واردات بی‌سابقه نفت ایران از سوی چین در چند ماه اخیر سایر تولیدکنندگان همانند برزیل، آنگولا و روسیه را مجبور کرده قیمت نفت صادراتی خود را کاهش دهند و به بازارهای هند و اروپا بفرستند. افزایش صادرات نفت ایران به‌صورت غیر منتظره اتفاق افتاده و از افزایش قیمت نفت جلوگیری کرده است.
چین از اواخر سال 2019 و با وجود تحریم‌های ایالات متحده شروع به واردات نفت از ایران کرد. با این حال، افزایش واردات نفت ایران از اواخر سال گذشته اتفاق افتاد. قیمت نفت از اواخر سال گذشته میلادی از 60 دلار عبور کرد و خریداران با توجه به احتمال برداشته شدن تحریم‌های ایران تمایل بیش‌تری برای خرید نفت این کشور از خود نشان دادند.
چین از نوامبر تا مارس 2020 روزانه 557 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است که این میزان حدود 5 درصد کل واردات نفت این کشور را تشکیل می‌دهد. هم اکنون میزان واردت نفت چین از مبدا ایران به میزان قبل از اعمال تحریم‌های ترامپ در سال 2019 رسیده است. بیش‌تر نفت ایران در پالایشگاه‌های خصوصی استان شان‌دونگ مصرف می‌شود.
یکی از دلالان صنعت نفت چین درباره نفت ایران گفت: “نفت ایران به‌خاطر ارزان بودن بازار سایر صادرکنندگان را قبضه کرده است. نفت ایران 6 یا 7 دلار ارزان‌تر از قیمت اوایل امسال در مقایسه با نفت برزیل است.”
یکی دیگر از دلالان نیز می‌گوید صادرکنندگان از آمریکای جنوبی تا دریای شمال به دنبال بازارهای جدید هستند. زیرا واردات نفت از مبدا آنها کاهش چشمگیری داشته است. کشورهای برزیل و آنگولا بیش‌ترین تاثیر را از کاهش واردات نفت چین پذیرفته‌اند.
بر اساس گزارش گمرک چین و موسسه مطالعات نفتی Refinitive، واردات نفت چین از برزیل که در سال گذشته از آنگولا پیشی گرفته بود در ژانویه و فوریه 36 درصد کاهش پیدا کرد. با این حال، چین هنوز اشتهای سیری‌ناپذیر برای نفت شیرین برزیل دارد.
در حال حاضر هند، سومین واردکننده بزرگ نفت، تبدیل به بازار نفت صادراتی از مبدا برزیل، آفریقای غربی و حتی دریای شمال شده است. این اتفاق با کاهش واردات نفت از عربستان سعودی هم‌زمان شده و حق انتخاب زیادی به هند داده است.
واردات نفت هند از برزیل و آنگولا از مارس تا می 2020 افزایش یافته و اروپا نیز بین مارچ تا آوریل 2020 بر واردات نفت از برزیل را افزوده است. نفت خام ایران از مبدا عمان، امارات متحده عربی و مالزی صادر می‌شود.
افزایش صادرات نفت ایران تاثیری بر میزان صادرات عربستان سعودی، تامین‌کننده اول نفت چین، نداشته است. زیرا این کشور کلیدی اوپک، نفت خود را به پالایشگاه‌های دولتی چین و کارخانه‌های بزرگ بخش خصوصی می‌فروشد. معامله نفت ایران بیش‌تر با یوآن چین انجام می‌شود و در برخی موارد به خریداران نهایی اعتبار نامحدود داده می‌شود. با توجه به این موارد، واردات نفت از ایران ادامه خواهد داشت به ویژه آنکه فشار سیاسی اندکی برای توقف آن وجود دارد. یکی دیگر از دلالان نفتی چین متعتقد است: “خودتان را جای رییس یک پالایشگاه بگذارید. در این شرایط فقط ارزانی نفت و توانایی شما برای پالایش آن مهم است.”