مازیار شیبانی‌فر
“کاروان آزادی” (Freedom Convoy) عنوان کنش اعتراضی است که توسط تعدادی از رانندگان تریلی در استان بریتیش کلمبیای کانادا شکل گرفت و هدف اولیه آن اعتراض به اجباری شدن واکسیناسیون برای رانندگان فرامرزی (ترانزیت) بود، اما به نظر می‌رسد این اعتراض مدنی تبدیل به جایی برای واکنش گروه‌های افراطی به قانون شده است.
شرکت‌کنندگان در اعتراض “کاروان آزادی” برای اینکه حرف‌شان را به گوش نمایندگان پارلمان برسانند، به سمت پایتخت حرکت کردند و 29 ژانویه 2022 در اتاوا روبه‌روی پارلمان گردهم آمدند.
اتحادیه کامیون‌داران کانادا (CTA)به‌عنوان یک انجمن صنفی، با صدور بیانیه‌ای از دستورات واکسیناسیون حمایت و هرگونه اعتراض در جاده‌های عمومی، بزرگراه‌ها و پل‌ها را محکوم کرد، اما به اعضای خود اجازه داد اعتراضی قانونی و سازمان‌یافته در اتاوا برگزار کنند.
اتحادیه حمل و نقل کانادا تخمین می‌زند از میان حدود 160 هزار راننده تریلی فرامرزی در کانادا و آمریکا، حدود 85 درصدشان واکسن زده‌اند و حدود 15 درصد یعنی 26 هزار راننده واکسینه نشده‌اند.
معترضان کاروان آزادی چه می‌خواهند؟
اتحاد کانادا (Canada Unity) به‌عنوان یکی از گروه‌های مرتبط با برگزاری این کاروان، 25 ژانویه 2022 طی یادداشتی از دولت خواست تا تمامی دستورات واکسن اجباری را متوقف کنند، کارمندانی که به‌خاطر واکسن‌نزدن اخراج شده‌اند را سر کار برگردانند و تمامی جریمه‌های اعمال شده به‌خاطر رعایت‌نکردن قوانین کرونایی را لغو کنند.
“جیسون لا فیس” عضو اتحاد کانادا و به‌عنوان یکی از سازمان‌دهندگان این کاروان اعلام کرده است هدف از اعتراض “انحلال دولت” است و معترضان قصد دارند این موضوع را به گوش “مری سیمون” فرماندار کل کانادا و نمایندگان مجلس سنا برسانند.
چه میزان برای کمک به کاروان آزادی پول جمع شد؟
از 14 تا 29 ژانویه امسال حدود 8 میلیون دلار از طریق پلتفرم جمع‌آوری سرمایه GoFundMe برای این کاروان پول جمع‌آوری شده است. اهداکنندگان با رقم‌های کم (50 تا 100 دلاری) نه‌تنها از داخل کانادا، بلکه از خارج کشور نیز بوده‌اند. “جودویر سینگ دهلیوال” برادر همسر “جَگمیت سینگ” رهبر حزب نیودموکرات نیز در میان اهداکنندگان پول بوده است.
البته GoFundMe در ابتدا اعلام کرده بود، تا جزییات نحوه استفاده از این پول توسط هماهنگ‌کنندگان کاروان آزادی مشخص نشود، حاضر به آزادکردن این مبلغ نیست، اما بر اساس آخرین اعلام دستاندرکاران اجرایی این پلتفرم، 27 ژانویه حدود 1 میلیون دلار از این پول در اختیار برگزارکنندگان این حرکت قرار گرفته است.
ادعای ارتباط گروه‌های افراطی با معترضان کاروان آزادی
یکی از گروه‌هایی که در میان تظاهرکنندگان دیده شده‌اند، برخی از اعضای بومیان کانادا هستند که با تابلو نوشته‌هایی دارای این پیام که “زندگی تمامی کودکان مهم است” خشم خود از پنهان‌کاری‌ها درباره مرگ کودکان بومیان در مدرسه‌های شبانه‌روزی را ابراز کرده‌اند.
همچنین ادعا شده است که برخی از گروه‌های راست افراطی و برتری‌طلبان سفیدپوست که در پی ایجاد شرایطی مشابه حمله به کنگره ایالات‌متحده در سال 2021 بوده‌اند نیز در این اعتراض‌ها حضور داشته‌اند.
بر همین اساس، “تامارا لیچ” سازمان‌دهنده کاروان آزادی با محکوم‌کردن اعمال هر گونه خشونتی گفته بود معترضان باید “تظاهراتی مسالمت‌آمیز برگزار کنند” و از شرکت‌کنندگان خواست قانون‌شکنان را به پلیس معرفی کنند. با این حال، برخی از معترضان در حال تکان دادن پرچم‌های کنفدراسیون یا حزب نازی آلمان دیده شده‌اند.
ناگفته نماند که لیچ دبیر حزب “ماوریک” است. این حزب یکی از گروه‌های جدایی‌طلب غرب کانادا با عنوان قبلی “ویکسیت کانادا” است. البته حزب ماوریک 24 ژانویه با انتشار بیانیه‌ای دست داشتن در جمع‌آوری کمک‌های مالی برای کاروان را رد و تاکید کرده در برگزاری یا تامین مالی این اعتراض‌ها دخالتی نداشته است.
