مازیار شیبانی‌فر
- هر سال حدود ۳۸۰ میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود. از دهه ۵۰ میلادی تا کنون، بیش از ۹ میلیارد تن پلاستیک تولید شده است. در هر دقیقه حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بطری پلاستیکی به سطل‌های زباله فرستاده می‌شود. در حالی که با وجود تمامی اقدام‌ها برای بازیافت پلاستیک، حدود ۹ درصد پلاستیک‌ها در جهان بازیافت می‌شوند.
- جهان هر سال از ۵۰۰ میلیارد لیوان پلاستیکی یک‌بار مصرف استفاده می‌کند. فقط آمریکایی‌ها هر سال حدود ۲۵ میلیارد فنجان قهوه استایروفوم را دور می‌اندازند. همچنین، هر سال دست‌کم ۱۴ میلیون تن پلاستیک به اقیانوس‌ها سرازیر می‌شود.
- ۱۹ درصد پلاستیک جهان توسط اعضای توافق‌نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) شامل کانادا، ایالات‌متحده و مکزیک تولید می‌شود. چین با در دست داشتن ۳۲ درصد از بازار تولید پلاستیک جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده این عرصه است. این کشور به‌طور میانگین ۶ تا ۸ میلیون تن پلاستیک در ماه تولید می‌کند.
- به‌تازگی محققان هشدار داده‌اند که نوعی بطری پلاستیکی بازیافتی که به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، موادشیمیایی بالقوه زیان‌آور بیش‌تری نسبت به بطری‌های تازه تولیدشده، به نوشیدنی داخل بطری وارد می‌کند.
- تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان در سراسر جهان، بطری‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف را با بطری‌های نوشیدنی قابل استفاده دوباره جایگزین می‌کنند. پیدایش همه‌گیری کرونا تمایل به استفاده از این نوع بطری‌های نوشیدنی را افزایش داده است.
- آسیا و اقیانوسیه بیش‌ترین سهم درآمد از دادوستد بطری‌های چندین بار مصرف در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داد. علت تقاضای زیاد برای بطری‌های سیلیکونی، شیشه‌ای و فلزی در این منطقه، افزایش آگاهی در مورد تاثیر منفی بطری‌های نوشیدنی پلاستیکی یک‌بار مصرف بر زندگی انسان، حیوانات، گیاهان و به طور کلی محیط‌زیست است.
شرح گزارش:
میلیاردها تن ضایعات پلاستیکی در حال خفه‌کردن اقیانوس‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌های جهان هستند و هر سال بیش از پیش خشکی را نیز آلوده می‌کنند. در جهان ما آلودگی پلاستیک بسیار واقعی است و یکی از سرمنشاهای این آلودگی گسترده استفاده از بطری‌های یک‌بار مصرف نوشیدنی است که راهکار ساده و قابل قبول آن جایگزین کردن با بطری‌های چندبار مصرف است.
بر اساس اعلام وب‌سایت روز زمین، هر سال حدود ۳۸۰ میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود. از دهه ۵۰ میلادی تا کنون، بیش از ۹ میلیارد تن پلاستیک تولید شده است. در هر دقیقه حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بطری پلاستیکی به سطل‌های زباله فرستاده می‌شود. در حالی که با وجود تمامی اقدام‌ها برای بازیافت پلاستیک، حدود ۹ درصد پلاستیک‌ها در جهان بازیافت می‌شوند.
آمریکایی‌ها هر سال حدود ۵۰ میلیارد بطری آب یک‌بار مصرف خریداری می‌کنند که به‌طور میانگین هر آمریکایی حدود ۱۳ بطری در ماه می‌خرد. خرید یک بطری آب قابل استفاده دوباره می‌تواند باعث جلوگیری از تولید ۱۵۶ بطری یک‌بار مصرف در سال توسط هر آمریکایی شود.
جهان هر سال از ۵۰۰ میلیارد لیوان پلاستیکی یک‌بار مصرف استفاده می‌کند. فقط آمریکایی‌ها هر سال حدود ۲۵ میلیارد فنجان قهوه استایروفوم را دور می‌اندازند. همچنین، هر سال دست‌کم ۱۴ میلیون تن پلاستیک به اقیانوس‌ها سرازیر می‌شود.
یکی از علت‌های ادامه استفاده از پلاستیک با وجود تمامی زیان‌هایی که دارد، بازار داغ آن است. بر اساس اعلام تونر باز، ارزش تخمینی بازار جهانی پلاستیک در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۸۰ میلیارد دلار آمریکا بود. تخمین زده می‌شود در این سال حدود۳۶۷ میلیون تن پلاستیک در جهان تولید شده است. در این بین، ۱۹ درصد پلاستیک جهان توسط اعضای توافق‌نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) شامل کانادا، ایالات‌متحده و مکزیک تولید می‌شود.
چین با در دست داشتن ۳۲ درصد از بازار تولید پلاستیک جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده این عرصه است. این کشور به‌طور میانگین ۶ تا ۸ میلیون تن پلاستیک در ماه تولید می‌کند.
