نویسنده: مازیار شیبانی‌فر
همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ پیامدهای بسیار تلخ و ناگواری برای جهان داشته است. تاکنون میلیون‌ها نفر مبتلا و صدها هزار نفر در سراسر جهان جان خود را از دست داده‌اند. در کنار این اتفاق‌های بسیار آزاردهنده، بحث آسیب دیدن اقتصاد کشورها و به دنبال آن زیان‌هایی که متوجه افراد در کشورهای مختلف شده، از آن دست مسایلی است که به این آسانی‌ها قابل حل و فراموش‌شدنی نیست.
هر چند دولت فدرال و دولت‌های استانی در کانادا نشان داده‌اند از توان مدیریتی و درایت بسیار بالایی برخوردارند و تلاش‌های موثر بسیاری انجام داده‌اند تا وضعیت مالی گروه‌های مختلف جامعه به خصوص قشرهای آسیب‌پذیر و طبقه متوسط جامعه آسیب کمتری ببینند، اما به هر حال پیامدهای ویروس کووید-۱۹ همانند سونامی است که بسیاری از موقعیت‌های شغلی را بلعیده و به بسیاری دیگر از کسب و کارها آسیب جدی زده است.
در حال حاضر مشکل مردم در کانادا – و از جمله ایرانیان مهاجر در کانادا – را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم‌بندی کرد، آنهایی که کسب و کار داشته‌اند و گروهی که در مشاغل مختلف برای صاحب‌کاران دیگری خدمت‌رسانی می‌کردند. آن گروه که کسب و کار داشتند با اینکه شرایط بازگشت به کار برای‌شان فراهم شده است، به خاطر ترس مردم از مبتلا شدن به کرونا، کسب و کارشان رونق نگرفته است و با مشکلات زیادی در زمینه بازپس دادن وام یا پرداخت اجاره محل کسب خود مواجه هستند. افرادی که برای دیگر کسب و کارها کار می‌کردند نیز مشکلات‌شان به دو بخش کلی تقسیم‌بندی می‌شود؛ یک گروه قصد دارند به محل کارشان برگردند، اما صاحب‌کار حاضر به پذیرفتن آنها نیست، به این خاطر که کسب و کارش رونق ندارد و یک گروه دیگر محل کارشان به طور کل تعطیل است و آنها امکان یافتن شغلی شبیه به پیشه قبلی خود را از دست داده‌اند.
بر اساس آمار رسمی، نزدیک به ۷۰ درصد مشاغل در کانادا در بخش خدمات است که این بخش یعنی کسب و کارهایی که به نوعی خدمات ارایه می‌کنند، از شرایط به وجود آمده ناشی از همه‌گیری ویروس کووید-19 بیشترین آسیب را دیده‌اند. یعنی بسیاری از افرادی که شغل‌شان را از دست داده‌اند و محل کارشان تعطیل شده است یا افرادی که با بازگشایی‌های جدید محل کارشان فعالیت دوباره از سر گرفته‌اند، اما کاهش ساعت کار و حقوق داشته‌اند، در همین بخش یعنی بخش خدمات مشغول فعالیت هستند.
نکته مهم دیگر اینکه بر اساس آمار رسمی بیش از ۸۰ درصد از مشاغل در کانادا – از جمله ونکوور – در بازار کار پنهان (Hidden Market) عرضه می‌شود که این موضوع یافتن کار جدید را برای بسیاری از مهاجران ایرانی دشوار می‌کند.
ناصر که چند سالی است به عنوان سکیوریتی گارد مشغول فعالیت است، در این باره به ژورنال ایرانیان کانادا گفت: «من سر کار مبتلا به کرونا شدم. از اینکه در محل کار این ویروس را گرفتم، اطمینان دارم. چون من با هیچ‌کس در بیرون از محل کار ارتباط دوستی یا رفت و آمد ندارم و از ابتدای اعلام همه‌گیری ویروس هم به شدت مراقب بودم. چون بیماری زمینه‌ای دارم و می‌دانستم که باید احتیاط بیشتری به خرج دهم. به هر حال، من با تشخیص پزشک در خانه ماندم و دوره بیماری‌ام طی شد و اکنون از پزشکم برگه سلامت دارم. با این حال شرکتی که با آن همکاری می‌کردم، حاضر به پذیرفتن من نیست. به همین خاطر من تلاش کردم تا با دیگر موسسه‌های مشابه کار کنم، اما هم تعداد شغل‌ها در این گروه بسیار کم شده است و هم اینکه با وجود ارسال درخواست برای اندک شرکت‌هایی که همچنان سکیوریتی گارد می‌خواهند، موفق به یافتن کار جدیدی نشده‌ام. با این شرایط اگر نتوانم وام منزل خود را بازپس دهم مجبور به فروش آن و پس از حدود ۱۲ سال زندگی در کانادا مجبورم به ایران برگردم.»
