روز گذشته خبرگزاری تسنیم خبری اشتباه را درباره کاهش میانگین ضریب هوشی ایرانیان از “۱۰۴ به ۶۸” منتشر کرده است. با وجود اصلاح این خبر اشتباه، شبکه ایران اینترنشنال و برخی دیگر از رسانه های داخلی و خارجی بر پخش این خبر نادرست اصرار دارند.
اما واقعیت بر اساس اطلاعات موجود چیست؟
نماینده قزوین در مصاحبه ای با خبرگزاری تسنیم درباره تاثیر سیاست جمعیتی بر میانگین ضریب هوشی در ایران صحبت کرده و ادعاهایی را مطرح کرده است. طبق توییت اخیر این نماینده، تسنیم صحبت های وی را در ابتدا اشتباه منتشر کرده و رقم ۶۸ را به عنوان میانگین ضریب هوشی در ایران مطرح کرده است.
متن و تیتر مصاحبه تسنیم بدون هیچ توضیحی اصلاح شده. اما ایران اینترنشنال هیچ اصلاحیه ای در صفحه توییتر خود منتشر نکرده و خبرنگار این شبکه در کانادا همچنان این خبر نادرست را در جامعه ایرانی-کانادایی پخش میکند. برخی رسانه های دیگر نیز این آمار غلط را منتشر کرده اند.
آیا آمار اعلام شده حقیقت دارد؟ در مصاحبه نماینده قزوین، منابع آماری یا تحقیقات مورد اشاره ایشان ارائه نشده. وبسایت WorldData لیستی از میانگین ضریب هوشی کشورها را بر اساس ۹ تحقیق بین سال های ۲۰۰۰-۲۰۱۰ منتشر کرده. در این لیست ایران با میانگین ضریب هوشی ۸۴ در رتبه ۶۳ قرار دارد.
رسانه ها در ایران نیز در سال های ۹۲ و ۹۵ میانگین ضریب هوشی ایران را ۸۴ اعلام کرده اند. منبعی در رابطه با میانگین ضریب هوشی ۱۰۴ که توسط نماینده مجلس اعلام شده پیدا نکردیم. همچنین نماینده قزوین منبعی برای ادعای خود درباره رابطه سیاست های جمعیتی با میانگین ضریب هوشی ارائه نکرده است.
برخی متخصصان اعتقاد دارند که مهاجرت نخبگان و مشکلات اقتصادی میتواند به کاهش ضریب هوشی در ایران بیانجامد.
برخی تحقیقات در سال های اخیر نشان میدهد میانگین ضریب هوشی مردم جهان رو به کاهش است و یکی از علت ها پیشرفت فناوری اعلام شده است.
آمار و اطلاعات ارائه شده درباره این موضوع و بررسی روند تغییرات در میانگین ضریب هوشی مردم یک کشور نیاز به بررسی کارشناسی دارد. در این متن برای راستی آزمایی بخشی از ادعاهای نادرست طرح شده به آمار موجود در رسانه ها اکتفا شده است.
