پس از گزارش سی‌بی‌سی در خصوص مورد تایید بودن تنها یک دستگاه ضد عفونی‌کننده فرابنفش موجود در بازار، وزرات بهداشت این موضوع را مورد بررسی قرار داد تا از چه‌گونگی قرار گرفتن این دستگاه‌ها در قفسه‌های فروشگاه‌ها آگاه شود.
گزارش سی‌بی‌سی نشان می‌دهد بیش‌تر ادعاهای شرکت‌های سازنده این دستگاه‌ها درست نیست و این دستگاه‌ها حتی می‌توانند زیان‌آور باشند. دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده فرابنفش مدعی‌اند می‌توانند میکروارگانیسم‌های موجود بر روی سطوح یا اشیا را کاهش دهند و از بروز بیماری پیشگیری کنند. با این حال، این دستگاه‌ها پیش از تولید، واردات، توزیع یا استفاده باید تحت قانون محصولات کنترل آفت‌ها ثبت شوند. وزارت بهداشت کانادا اعلام کرده تا به امروز تنها یک دستگاه از این نوع با عنوان رطوبت‌ساز دایسون (Dyson) را تایید کرده است.
از شروع همه‌گیری کرونا، آگهی‌های دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده فرابنفش بازار را پر کرده‌اند و همه آنها مدعی‌اند می‌توانند باکتری‌ها و ویروس‌های زیان‌آور را از بین ببرند. قیمت این دستگاه‌ها از 20 تا چند صد دلار در نوسان است.
بر اساس قانون محصولات کنترل آفت‌ها، فروش، توزیع، واردات، تولید و حتی استفاده از دستگاه‌های بدون مجوز، قانونی نیست و متخلفان حداکثر تا 50 هزار دلار جریمه می‌شوند یا سه سال به زندان می‌روند.
وزارت بهداشت کانادا می‌گوید دستگاه‌های دارای مجوز بر روی بسته‌بندی خود شماره مجوز دارند و عبارت Pest Controls Products Act یا P.C.P Act بر روی آن نوشته شده است.
گزارش سی‌بی‌سی نشان می‌دهد بیش‌تر این دستگاه‌ها قادر به از بین بردن بیش از 99 درصد ویروس‌ها و باکتری‌های سطوح نیستند. جیمز مالی، استاد مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه نیوهمپشایر می‌گوید: “آنچه می‌بینیم این‌که دستگاه‌های مورد نظر نمی‌توانند ضدعفونی‌کنندگی مورد نظر را ایجاد کنند. باید در این زمینه قانون‌گذاری بیش‌تری انجام شود و نبود قانونی محکم در این زمینه احساس می‌شود.”
دستگاه‌های آزمایش شده توسط مالی، بین 50 تا 80 درصد باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین می‌برند. دستگاه‌هایی که به خوبی عمل می‌کردند دستگاه‌های پزشکی خانگی با قیمت چند صد دلار و دستگاه‌های بزرگ‌تر تجاری با قیمت چند هزار دلار بودند. مالی می‌گوید: “این دستگاه‌ها به نسبت پولی که پرداخت می‌کنید، موثرند.”
وزارت بهداشت کانادا گفته است تاکنون بر دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده فرابنفشی تمرکز داشته است که مدعی کشتن ویروس کرونا هستند، اما بر اساس گزارش س‌بی‌سی هیچ‌یک از دستگاه‌های موجود در بازار چنین ادعایی ندارند.
وزارت بهداشت پیش‌تر نسبت به خرید این نوع دستگاه‌ها هشدار داده و اضافه کرده بود شواهدی وجود ندارد که نشان‌دهنده توانایی آنها در کشتن ویروس کرونا باشد. این وزرات‌خانه به مردم توصیه کرد از این دستگاه‌ها استفاده نکنند و مشخصات آنها را از طریق وب‌سایت وزارت‌خانه گزارش دهند. سازمان بهداشت جهانی و سایر متخصصان حوزه فرابنفش نیز نسبت به خطرهای نور فرابنفش هشدار داده‌اند.
سه نوع نور فرابنفش به نام‌های UVA، UVB و UVC وجود دارد. کرم‌های ضد آفتاب از پوست در برابر نوع اول و دوم حفاظت می‌کنند و این دو نوع نور فرابنفش مسئول ایجاد آفتاب سوختگی و سرطان پوست هستند.
نور UVC از طریق لایه اُزُن سد می‌شود، اما لامپ‌ها و لیزرها این نور را تولید می‌کنند. وزارت بهداشت می‌گوید دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده فرابنفش و به‌خصوص آنهایی که نور UVC تولید می‌کنند برای پوست و چشم‌ها خطرناکند. طول موج، مقدار و مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور، بر میزان خطر و آسیب ایجاد شده تاثیرگذار است و در صورت طراحی نامناسب و اشتباه در استفاده، خطر بیش‌تر می‌شود.
بر اساس گفته متخصصان، یک دستگاه ضدعفونی‌کننده فرابنفش مناسب باید بین 220 تا 280 نانومتر نور تولید کند. بیش‌تر دستگاه‌های موجود در بازار به احتمال زیاد از نور فرابنفش اشتباه یا نور فرابنش ضعیف استفاده می‌کنند. مالی می‌گوید استفاده اشتباه افراد از این دستگاه‌ها نیز یکی دیگر از دلایل تاثیر کم آنها است.
وی افزود: “بیش‌تر افراد نور را در فاصله مناسبی نسبت به وسیله مورد نظر نمی‌گیرند. هم‌چنین، افراد اشیا را به اندازه کافی در زیر نور نگه نمی‌دارند و تمامی بخش‌های وسیله مورد نیز در زیر نور قرار نمی‌گیرد.”
برای ضدعفونی‌کردن موثر، تمامی سطح باید به‌صورت مساوی در معرض نور قرار بگیرد و سطوح پنهان یا پوشیده با مقدار اندکی گرد و خاک به خوبی پاک نمی‌شوند. مالی اضافه می‌کند نور UVC نیازمند زمان برای اثرگذاری است. او می‌گوید: “دستگاه‌های خوبی که ما آزمایش کردیم 5 دقیقه و برخی از آنها به 20 دقیقه زمان برای ضدعفونی‌کردن نیاز دارند.”
بزرگ‌ترین نگرانی مالی، حس امنیت کاذبی است که این دستگاه‌ها ایجاد می‌کنند. او می‌گوید: “ما هم‌چنان به ماسک، ضدعفونی‌کننده دست و فاصله‌گذاری اجتماعی نیاز داریم و دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده فرابنفش نمی‌توانند جایگزین اینها باشند.”
متخصصان دیگر همانند دومینیک مرتس از دانشگاه مک‌مستر می‌گویند اشیایی که این دستگاه‌ها ضدعفونی می‌کنند، آنهایی نیستند که باید نگران تمیز بودن‌شان باشیم. مرتس می‌گوید وسایلی همانند سوییچ ماشین، کیف و گوشی توسط دیگران لمس نمی‌شوند و راه حل ساده برای تمیز کردن آنها دستمال کشیدن بر روی آنها است.
