چند ماه است که حدود 150 گروه از متخصصان در سراسر جهان برای ساخت واکسن کرونا تلاش می‌کنند. تا کنون 10 واکسن به مرحله سوم آزمایش بالینی رسیده و هرکدام بر روی هزاران نفر آزمایش شده است تا از کارآیی و ایمنی آنها اطمینان حاصل شود. این آخرین مرحله در فرآیند تایید واکسن است. حال پرسش این است که پس از تایید واکسن چه اتفاقی خواهد افتاد؟
به گزارش ژورنال ایرانیان کانادا، مَتیو میلر استاد موسسه تحقیق بر روی بیماری‌های واگیردار دانشگاه مک‌مستر گفت: “تایید نهایی واکسن راه‌حل یک شبه نیست. توزیع واکسن زمان‌بر است و در مرحله بعد باید دُزهای کافی آماده شود.”
کارشناسان امور بهداشتی نیز بر این باورند که ماه‌های نخست پس از تولید واکسن برای کانادا از نظر پشتیبانی و اخلاقی پر چالش خواهد بود. زیرا مسئولان بهداشتی باید تصمیم بگیرند که چه کسانی در اولویت دریافت واکسن قرار دارند.
میلر هشدار داد: “به حتم مشکلاتی در زنجیره تامین به‌وجود خواهد آمد. تولید دُزهای کافی برای شرکت‌ها زمان‌بر خواهد بود و باید در مورد نخستین دریافت‌کنندگان واکسن تصمیم‌گیری شود.”
دولت فدرال اعلام کرده است که یک میلیارد دلار برای پیش خرید 6 واکسن احتمالی هزینه کرده است. الیسِن تامپسون از دانشگاه تورنتو می‌گوید: “دولت و مقام‌های استانی باید راه‌کاری برای توزیع عادلانه واکسن میان گروه‌ها و استان‌های مختلف در پیش بگیرند. ما باید این موضوع را در اولویت قرار دهیم. زیرا می‌دانیم واکسن در چند ماه آینده ارایه خواهد شد.”
دکتر ترزا تم مسئول ارشد بهداشتی کانادا سپتامبر 2020 گفته بود که آمادگی برای لازم برای واکسیناسیون آنفولانزا تمرین خوبی برای واکسیناسیون عمومی کرونا بود.
با این حال، برخی از پزشکان آنتاریو معتقدند این تلاش با کمبودهایی نیز مواجه بود. زیرا محموله‌های اولیه واکسن‌ها به دلیل تقاضای بیش از اندازه، زود تمام شد. البته مسئولان این استان اعلام کرده‌اند محموله‌های بیش‌تری در راه است و دولت از ابتدا بنا داشت واکسن را به‌صورت مرحله‌ای توزیع کند و ابتدا آن را به گروه‌های آسیب‌پذیر برساند.
تامپسون افزود: “کارکنان بخش بهداشت و درمان و افرادی که چرخ اقتصاد را می‌چرخانند باید در اولویت دریافت واکسن قرار بگیرند. باید گروه‌های آسیب‌پذیر را پیش از سایر گروه‌ها واکسینه کنیم.”
چه افرادی آسیب‌پذیر هستند و چه کسانی در خط مقدم نبرد با کرونا قرار دارند؟
استاد موسسه تحقیق بر روی بیماری‌های واگیردار دانشگاه مک‌مستر تاکید می‌کند: “از یک روش واحد نمی‌توان استفاده کرد. عوامل زیادی همانند سن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و پیشینه سلامت افراد را باید در نظر گرفت. هزاران تن از کارکنان بخش درمان در سراسر کشور در معرض خطر هستند و در موج نخست همه‌گیری ده‌ها تن از آنها فوت کرده‌اند و بیش از 21 هزار نفر (حدود 20 درصد کل آمار مبتلایان) مربوط به همین گروه‌ها هستند. با این حال، بالاترین میزان فوتی‌ها مربوط به 5 هزار و 300 نفر از ساکنان خانه‌های سالمندان است. خانه‌های سالمندان بیش از 80 درصد از فوتی‌های موج نخست همه‌گیری را به خود اختصاص داده‌اند.”
اقلیت‌ها نژادی و گروه‌های در حاشیه جامعه نیز ضربه سختی از همه‌گیری خورده‌اند و محله‌های فقیرنشین و دارای تنوع نژادی در تورنتو، 3 برابر آمار متوسط شهر با کرونا درگیر شدند.
دکتر آنا بانرجی رییس بخش سلامت بومیان و پناهندگان دانشگاه تورنتو بر این باور است: “غیر از کارکنان بخش بهداشت و درمان، جوامع دورافتاده بومیان نیز باید در اولویت دریافت واکسن قرار بگیرند. زیرا بیش‌تر این مناطق متراکم هستند، به امکانات بهداشتی دسترسی ندارند و هم‌زمان شاهد گسترش بیش از یک بیماری هستند. به همین دلیل تمامی جوامع بومیان در بالاترین میزان خطر ابتلا قرار دارند.”
استاد موسسه تحقیق بر روی بیماری‌های واگیردار دانشگاه مک‌مستر یادآور شد: “فرآیند شروع واکسیناسیون از گروه‌های با اولویت بالا به پایین، چند ماه و شاید بیش از یک‌سال زمان ببرد. این بازه زمانی می‌تواند شامل مرحله چهارم فرآیند تولید واکسن نیز بشود. این مرحله دربرگیرنده تحقیق بر روی واکسن است که شامل بررسی روی افرادی می‌شود که واکسن را دریافت کرده‌اند. در این مرحله امنیت و کارآیی واکسن در دنیای واقعی ارزیابی می‌شود و می‌تواند توسعه نسل‌های بعدی واکسن را هدایت کند.”
در حال حاضر اصلی‌ترین نگرانی مربوط به تولید نخستین واکسن برای مدیریت همه‌گیری است. میزان ابتلای لازم برای رسیدن به ایمنی گروهی (گله‌ای) در برابر کرونا هنوز مشخص نیست، اما رایوات دئوناندان متخصص همه‌گیری از دانشگاه تورنتو باور دارد: “این میزان برای کانادا می‌تواند 70 درصد کل جمعیت را دربر بگیرد. این رقمی است که کانادا حتی در صورت واکسیناسیون کافی به این زودی به آن نخواهد رسید. اگر به این رقم نرسیم، جامعه‌ای فعال با برخی محدودیت‌ها همانند ماسک زدن و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی خواهیم داشت که نیازی به قرنطینه و موارد مشابه ندارد. در هر صورت واکسن به ما کمک خواهد کرد.”