ایالات متحده طی یک سال گذشته می تواند نشان دهنده ی تغییراتی در دستورات تاکتیکی باشد که سابقا کاهش تلفات غیرنظامیان را در نظر میگرفت و به طور مثال محدودیت های را برای حمله به ساختمانهای مسکونی قائل می شد. دولت های ایالات متحده و افغانستان، اتهامات مربوط به حملات هوایی غیرقانونی در افغانستان را به صورت مناسب مورد بررسی قرار نداده اند. در یک مورد که دیدبان حقوق بشر مورد بررسی قرار دارد، یک حمله ی هوایی توسط نیروهای ضربت در ننگرهار دست کم ۱۳ تن از اعضای دو خانواده از جمله چند کودک را مورد قتل عام قرار داد.
گاسمن گفت: “دولت های ایالات متحده و افغانستان باید با گروه های تحقیقاتی مستقل که درباره ی این اتهامات تحقیق می کنند، همکاری کنند. این ها مواردی مجزا نیستند بلکه این ها نشانه هایی از روند نقض جدی قوانین جنگی و حتی مصداق جنایت جنگی توسط این نیروهای شبه نظامی است”.
طی حملات شبانه به درمانگاه ها، نیروهای ضربت به پرسنل پزشکی و امدادگران تجاوز کرده و گاه آنها را کشته اند و درمانگاه ها را تخریب کرده اند. در ماه ژوئیه، یک نیروی ضربت به یک کلینیک پزشکی در استان وردک حمله کرد، کارکنان کلینیک را متهم به معالجه ی جنگجویان طالبان کرد و دو امدادگر، یک نگهبان و یک کارمند آزمایشگاه را به قتل رساند.
قوانین جنگ، به کلیه ی بیماران از جمله جنگجویان زخمی و کلیه ی کادر پزشکی در برابر هرگونه حمله مصونیت می دهد. در حالی که می توان مراکز درمانی را تفتیش کرد تا اطمینان حاصل شود که آنها واقعا خدمات پزشکی انجام می دهند، مختل کردن عملیات درمانی یا ضبط تجهیزات پزشکی خلاف قانون است.
نیروهای طالبان مرتبا مرتکب نقض قوانین جنگ و نقض حقوق بشر شده اند. برای مثال آنها با حملات غیر متمرکز شمار زیادی از غیرنظامیان را کشته و یا زخمی کرده اند.
گزارش دیدبان حقوق بشر در ادامه می گوید که قساوت طالبان هرگز توجیه کننده ی تخلفات دولت افغانستان یا ایالات متحده نخواهد بود. این سازمان اعتقاد دارد که دولت افغانستان باید کلیه ی اتهامات مربوط به اقدامات سرکوبگرانه ی نیروهای امنیتی افغانستان را به صورت بی طرفانه مورد بررسی قرار دهد، مسئولان جنایت جنگی و سرکوبگری های شدید را محاکمه کند و نیروهای شبه نظامی که خارج از عرف معمول نظامی عمل کرده اند را منحل و خلع سلاح کند. همچنین دیدبان حقوق بشر از دولت آمریکا می خواهد هرگونه همکاری پرسنل آمریکایی در این سرکوبگری ها را مورد بررسی قرار دهد، مسئولان جنایت جنگی را محاکمه کند و حمایت از نیروهای افغان که تخلفات جدی داشته اند را متوقف کند.
گاسمن گفت: “نیروهای افغان تحت حمایت سیا مرتبا مصونیتی را که حق شهروندان و بازداشتیان است، نقض کرده اند. دولت ایالات متحده و افغانستان می بایست به این آسیب رسانی خاتمه دهند و تمامی نیروهای نامتعارف را منحل کنند”.