یکی دیگر از سازمان‌دهندگان اصلی این کاروان “جیمز بادر” است که پیش از این حمایت خود از گروهQAnon را اعلام کرده بود؛ وی نظریه‌های توطئه در مورد همه‌گیری کرونا را قبول دارد، واکنش معترضان به انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 ایالات‌متحده را تایید کرده بود و خواهان دستگیری نخست‌وزیر جاستین ترودو به اتهام “خیانت” شده است.
“تانیا گاو” از دیگر اعضای گروه اتحاد کانادا است که در سال 2019 از اعتراض‌های جلیقه‌زردها حمایت کرد. این گروه ضد اسلام‌هراسی، مخالف دگرباشان جنسی، مخالف برقراری فناوری جی5 و مخالف واکسن کرونا به‌علت واکنش‌های نامطلوب این گونه واکسن‌ها است.
“جیسون لا فیس” که سازمان‌دهنده گروه اتحاد کانادا است یکی از دستاندرکاران اصلی جنبش مخالفت با شهربندان (No More Lockdowns Canada) بوده و با حزب مردم کانادا به‌عنوان یکی از سازمان‌های ضد شهربندان و واکسیناسیون اجباری در ارتباط است.
“بنجامین دیچتر” که یکی از اعضای حزب مردم کانادا و در سال 2015 نامزد انتخابات پارلمان فدرال از سوی حزب محافظه‌کار کاناداه بوده، یکی از افرادی است که در زمینه جمع‌آوری کمک مالی برای کاروان آزادی فعالیت دارد. وی سخنران افتتاحیه کنگره ملی حزب مردم کانادا در سال 2019 بود که طی آن مدعی شد اسلام سیاسی در حزب محافظه‌کار نفوذ کرده است.
“ماکسیم برنیر” رهبر حزب مردم کانادا و “رندی هیلی‌یر” نماینده مستقل در پارلمان کانادا در تظاهرات کاروان آزادی مشارکت داشتند و از “ارین اوتول” رهبر حزب محافظه‌کاران به خاطر حضور نیافتن در این رویداد انتقاد کردند.
دیگر سیاست‌مداران حامی کاروان آزادی
کنش مدنی رانندگان تریلی فرامرزی کانادا، مورد توجه گروهی از سیاست‌مداران محافظه‌کار ایالات‌متحده نیز قرار گرفته است؛ “جیم بنکس” و “کوین مک‌کارتنی” نمایندگان پارلمان ایالات‌متحده، “مارک میدوز” رییس کارکنان سابق کاخ سفید، “دونالد ترامپ” رییس‌جمهور پیشین ایالات‌متحده و فرزندش “دونالد ترامپ جونیور” حمایت خود از این حرکت مدنی را اعلام کرده‌اند.
رفتارهای خشونت‌آمیز و هرج و مرج در اتاوا
رفتارهای خشونت‌آمیز و ایجاد هرج و مرج و شلوغی توسط گروهی از معترضان کاروان آزادی در مرکز شهر اتاوا باعث شد تا “داگ فورد” نخست‌وزیر آنتاریو به شرایط ایجاد شده اعتراض کند.
به گزارش سی‌تی‌وی نیوز اتاوا، فورد به طور مشخص از تظاهرکنندگان مرتبط با “کاروان آزادی” خواست تا مرکز شهر اتاوا را ترک کنند و گفت: “باید به ساکنان اجازه دهند به زندگی خود بازگردند. اکنون صدای اعتراض آنها شنیده شده است و آنها باید به کسب‌وکارهای محلیِ مجبور به تعطیلی موقت به‌خاطر این تظاهرات اجازه دهند به سر کارهای‌شان برگردند.” حدود یک میلیون نفر در اتاوا زندگی می‌کنند.
پلیس اتاوا نیز یک خط تلفن اختصاصی در نظر گرفته است تا هرگونه فعالیت مجرمانه مرتبط با تظاهرات از سوی شهروندان گزارش شود. تا کنون 12 تحقیق درباره اتهام‌های مختلف از جمله رشوه، تهدید، آسیب جسمی و رانندگی خطرناک در جریان است.
به گزارش بی‌بی‌سی، “جاستین ترودو” نخست‌وزیر فدرال کانادا نیز در آخرین واکنش به اتفاق‌های اخیر، برپایی اعتراض در پایتخت این کشور علیه دستورات مربوط به واکسیناسیون را به‌شدت محکوم کرده و این اقدام را “توهین به حافظه و حقیقت” خوانده است.
وی تاکید کرده است: “آزادی بیان و گردهمایی همگانی، سنگ بنای دموکراسی است، اما نمادگرایی نازی‌ها، انتشار تصاویر نژادپرستانه و هتک حرمت به بناهای یادبود جنگ در این چارچوب نیست.”
“کندیس برگن” معاون رهبر حزب محافظه‌کار کانادا معتقد است معترضان نماینده میلیون‌ها نفری هستند که “به اندازه کافی از شهربندان‌ها و وعده‌های زیر پا گذاشته شده خسته‌اند. آنها سزاوار شنیده‌شدن و شایسته احترام‌اند.”