وسایل پلاستیکی از نظر مواد تشکیل‌دهنده به ۷ گروه تقسیم‌بندی می‌شود. هر چند حقیقت این است که برخی وقت‌ها مواد مختلف را با هم ترکیب می‌کنند تا کیفیت فرآورده‌ها را بالا ببرند و همین موضوع بازیافت زباله‌های پلاستیکی و دسته‌بندی آنها را به یک چالش تبدیل می‌کند؛ این چالش باعث می‌شود فرآیند بازیافت از تولید پلاستیک جدید هزینه‌برتر باشد.
از سوی دیگر، به گزارش گاردین به‌تازگی محققان هشدار داده‌اند که نوعی بطری پلاستیکی بازیافتی که به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، موادشیمیایی بالقوه زیان‌آور بیش‌تری نسبت به بطری‌های تازه تولیدشده، به نوشیدنی داخل بطری وارد می‌کند.
محققان دانشگاه برونل لندن کشف کرده‌اند ۱۵۰ نوع ماده شیمیایی از بطری‌های پلاستیکی به نوشیدنی‌ها نفوذ می‌کنند که در ۱۸ مورد میزان این موادشیمیایی در سطحی فراتر از مجاز بوده است. آنها دریافتند که نوشیدنی‌های داخل بطری پلی‌اتیلن ترفتالات بازیافتی (PET) می‌تواند موادشیمیایی با غلظت بیش‌تری نسبت به نمونه‌های تازه تولیدشده، به نوشیدنی داخل بطری وارد کند.
این موضوع نشان می‌دهد مشکلات موجود در فرآیند بازیافت می‌تواند باعث ایجاد آلودگی شود. این دانشمندان خواهان به‌کارگیری روش‌هایی دقیق‌تری در فرآیند بازیافت هستند که بتواند موادشیمیایی بالقوه زیان‌آور را از چرخه بازیافت حذف کند.
مواد شیمیایی آسیب‌رسان سلامت در این نوع بطری‌های پلاستیکی می‌تواند بیماری‌های مختلفی از جمله ایجاد اختلال در غدد درون‌ریز بدن ایجاد کند که در نهایت به مشکلات قلبی و عروقی یا سرطان منجر می‌شود.
این مطالعه نشان می‌دهد که می‌توان از فناوری موسوم به فرآیند «پاک‌سازی فوق‌العاده» استفاده کرد – که با استفاده از دمای بالا در سه مرحله شست‌وشو – برای پاک و ضدعفونی‌کردن پلاستیک‌های قدیمی قبل از بازیافت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترموپلاستیک سومین نوع پلاستیک پرمصرف در بسته‌بندی موادغذایی است و در تولید بطری‌های نوشیدنی یک‌بار مصرف به‌صورت وسیعی استفاده می‌شود. دستورالعمل اخیر اتحادیه اروپا خواهان این است که تا سال ۲۰۳۰ دست‌کم ۳۰ درصد از بطری‌های بازار که از این نوع مواد استفاده می‌کند، بازیافتی باشد.
حال پرسش اساسی این است که چه راه‌هایی وجود دارد که جلوی تولید انبوه بطری‌های نوشیدنی یک‌بار مصرف پلاستیکی گرفته شود؟ یکی از پاسخ‌ها، فراگیرشدن استفاده از بطری‌های قابل استفاده دوباره است.
به گزارش اگریگیدر ریسرچ، حجم بازار جهانی بطری نوشیدنی (Water bottle) چندین بار مصرف، بیش از ۸ و نیم میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ بود که تخمین زده می‌شود بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۰ بیش از ۴ درصد رشد کند.
تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان در سراسر جهان، بطری‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف را با بطری‌های نوشیدنی قابل استفاده دوباره جایگزین می‌کنند. پیدایش همه‌گیری کرونا تمایل به استفاده از این نوع بطری‌های نوشیدنی را افزایش داده است.
افزایش آگاهی‌های همگانی در مورد زیان‌های زیست‌محیطی بطری‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف و همچنین مقرون‌به‌صرفه بودن استفاده از این نوع بطری‌ها، می‌تواند به کاهش تولید و مصرف پلاستیک در جهان کمک قابل‌توجهی کند. ارایه قانون از سوی دولت‌ها برای ممنوع‌شدن تولید بطری‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف راهکار موثر دیگری است که اکنون کشورهایی همانند استرالیا، کانادا و ایالات‌متحده در این زمینه گام‌های موثری برداشته‌اند.
بر اساس اعلام بیزنس وایر، با توجه به گسترش استفاده از بطری‌های چندین بار مصرف انتظار می‌رود حجم بازار جهانی این نوع بطری‌ها تا سال ۲۰۳۰ به ۱۲ میلیارد و ۶۱۰ میلیون دلار برسد.
آسیا و اقیانوسیه بیش‌ترین سهم درآمد از دادوستد بطری‌های چندین بار مصرف در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داد. علت تقاضای زیاد برای بطری‌های سیلیکونی، شیشه‌ای و فلزی در این منطقه، افزایش آگاهی در مورد تاثیر منفی بطری‌های نوشیدنی پلاستیکی یک‌بار مصرف بر زندگی انسان، حیوانات، گیاهان و به طور کلی محیط‌زیست است.