مازیار شیبانی‌فر
رشد قیمت سال به سال مسکن در کانادا به بالاترین حد خود رسیده است. میانگین ملی قیمت مسکن کانادا در فوریه ۲۰۲۲ به رکورد بی‌سابقه‌ای رسید و از مرز ۸۱۶ هزار دلار هم فراتر رفت و نسبت به همین زمان در سال گذشته نزدیک به ۲۱ درصد افزایش یافت. قیمت معیار فهرست خدمات چندگانه (MLS) نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد افزایش یافت و به بیش از ۸۶۹ هزار دلار در فوریه امسال رسید.
به گزارش رسانه کانادایی ووا میانگین قیمت خانه در آنتاریو، نخستین‌بار در فوریه از مرز ۱ میلیون دلار هم عبور کرد که نسبت به سال گذشته افزایش ۲۶ درصدی را نشان می‌دهد. در کورس رقابت، قیمت خانه در کلان‌شهر تورنتو از ونکوور بزرگ هم پیش افتاده و عنوان گران‌ترین مسکن در سراسر کانادا را به خود اختصاص داده است.
نوا اسکوشیا با رشد ۳۸ درصدی در میان تمامی استان‌ها و مناطق کانادا بیش‌ترین رشد قیمت در سال را داشته است. نیوبرانزویک با رشد ۳۴ درصدی قیمت مسکن در مقام دوم قرار دارد. جزیره پرنس ادوارد با ۲۴ درصد، کبک با ۱۸ درصد، آلبرتا با ۱۵ و نیم درصد، منیتوبا با ۱۴ درصد، کلگری با ۱۳ درصد، نیوفاندلند و لابرادور با ۱۲ درصد و ساسکاچوان با ۴ درصد رشد قیمت نسبت به سال گذشته، در مقام‌های بعدی قرار دارند.
بریتیش کلمبیا همچنان گران‌ترین استان کانادا برای خرید خانه است. فوریه امسال متوسط قیمت خانه در این استان از یک میلیون و صد هزار دلار فراتر رفت که رشد بیش از ۲۴ درصدی را نشان می‌دهد. در سطح ملی فروش مسکن فوریه امسال نسبت به ژانویه، بیش از چهار و نیم درصد رشد داشته است، در حالی که خانه‌هایی که به تازگی فروخته شده‌اند نسبت به ژانویه، حدود ۲۴ درصد گران‌تر شده‌اند.
به باور بلومبرگ در طول همه‌گیری قیمت مسکن در مناطق شهری و روستایی در سراسر کشور به رکوردهای جدیدی دست یافته‌اند. نوامبر ۲۰۲۱ معاون بانک مرکزی کانادا به این موضوع اشاره داشت که هجوم ناگهانی سرمایهگذاران بازار مسکن به افزایش سریع قیمت‌ها در ابتدای امسال منجر خواهد شد. اکنون پرسش اصلی این است که اگر نرخ بهره بانکی به میزان پیش از شروع همه‌گیری برگردد، آیا قیمت خانه همچنان افزایش خواهد یافت؟
برخی کارشناسان بر این باورند که بالارفتن تدریجی قیمت‌ها طی دو سال اخیر و افزایش میزان سود بانکی، آرام آرام قدرت خرید در بازار مسکن را کاهش خواهد داد و این موضوع جلوی افزایش قیمت مسکن را خواهد گرفت. چنان که برخی متخصصان پیش‌بینی می‌کنند تا پایان امسال قیمت مسکن به میانگین رشد ۵ درصدی برسد و در سال ۲۰۲۳ رشد قیمت به‌طور کامل متوقف شود.
برخی از کارشناسان در گفت‌وگو با سی‌پی‌کانادا اعتقاد دارند یکی از علت‌های رکوردشکنی‌های افزایش قیمت مسکن، بالارفتن نرخ بهره است. به این مفهوم که اگر کسی قصد داشت سال آینده خانه بخرد، با افزایش دو برابری نرخ بهره و پیش‌بینی اینکه سال آینده نرخ سود بانکی چند برابر خواهد شد، به‌سرعت برای خرید خانه با نرخ بهره کنونی اقدام می‌کند.
