گزارش مشترک سازمان بهداشت جهانی و چین اعلام کرده است که انتقال ویروس کرونا به احتمال فراوان از خفاش به انسان از طریق یک حیوان واسط انجام گرفته و انتشار ویروس از طریق آزمایشگاه نامحتمل است.
این گزارش توضیح کمی در خصوص نحوه شیوع ویروس در جهان ارایه میدهد و بسیاری از پرسشهای دیگر موجود را بیپاسخ میگذارد. با این حال، در این گزارش استدلالهای محققان برای نتایج بهدست آمده توضیح داده شده است. همچنین، تدوینکنندگان گزارش پیشنهاد تحقیقات بیشتر در همه زمینهها بهجز فرضیه فرار ویروس از آزمایشگاه را ارایه دادهاند.
انتشار این گزارش چند بار عقب افتاده بود و این اتفاق پرسشهایی درباره فشار چین بر تدوینکنندگان گزارش ایجاد کرده بود. چین سعی دارد در مورد انتشار جهانی ویروس از خود سلب مسئولیت کند.
محققان چهار سناریوی احتمالی درباره انتشار کرونا در نظر داشتند. از نظر آنها، انتشار ویروس از خفاش به انسان از طریق یک حیوان واسط محتملترین توضیح است. آنها انتقال مستقیم ویروس از خفاش به انسان را دومین فرضیه محتمل میدانند. این محققان انتشار ویروس از طریق فرآوردههای غذایی منجمد را ممکن ولی بعید میدانند.
خفاشها ناقل ویروس کرونا هستند و در حقیقت شبیهترین ویروس به ویروس SARS-CoV-2 در خفاشها پیدا میشود. با این حال، در این گزارش آمده است: «فاصله تکاملی میان ویروس کرونای موجود در بدن خفاشها و ویروس SARS-CoV-2 چند ۱۰ سال است و به همین دلیل حلقههای مفقوده در این زنجیره دیده میشوند.» مورچهخوارهای پولکدار، راسوها و گربهها نیز ناقل ویروسهای مشابه هستند.
این گزارش بر اساس یافتههای بازدید گروه متخصصان بینالمللی سازمان بهداشت جهانی از شهر ووهان چین تدوین شده است. در این گزارش نتیجهگیری قطعی در خصوص شروع انتقال ویروس از بازار ماهیفروشان ووهان نشده است. شناسایی موارد ابتلای دیگر به این ویروس پیش از شیوع آن در بازار ماهیفروشان هونان نشان میدهد که شاید شیوع از نقطه دیگری آغاز شده است.
در این گزارش به شناسایی موارد خفیف ابتلا به ویروس اشاره شده است که این موضوع میتواند ارتباط بین بازار ماهیفروشان و شیوع اولیه ویروس را توضیح دهد. بازار هونان یکی از مظنونان اولیه شیوع کرونا بود. زیرا برخی از دکههای آن انواعی از حیوانها را میفروختند. در گزارش سازمان بهداشت جهانی به این نکته و حتی به فروش تمساح زنده در این بازار اشاره شده است.
در دوران همهگیری، چین نمونههای ویروس کرونا در غذاهای منجمد وارداتی به این کشور را کشف کرده است. این غذاهای منجمد در مواردی باعث شیوع ویروس بهصورت محلی نیز شدهاند. با این حال، تدوینکنندگان گزارش نسبت به فرضیه انتشار ویروس از طریق غذاهای منجمد بدبین هستند. زیرا از نظر آنها احتمال انتقال ویروس از این طریق بسیار کمتر از مسیر تنفسی است.
گزارش سازمان جهانی بهداشت چندین دلیل برای رد کردن فرضیه فرار ویروس از آزمایشگاهی در ووهان آورده است. نادر بودن چنین حوادث آزمایشگاهی و مدیریت خوب آزمایشگاههای ووهان از دلایل مورد اشاره در گزارش است.
همچنین محققان به این نکته اشاره میکنند که تا پیش از دسامبر ۲۰۱۹ ردی از ویروسهای نزدیک به SARS-Cov-2 در هیچ آزمایشگاهی مشاهده نشده و احتمال کشت تصادفی این ویروس در آزمایشگاه بسیار پایین است.