منابع آگاه به گلوبال نیوز گفتهاند دولت فدرال به شرکت بویینگ اطلاع داده است جتهای جنگنده سوپر هورنت برتری لازم برای جایگزینی با جتهای سیاف-18 را ندارند.
دولت به دو شرکت دیگر حاضر در مناقصه قرارداد 19 میلیارد دلاری جنگندههای نیروی هوایی (لاکهید مارتین ایالاتمتحده و ساب سوئد) اطلاع داده است جتهای آنها از ویژگیهای مورد نظر برخوردارند.
شرکت برنده این قرارداد باید به دولت کانادا اثبات کند که جنگنده آنها خصوصیات مورد نظر ارتش برای عملیات درون و برون مرزی را دارا است و میتواند مزایایی اقتصادی قابلتوجهی برای کانادا در بر داشته باشد. با حذفشدن جنگنده شرکت بویینگ، جنگنده اف-35 لاکهید مارتین و جنگنده گریپن ساب در رقابت باقی میمانند. یکی از سخنگویان بویینگ گفته است این شرکت تا زمان دریافت پاسخ رسمی دولت کانادا در این باره اظهارنظر نخواهد کرد.
بسیاری از تحلیلگران با توجه به رابطه نزدیک کانادا و ایالاتمتحده جنگندههای سوپر هورنت و اف-35 را گزینههای اصلی دولت برای جایگزینی جنگندههای موجود میدانستند. به همین دلیل باقیماندن شرکت ساب در رقابت غافلگیرکننده است. زیرا سوئد عضو ناتو یا فرماندهی مشترک دفاع هوایی کانادا و ایالاتمتحده نیست. این فرماندهی، مسئولیت دفاع از حریم هوایی آمریکایی شمالی در برابر تهدیدهای خارجی را دارد. همچنین، تردیدهایی درباره سازگاری جنگنده گریپن با هواپیماهای آمریکایی وجود دارد.
“دیوید پری” تحلیلگر امور دفاعی وزارت امور خارجه کانادا میگوید حذفشدن بویینگ نشاندهنده وجود رقابتی سالم برای اعطای این قرارداد است. “جف کالینز” متخصص تهیه تدارکات نظامی دانشگاه پرنس ادوارد آیلند میگوید این نگرانی وجود دارد که این رقابت صوری و از ابتدا برای انتخاب اف-35 طراحی شده باشد. انتخابی غیر از اف-35 باعث فاصله گرفتن کانادا از نزدیکترین متحد خود میشود. زیرا بیشتر کشورهای نزدیک به کانادا این جنگنده را در نیروی هوایی خود به خدمت گرفتهاند.
کانادا از سال 1997 به پروژه توسعه اف-35 پیوست و از آن زمان حدود 613 میلیون دلار در این پروژه مشارکت داشته است. کشورهای شریک در توسعه این جنگنده هنگام خرید، مشمول تخفیف میشوند و میتوانند در قراردادهای میلیارد دلاری مربوط به ساخت و تعمیر و نگهداری آنها شرکت کنند. دولت هارپر متعهد به خرید 65 فروند از این جنگنده شده بود، اما نگرانیها درباره هزینه و تواناییهای این جنگندههای پنهانکار باعث شد تا دولت هارپر از تصمیم خود عقبنشینی کند.
دولت لیبرال در سال 2015 اعلام کرد اف-35 نخواهد خرید و بهجای آن مناقصهای برای جایگزینی جنگندههای خود برگزار میکند. بعدها دولت لیبرال اعلام کرد 18 جنگنده سوپر هورنت خریداری خواهد کرد تا از قدرت کافی نیروی هوایی کشور برای مقابله با تهدیدها تا مشخصشدن گزینه نهایی جایگزین اطمینان یابد. البته دولت پس از بروز اختلاف تجاری میان بویینگ و بمباردیر از این تصمیم عقب نشست.
دولت فدرال کانادا اعلام کرده است برنده نهایی مناقصه در چند ماه آینده مشخص میشود و نخستین جنگنده در سال 2025 تحویل کانادا خواهد شد. بر اساس برنامهریزی، آخرین جنگنده در سال 2032 تحویل میشود و در آن سال به خدمت 50 ساله سیاف-18 پایان داده میشود.