شرکت بمباردیه اعلام کرد که به دلیل گزارش استفاده از موتورهای ساخت این شرکت در پهپادهای ترکیه‌ای حاضر در درگیری‌های قره‌باغ، صادرات این نوع از موتورها به کشورها برای استفاده نامشخص را معلق می‌کند. این شرکت مستقر در کبک اعلام کرد هفته گذشته آگاه شده است که برخی از موتورهای هواپیماهای تفریحی تولید شده این شرکت در اتریش در پهپادهای ترکیه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است.
مارتین لانجلیر معاون ارشد و سخنگوی شرکت در ای‌میلی به رادیو بین‌المللی کانادا نوشت: «ما به تازگی باخبر شدیم که موتورهای شرکت ما در پهپادهای نظامی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. به همین خاطر فوری تحقیقات کامل در این زمینه را آغاز کردیم. اکنون صادرات مورتوهای هواپیما برای استفاده‌های نامشخص را متوقف کرده‌ایم.»
وی افزود: «تمامی موتورهای تولید شده در اتریش فقط برای هدف‌های غیرنظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای همین موارد مجوز گرفته‌اند. کانادا از زمان اشغال شمال غرب سوریه از سوی ترکیه در اکتبر ۲۰۱۹ صادرات بیش‌تر فناوری‌های نظامی به ترکیه را معلق کرده است.»
میشل سیمپی سخنگوی وزات امور خارجه کانادا گفت: «ارسال کالاهایی که در فهرست کنترل صادراتی قرار دارند، نیازمند دریافت مجوز است. کنترل صادرات کالاها از کشورهای دیگر در محدوده اختیارهای همان کشور قرار دارد.»
گابریل یوئن سخنگوی وزرات امور خارجه اتریش یادآور شد: «موتورهای تولید شده شرکت بومباردیه در اتریش برای استفاده در هواپیماهای آموزشی و تفریحی و و پهپادهای غیرنظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. موتور یاد شده در فهرست کنترل کالاهای دارای استفاده دوگانه اتحادیه اروپا نیست و به همین دلیل صادارت آن نیازی به کسب مجوز ندارد.»
کلسی گالاگر محقق گروه خلع سلاح پروژه پلوشیر است و صادرات فناوری پهپادی کانادا به ترکیه را بررسی می‌کند. او در این باره اظهار داشت: «استفاده از موتورهای بومباردیه در پهپادهای جنگی ترکیه نشان‌دهنده ضعف جدی بین‌المللی در روش مدیریت استفاده از ابزار نظامی است. به نظر من، این اتفاق نشان‌دهنده این واقعیت است که مواردی همانند موتورها باید تحت قوانین سلاح‌های متعارف قرار بگیرند. این نوع موتورها در زمره سلاح قرار نمی‌گیرند با این‌که آنها بخش جدایی‌ناپذیری از یک دستگاه محسوب می‌شوند.»
در پهپادهای جنگی ترکیه‌ای از حسگرها و سامانه‌های هدف‌گیری ساخت شرکت «هریس وس‌کم» مستقر در آنتاریو نیز استفاده شده است.
فرماندهان بخش دفاعی کشور ارمنستان دوشنبه گذشته، بخش‌هایی از یک پهپاد ترکیه‌ای را نشان دادند که در آن از حسگرها، سامانه هدف‌گیری و موتور ساخت کانادا استفاده شده بود.
نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان از کشورهایی که تامین قطعات برنامه ساخت پهپادهای ترکیه را انجام می‌دهند، درخواست کرد از اقدام اخیر کانادا پیروی کنند و صادارت این گروه از کالاها به ترکیه را متوقف کنند. ارمنستان بارها ترکیه را متهم به حمایت تسلیحاتی و مستشاری از جمهوری آذربایجان و انتقال نیروهای جهادی از سوریه به منطقه محل درگیری کرده است. ترکیه و آذربایجان این اتهام‌ها را رد کرده‌اند.
مسئولان وزارت امور خارجه کانادا اعلام کرده‌اند که مشغول بررسی ادعای استفاده از فناوری کانادا در درگیری‌های قره‌باغ هستند و وضعیت را به‌صورت مداوم مورد بررسی قرار می‌دهند. فرانسوا فیلیپ شامپاین وزیر امور خارجه کانادا صادرات حس‌گرهای اپتیکی شرکت «وس‌کم» و سامانه‌های هدف‌گیری به ترکیه را ۶ اکتبر ۲۰۲۰ به حالت تعلیق درآورد.
عکس: Bombardier Aviation