یاشار که برای یک شرکت بزرگ حمل و نقل کار می‌کرد و مدتی در بخش انبار این شرکت مشغول به فعالیت بود، به ژورنال ایرانیان کانادا اعلام کرد: «پس از همه‌گیری ویروس کووید-19 محل کار من به طور کامل تعطیل شد و من برای دریافت کمک مالی دولت اقدام کردم که البته موفق به دریافت آن شدم، اما این پول تمامی هزینه‌های زندگی من و خانواده‌ام را پوشش نمی‌داد. با این حال تلاش کردم تا با آوردن پول از ایران، تا حدودی کمبود درآمدم را جبران کنم که البته نوسان قیمت ارز و بالا رفتن ناگهانی آن آسیب زیادی به من زد. اکنون که کسب و کارها بازگشایی شده‌اند، محل کار من فقط دو روز کار در هفته به من پیشنهاد کرده است که با دریافت این حقوق همچنان واجد شرایط دریافت کمک هزینه دولتی هستم، اما نگران دو ماه آینده هستم که با قطع شدن این کمک هزینه چه باید بکنم. متاسفانه شغل جدیدی هم نتوانسته‌ام به دست بیاورم.»
نیلا که در بخش طراحی داخلی فعال است در خصوص مشکلات خود به ژورنال ایرانیان کانادا اظهار داشت: «من حدود دو ماه پیش از آغاز همه‌گیری کووید-19 موفق شدم تحصیلم در رشته طراحی داخلی را تمام کنم و یک شغل نیمه وقت در یک شرکت به نسبت خوب به دست بیاورم. با شروع همه‌گیری، شرکت تمامی فعالیت‌های خود را متوقف کرد و من هم مجبور به ترک محل کار شدم. اکنون پس از بازگشایی دوباره کسب و کارها برای ادامه همکاری با محل کارم تماس گرفتم، اما آنها به من اطلاع دادند که دیگر امکان همکاری با من را ندارند. چون بسیاری از پروژه‌های آنها به طور کامل تعطیل شده است و سفارش جدیدی هم دریافت نکرده‌اند. در این مدت تلاش کردم با دیگر شرکت‌ها کار کنم، اما تعداد درخواست همکاری (Job Post) که در سایت‌های مختلف کاریابی درج می‌شود برای یافتن شغل جدیدی در زمینه طراحی داخلی بسیار کم شده است.»
در بسیاری از خانواده‌های ایرانی ساکن کانادا، برای تامین هزینه‌های زندگی، زن و شوهر هر دو مشغول کار هستند. یکی از مشکلاتی که برای برخی از خانواده‌ها پیش آمده این است که گاهی هر دو زوج کار خود را از دست داده‌اند و گاهی هر دو نفر از دولت کمک هزینه دریافت می‌کنند، اما هزینه‌های زندگی آنها بیش از میزان دریافتی‌‌شان است. این گروه با تلاش بسیار طی چند ماه گذشته خانواده را اداره کرده‌اند، به امید آنکه پس از بازگشایی دوباره کسب و کارها بتوانند دوباره مشغول به کار شوند و بدهی‌های‌شان را بپردازند، اما مشکل اصلی این گروه آن است که یکی و گاه هر دو زوج نتوانسته‌اند به کار برگردند و همچنان باید تا یک یا دو ماه دیگر منتظر بمانند تا شاید شغل جدیدی پیدا کنند.
پیمان که همراه همسرش در یک شرکت ارایه خدمات پوشاک مشغول فعالیت بوده‌اند و چند ماهی است بیکار شده‌اند در این باره به ژورنال ایرانیان کانادا گفت: «مشکل اصلی ما بیکاری هر دو نفر و ناتوانی در برگشت به کار هر دو نفرمان است. یعنی تا پیش از این من و همسرم کار مشترکی داشتیم که برای رسیدگی به فرزندان‌مان ساعت حضور در محل کار و خانه را هماهنگ می‌کردیم، اما وقتی به خاطر همه‌گیری ویروس کووید-19 هر دو بیکار شدیم و هنوز هم نتوانسته‌ایم به کار برگردیم، این موضوع از نظر مالی آسیب زیادی به ما زده است. در شرایط کنونی بعضی از افراد مجبور شده‌اند زمینه شغلی خود را تغییر دهند، اما برای من و همسرم که نزدیک به 5 سال است در این شغل مشغول فعالیت هستیم و به اصطلاح در آن جا افتاده‌ایم، تغییر شغل کار بسیار سختی است. هر چند که به دست آوردن شغل جدید هم برای خودش حکایتی است.»
ادامه دارد…