گزارش کشف اورانیوم ۸۴ درصد در تاسیسات هسته‌ای ایران واکنش غرب را برانگیخت

4723410123 610333105b c

مازیار شیبانی‌فر

شرح گزارش:

پس از اعلام منابع دیپلماتیک درباره گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در تاسیسات هسته‌ای ایران اورانیوم غنی‌شده تا ۸۴ درصد را شناسایی کرده است، جوزپ بورل دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا اعلام کرد در هنگامه ترس از نزدیک‌شدن ایران به ساخت سلاح هسته‌ای، این اتحادیه تحریم‌های جدیدی برای تهران در نظر خواهد گرفت.

به گزارش رسانه استندارد بریتانیا، اوایل ماه جاری (فوریه ۲۰۲۳) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جمهوری اسلامی ایران انتقاد کرد که تغییر «قابل توجه» در اتصال‌های بین دو آبشار یا خوشه سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد در فردو را به این آژانس اعلام نکرده است.

برخی از دیپلمات‌ها اظهارنظر کردند که این تغییر در اتصال‌های سانتریفیوژها به این معنی است که ایران می‌تواند سطح غنی‌سازی اورانیوم را به‌سرعت افزایش دهد.

این تغییر در سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی از غنی‌سازی ۳٫۶۷ بر اساس برجام، از سال ۲۰۱۸ آغاز شد. زمانی که ایالات‌متحده به رهبری دونالد ترامپ رییس‌جمهور پیشین این کشور تصمیم گرفت به‌صورت یک‌جانبه از این توافق خارج شود.

نخستین بار بلومبرگ بود که گزارش داد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تلاش است تا روشن کند که جمهوری اسلامی چگونه اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۸۴ درصد را انباشته است. بالاترین سطح غنی‌سازی اورانیوم توسط حاکمان تهران که غلظت آن تنها ۶ درصد از مقدار مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی کمتر است.

ایران پیش از این به آژانس گفته بود که سانتریفیوژهایش برای غنی‌سازی اورانیوم تا سطح خلوص ۶۰ درصد پیکربندی شده‌اند. اکنون بازرسان باید تعیین کنند که آیا جمهوری اسلامی به‌عمد این ماده را تولید کرده است یا این غلظت یک انباشته ناخواسته در داخل شبکه لوله‌هایی است که صدها سانتریفیوژ را برای جداسازی ایزوتوپ‌ها به‌هم متصل می‌کند. این دومین بار در این ماه است که ناظران فعالیت‌های مشکوک مرتبط با غنی‌سازی را شناسایی می‌کنند.

بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران به ایرنا گفت: وجود ذرات اورانیوم بیش از ۶۰ درصد به‌مفهوم غنی‌سازی بیش از ۶۰ درصد نیست.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال آماده‌سازی گزارش سه‌ماهه پادمان‌های تاسیسات هسته‌ای ایران پیش از برگزاری نشست شورای حکام است که ۶ مارچ امسال در وین برگزار خواهد شد؛ جایی که بررسی فعالیت‌های هسته‌ای این کشور در دستور کار قرار خواهد گرفت.

یکی از دیپلمات‌ها به بلومبرگ گفته است جمهوری اسلامی ایران فرم‌های لازم درباره قصد خود برای افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات نزدیک به شهرهای نطنز و فردو را ارایه نکرده است.

دیپلمات دیگری اعلام کرد حتی اگر مواد کشف شده به‌خاطر مشکلات فنی و به اشتباه در عملکرد آبشارهای سانتریفیوژ انباشته شده باشد – اتفاقی که پیش از این نیز سابقه داشته است – تصمیم‌گیری خطرناک جمهوری اسلامی برای تولید اورانیوم بسیار غنی‌شده را نشان می‌دهد.

توسعه فعالیت‌های هسته‌ای از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی پس از خروج یک‌جانبه ایالات‌متحده از برجام صورت گرفته است. البته تهران تلاش برای ساخت کلاهک اتمی را تکذیب می‌کند، اما [غرب همچنان] نگران است که شاید جمهوری اسلامی فناوری لازم برای انجام این کار را توسعه دهد.

دو دیپلمات به‌تازگی در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرده‌اند چشم‌انداز احیای برجام کم‌رنگ است. زیرا تنش‌ها بین ایران و غرب به‌خاطر سرکوب اعتراض‌ها در ایران، دامن‌زدن به جنگ در اوکراین [با ارسال پهپاد به روسیه] و ادامه پیشرفت‌های هسته‌ای تهران، زمان لازم برای دستیابی جمهوری اسلامی به امکان تولید بمب هسته‌ای را کاهش داده است. هر چند مقام‌های ایران کشور گفته‌اند قصد ساخت بمب اتم را ندارند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تاسیسات هسته‌ای ایران را بازرسی می‌کند، پیشرفت‌های مهمی را در فعالیت‌های ایران در گزارش‌های موقت به ۳۵ عضو شورای حکام یا در گزارش‌های عادی فصلی (هر سه ماه یک‌بار) پیش از برپایی نشست‌های این هیات اعلام کرده است.

بر اساس اعلام دیپلمات‌ها، کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز گزارش رسمی موقت خود را منتشر نکرده‌اند. با توجه به برپایی نشست بعدی شورای حکام در ششم مارچ امسال، گزارش فصلی آژانس به‌طور معمول یک هفته پیش از برگزاری نشست [یعنی هفته آخر فوریه امسال] انتشار می‌یابد.