وقتی آمریکاییها پای صندوق رای میروند، در واقع به افرادی رای میدهند که کالج الکترال را تشکیل دادهاند. کالج در اصل دربرگیرنده گروهی از افراد است که از وظیفهای مشترک برخوردارند. این افراد گزیننده هستند، بلکه وظیفه آنها انتخاب رییسجمهور و معاون اول است. کالج الکترال هر 4 سال یکبار، برای چند هفته پس از روز انتخابات تشکیل جلسه میدهد تا این وظیفه را به انجام برساند.
کالج الکترال چگونه عمل میکند؟
تعداد اعضای کالج الکترال همآهنگ با جمعیت ایالت مورد نظر است. هر ایالت به تعداد نمایندگان خود در کنگره و سنا انتخابگر دارد. کالیفرنیا بیشترین تعداد گزیننده (55 عضو) را دارد و تعدادی از ایالتهای کم جمعیت همانند وایومینگ، آلاسکا، داکوتای شمالی و واشنگتن دیسی دارای سه گزیننده هستند.
در مجموع 538 رای الکترال وجود دارد. هر گزیننده نماینده یک رای الکترال است و هر نامزد برای پیروزی نیاز به کسب دستکم 270 رای الکترال دارد.
تعداد آرای الکترال هر ایالت به نسبت جمعیت
ایالتها تمامی رایهای الکترال خود را به نامزدی میدهند که بیشترین رای را بهدست آورده باشد. برای نمونه، اگر یک نامزد 1/50 درصد آرای تگزاس را از آن خود کند، تمامی 38 رای الکترال این ایالت را به خود اختصاص میدهد. در صورت پیروزی قاطع یک نامزد در یک ایالت نیز همان تعداد رای الکترال به او تعلق خواهد گرفت.
بنابراین این امکان وجود دارد که یک نامزد با به دست آوردن پیروزی در چند ایالت خاص، رییسجمهور شود، در حالی که در مجموع کل کشور آرای کمتری نسبت به رقیب به دست آورده باشد. تنها دو ایالت (مین و نبراسکا) رایهای الکترال خود را بر اساس میزان آرای کسب شده از سوی هر نامزد تقسیم میکنند.
به همین دلیل است که نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بهجای تمرکز بر بهدست آوردن بیشترین رای در کل کشور، روی جلب نظر آرای ایالتهای به اصطلاح خاکستری متمرکز میشوند. ایالتهایی که رای مردم آن از پیش مشخص نیست. پیروزی در هر ایالت [بدون در نظر گرفتن تعداد رایهایی که به دست میآورند] نامزدها را به کسب 270 رای الکترال لازم نزدیکتر میکند.
آیا تاکنون نامزدی با رای مردمی کمتر از رقیب خود رییسجمهور آمریکا شده است؟
بله. تاکنون در دو انتخابات از 5 انتخابات اخیر، کسی بر مسند رییسجمهور تکیه زده که آرای مردمی کمتری نسبت به رقیب داشته است. این امکان وجود دارد که نامزد محبوب در سطح ملّی نتواند 270 رای الکترال لازم را کسب کند.
دونالد ترامپ در سال 2016 حدود 3 میلیون رای کمتر از هیلاری کلینتون داشت، اما بر اساس به دستآوردن آرای الکترال بیشتر، انتخابات را برد. در سال 2000 نیز جُرج بوش 271 رای الکترال کسب کرد، در حالی که رقیب او الگور، نیم میلیون رای بیشتر به دست آورده بود.
جدا از دو موردی که به آن اشاره شد، تنها 3 رییسجمهور آمریکا در طول تاریخ رایگیریها، به همین شکل به پیروزی رسیدهاند. این سه نفر جان کویینسی آدامز، روترفورد بی هایس و بنجامین هریسون بودهاند.
چرا این شیوه رایگیری انتخاب شده است؟
هنگام نگارش قانون اساسی ایالات متحده در سال 1787، برگزاری انتخابات ریاستجمهوری بر اساس روش بهدست آوردن اکثریت آرا، به دلیل وسعت کشور و سختی ارتباطها غیرممکن بود. همزمان، علاقهای به انتخاب رییسجمهور از سوی قانونگذاران مستقر در واشنگتن وجود نداشت. به همین دلیل تدوینکنندگان قانون اساسی کالج الکترال را طراحی کردند. این سیستم به نفع ایالتهای کوچکتر عمل میکند. زیرا نقش آنها در تعیین رییسجمهور پررنگتر است.
از سوی دیگر، سیستم کالج الکترال به سود ایالتهای جنوبی نیز بود. زیرا آنها تعداد بسیار زیادی برده در اختیار داشتند. هر چند بردگان حق رای نداشتند، اما در سرشماری جمعیتی به عنوان سه پنجم یک فرد کامل محاسبه میشدند. از آنجا که تعداد رایهای الکترال وابسته به جمعیت ایالت بود، ایالتهای جنوبی میتوانستند تاثیر بیشتری بر انتخاب رییسجمهور داشته باشند.
آیا گزینندگان باید به نامزد پیروز رای بدهند؟
در برخی از ایالتها گزینندگان میتوانند بدون توجه به رای مردمی، به نامزد مورد نظر خود رای بدهند، اما آنها در عمل چنین کاری نمیکنند. چنانچه انتخابکنندهای چنین کاری انجام دهد “خائن” نامیده میشود. در انتخابات دوره قبل 7 گزیننده چنین کاری کردند، اما تاکنون گزینندگان خائن نتوانستهاند نتیجه انتخابات را تغییر دهند.
اگر هیچکدام از نامزدها اکثریت را به دست نیاورند، چه خواهد شد؟
در چنین شرایطی مجلس نمایندگان آمریکا، رییسجمهور را انتخاب خواهد کرد. این اتفاق تنها یک بار در سال 1824 افتاده است. در آن انتخابات، آرای الکترال بین چهار نامزد تقسیم شد و هیچکدام نتوانستند اکثریت را به دست بیاورند. در حال حاضر، احتمال بهوجود آمدن چنین وضعیتی با توجه به وجود دو حزب عمده در ایالات متحده دور از ذهن است.