این اقدام در کوتاه‌مدت یعنی در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۲ باعث افزایش قیمت مسکن خواهد شد، اما در ۶ ماه دوم سال با افزایش نرخ بهره بانکی این عطش فروکش می‌کند و بازار مسکن سرد می‌شود و به سوی کاهش قیمت پیش خواهد رفت. در همین زمینه، دفتر نظارت بر موسسه‌های مالی (OSFI)کانادا اعلام کرده افزایش نرخ بهره ممکن است قیمت مسکن را ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش دهد.
در طول ۲ سال گذشته، رونق بازار مسکن نه‌تنها باعث شده است خریداران بیش‌تری وارد بازار مسکن شوند، بلکه برخی از سرمایهگذاران، خانه‌هایی که در آنها ساکن بودند را به‌عنوان سرمایه وارد بازار کرده‌اند تا بتوانند از نرخ پایین سود بانکی، بهره‌مند شوند.
عامل دیگر در افزایش قیمت مسکن، حضور خریداران خارجی و تراست‌های بین‌المللی املاک و مستغلات بزرگ در بازار مسکن کانادا بوده است که نخست‌وزیر جاستین ترودو دسامبر ۲۰۲۱ در نامه‌ای به احمد حسین وزیر مسکن وقت، خواهان لغوشدن موقت این قانون شد.
به نظر برخی از کارشناسان مسکن، یکی از ساده‌ترین راهکارهای موجود برای کاهش قیمت مسکن، افزایش ساخت خانه‌های اجاره‌ای و اجاره به شرط تملیک است که در طولانی‌مدت به مستاجران نوید خانه‌دارشدن می‌دهد و از عطش هجوم برای خرید خانه می‌کاهد.
نظرسنجی اخیر موسسه لجر به عنوان بخشی از گزارش مشترک شرکت املاک ری/مکس و بانک آر‌بی‌سی نشان می‌دهد حدود ۶۱ درصد از کانادایی‌ها معتقدند بازار املاک و مستغلات بهترین محل برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است. در حالی که نیمی از کانادایی‌ها نگران افزایش مالیات بر دارایی، بالارفتن نرخ بهره و احتمال رکود اقتصادی هستند که می‌تواند تلاش آنها برای خرید خانه را دشوارتر کند.
کارشناسان رسانه کُست‌ریپورتر معتقدند در شرایط موجود، سه سناریو برای کاهش قیمت مسکن پیش‌روی دولت فدرال قرار دارد؛ نخست اینکه نرخ سود بانکی چهار بار در سال افزایش یابد تا به‌تدریج در سال ۲۰۲۷ قیمت مسکن کانادا تثبیت شود.
سناریوی دوم این است که مالیات صاحبان خانه افزایش یابد که این موضوع می‌تواند ضربه‌ای سهمگین به اقتصاد خانه‌اولی‌ها وارد کند. البته کارشناسان معتقدند اگر این سیاست بر اساس تعداد سال‌های مالکیت خانه تنظیم شود، به خریداران جدید خانه فشار مالی زیادی وارد نمی‌کند.
سناریوی سوم این است که سیستم مهاجرتی کانادا به سمتی سوق یابد که متقاضیان فعال در صنعت ساخت‌وساز [هم سرمایهگذاران و هم دستاندرکاران] را جذب کند؛ در شرایطی که این گروه پس از مهاجرت نیز در همین زمینه به فعالیت خود ادامه دهند. به این ترتیب، افراد ماهر بیش‌تری وارد صنعت ساختمان‌سازی کانادا می‌شوند و عرضه مسکن افزایش می‌یابد.
کانادا در سال ۲۰۲۱ حدود ۴۰۵ هزار مهاجر را پذیرفت، اما نکته‌ای که به آن اشاره نشده این است که حدود ۷۰ درصد این مهاجران از قبل در کانادا مستقر شده بودند. امسال نیمی از مهاجران تازه پذیرفته‌شده، در میان ساکنان کنونی کانادا قرار دارند.
بر اساس گزارش بیلدفورس کانادا انتظار می‌رود طی یک دهه آینده حدود ۹۰ هزار کارگر در صنعت ساختمان‌سازی کانادا بازنشسته شوند. اکنون سیستم مهاجرتی کانادا، برای افرادی دعوت‌نامه می‌فرستد که احتمال موفقیت اقتصادی آنها در بلندمدت، زیاد است. در حالی که به‌نظر می‌رسد این سیستم لازم است افرادی را مد نظر قرار دهد که به نیازهای خاص و مزمن بازار کانادا پاسخ می‌دهند.