شرکت داروسازی آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد چهارشنبه گذشته از اشتباهی در فرآیند تولید واکسن کرونای مشترک خبر دادند که تردیدهایی در زمینه نتایج اولیه مرحله آزمایشی واکسن ایجاد میکند. این بیانیه چند روز پس از اعلام تاثیر بالای واکسن منتشر شده است. شرکت در آن زمان صحبتی از این نکته به میان نیاورد که به چه دلیل برخی از داوطلبان کمتر از انتظار دُز واکسن دریافت کردهاند.
به گزارش ژورنال ایرانیان کانادا، در آزمایشها داوطلبانی که دُز کمتری از واکسن کرونا دریافت کرده بودند پاسخ ایمنی قویتری نسبت به آنهایی به وجود آمد که دُز کامل به آنها تزریق شده بود. شرکت آسترازنکا اعلام کرد واکسن در گروه اول 90 درصد و در گروه دوم 62 درصد موثر بوده است. این شرکت داروسازی در نهایت اعلام کرد که واکسن در مجموع 70 درصد ایمنی در داوطلبان ایجاد کرده است. با این حال، روش رسیدن به نتیجه و گزارش نتایج پرسشهایی را ایجاد کرده است.
نتایج اولیه اعلام شده در دوشنبه این هفته، مربوط به آزمایشهای در حال انجام در انگلستان و برزیل است. هدف این آزمایشها پیدا کردن دُز مناسب واکسن و بررسی ایجاد ایمنی و موثر بودن است. داوطلبان حاضر در این تحقیق دُزهای مختلفی از واکسن را دریافت کردهاند و با داوطلبانی مقایسه شدهاند که به آنها واکسن مننژیت یا محلول نمک تزریق شده بود. پیش از شروع تحقیق دانشمندان مراحل و شیوه تحلیل نتایج را توضیح میدهند و هر انحراف از این پروتکل میتواند درستی نتایج به دست آمده را با تردید مواجه کند.
دانشگاه آکسفورد در بیانیه چهارشنبه اعلام کرد برخی ویالهای[ظرفهای کوچک شیشهای آزمایشگاهی] مورد استفاده در آزمایش حاوی نیمی از دُز واکسن بودهاند. دانشگاه توضیح داده که این مساله را با قانونگذاران در میان گذاشته است و آنها موافقت کردهاند که مرحله آخر آزمایش با دو گروه انجام شود. بر اساس بیانیه منتشر شده این مشکل در تولید واکسن برطرف شده است.
متخصصان میگویند که گروه کوچکی از داوطلبان که دُز کمتر دریافت کردهاند، اثبات موثر بودن واکسن را دشوار میکند. آسترازنکا گفته 2741 داوطلب به ترتیب ابتدای نیمی از دُز کامل و در نوبت بعد یک دُز کامل از واکسن را دریافت کردهاند و به 8895 نفر نیز دو دُز کامل تزریق شده است. همچنین هیچکدام از افراد حاضر در گروه نخست 55 ساله یا بزرگتر نبودهاند.
افراد جوانتر واکنش ایمنی قویتری نسبت به واکسن نشان میدهند و احتمال دارد تاثیر بیشتر واکسن در گروه نخست مربوط به سن داوطلبان باشد و نه مقدار دُز دریافتی. نکته دیگر به جمعبندی نتایج دو گروه برای رسیدن به تاثیر 70 درصدی مربوط میشود. دیوید سالسبری از اندیشکده چاتم هاوس میگوید: «نتیجهگیری نهایی از ترکیب نتیجه دو تحقیق انجام شده با دو دُز مختلف بهدست آمده است و نمیتوان آن را مربوط به گروهها دانست. فکر میکنم این نگاه برای بسیاری از افراد قابل قبول نیست.»
سارا گیلبرت یکی از دانشمندان ارشد حاضر در تحقیق میگوید که مساله رسیدن به دُز دقیق اهمیت زیادی دارد. جزییات این تحقیق در نشریههای پزشکی منتشر خواهد شد و در اختیار قانونگذاران انگلیسی قرار خواهد گرفت تا درباره نحوه توزیع واکسن تصمیمگیری کنند. در این گزارش جزییات جمعیتی و اطلاعات دیگر در خصوص مبتلایان ارایه میشود و تصویری روشنتر از میزان تاثیرگذاری واکسن ترسیم خواهد شد.