- دو مقام ایرانی که نخواستند نام‌شان فاش شود به رویترز گفته‌اند سپتامبر گذشته، آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به‌خاطر سرعت کند مذاکرات دوجانبه میان ایران و عربستان صبرش را از دست داده و تیم خود را برای یافتن راهکارهایی در جهت سرعت‌بخشیدن به روند این گفت‌وگوها فراخوانده است.
- تلاش پکن برای میانجی‌گری موجب شد پس از ۷ سال وقفه دیپلماتیک، بار دیگر میان جمهوری اسلامی و عربستان قراردادی بسته شود. این توافق برای عربستان سعودی می‌تواند به مفهوم افزایش امنیت باشد.
- تا امروز دشمنی میان دو قدرت منطقه‌ای، ثبات در خاورمیانه را به‌خطر انداخته و به درگیری‌ها از جمله در یمن، سوریه و لبنان دامن زده است.
- این توافق حاصل یک بزنگاه تاریخی در دسامبر ۲۰۲۲ است؛ زمانی که شی جین پینگ رییس‌جمهور چین از ریاض دیدار کرد. رییس‌جمهور چین در دیدار دوجانبه با محمد بن سلمان تمایل خود برای میانجی‌گری گفت‌وگوها میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را ابراز کرد.
- یک مقام جمهوری اسلامی به رویترز گفت: من نمی‌توانم وارد جزییات شوم، اما ما توافق کرده‌ایم که هیچ یک از کشورها باعث بی‌ثباتی برای دیگری نباشد. ایران از نفوذ خود در منطقه به‌ویژه در یمن برای کمک به امنیت ریاض استفاده خواهد کرد.
- یک منبع آگاه از حلقه نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی به رویترز گفت: تهران به این خاطر علی شمخانی مقام ارشد امنیت ملی را برای هدایت این مذاکرات انتخاب کرده، چون او جزو قوم عرب [ایرانی] است.
- یک منبع آگاه ایرانی نزدیک به مقام‌های تصمیم‌گیرنده در جمهوری اسلامی به رویترز گفت: این توافق به این مفهوم نیست که هیچ مشکل یا درگیری بین تهران و ریاض به‌وجود نخواهد آمد. بلکه به این معنا است که هر اتفاقی در آینده رخ دهد به‌صورت «کنترل‌شده» خواهد بود.
شرح گزارش:
جمهوری اسلامی که مشتاق پایان‌دادن به انزوای سیاسی و اقتصادی است از حدود ۲ سال پیش کوشیده تا روابطش با رقیب دیرینه‌اش در منطقه یعنی عربستان سعودی را احیا کند.
دو مقام ایرانی که نخواستند نام‌شان فاش شود به رویترز گفته‌اند سپتامبر گذشته، آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به‌خاطر سرعت کند مذاکرات دوجانبه میان ایران و عربستان صبرش را از دست داده و تیم خود را برای یافتن راهکارهایی در جهت سرعت‌بخشیدن به روند این گفت‌وگوها فراخوانده است.
یک دیپلمات ایرانی دستاندرکار این مذاکرات به رویترز گفته است چینی‌ها تمایل‌شان به کمک برای کاهش شکاف‌ها و غلبه بر مشکلات حل‌نشده میان ریاض و تهران را اعلام کردند.
تلاش پکن برای میانجی‌گری موجب شد پس از ۷ سال وقفه دیپلماتیک، بار دیگر میان جمهوری اسلامی و عربستان قراردادی بسته شود. این توافق برای عربستان سعودی می‌تواند به مفهوم افزایش امنیت باشد. موضوعی که در سال ۲۰۱۹ به‌خاطر حمله به تاسیسات نفتی [آرامکو] در این کشور به‌خطر افتاد و باعث توقف نیمی از عرضه نفت این کشور شد.
ایران دخالت در این حمله را رد کرد و گروه حوثی‌های یمن مسئولیت این حمله‌ها را برعهده گرفتند. گروهی که گفته می‌شود وابسته به ایران است.
حالا اما پس از دستیابی به توافقی جدید میان دو کشور، محمد الجدان وزیر اقتصاد و دارایی عربستان سعودی گفته است که عربستان می‌تواند به‌سرعت در ایران دست به سرمایه‌گذاری بزند.
تا امروز دشمنی میان دو قدرت منطقه‌ای، ثبات در خاورمیانه را به‌خطر انداخته و به درگیری‌ها از جمله در یمن، سوریه و لبنان دامن زده است.
وانگ دی دیپلمات ارشد چینی که در مذاکرات پکن شرکت داشت، در پاسخ به اینکه آیا [باردیگر] احتمال برهم خوردن توافق میان عربستان و ایران وجود دارد به خبرنگاران گفت: نزدیک‌شدن این کشور از فرآیند مشخصی برخوردار است و نباید انتظار داشت همه مشکلات یک شبه حل شود.
این توافق حاصل یک بزنگاه تاریخی در دسامبر ۲۰۲۲ است؛ زمانی که شی جین پینگ رییس‌جمهور چین از ریاض دیدار کرد. رییس‌جمهور چین در دیدار دوجانبه با محمد بن سلمان تمایل خود برای میانجی‌گری گفت‌وگوها میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را ابراز کرد.
یک مقام سعودی گفت: ولیعهد از این پیشنهاد استقبال کرد و متعهد شد خلاصه‌ای از فرآیند گفت‌وگوها با جمهوری اسلامی در دوره‌های گذشته را برای طرف چینی بفرستد تا بر اساس این داده‌ها طرحی برای از سر گیری گفت‌وها فراهم شود.
این مقام مسئول افزود: فوریه امسال ابراهیم رئیسی رییس‌جمهور جمهوری اسلامی از پکن بازدید کرد و چینی‌ها پیشنهادهای ریاض که مورد قبول طرف ایرانی بود را برای عربستانی‌ها ارسال کردند.
یک مقام جمهوری اسلامی به رویترز گفت: توافق میان ایران و عربستانی طیفی از موضوع‌های مختلف را شامل می‌شود که از نگرانی‌های امنیتی تا مسایل اقتصادی و سیاسی در آن جای دارد. من نمی‌توانم وارد جزییات شوم، اما ما توافق کرده‌ایم که هیچ یک از کشورها باعث بی‌ثباتی برای دیگری نباشد. ایران از نفوذ خود در منطقه به‌ویژه در یمن برای کمک به امنیت ریاض استفاده خواهد کرد.
اینکه جمهوری اسلامی به‌طور دقیق تا چه اندازه از حوثی‌هایی که ایدئولوژی شیعی دارند، حمایت کرده تا کنون مشخص نشده است. کشورهای سنی خلیج فارس، ایران را به دخالت از طریق گروه‌های شبهه نظامی نیابتی شیعه در منطقه متهم می‌کنند؛ موضوعی که تهران آن را رد می‌کند.
مقام سعودی به رویترز گفت: جمهوری اسلامی تامین‌کننده اصلی سلاح، آموزش، برنامه‌های ایدئولوژیک و تبلیغات حوثی‌ها است و در این میان ما قربانی اصلی هستیم. ایران می‌تواند و باید کارهای زیادی انجام دهد.
یک منبع آگاه از حلقه نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی به رویترز گفت: تهران به این خاطر علی شمخانی مقام ارشد امنیت ملی را برای هدایت این مذاکرات انتخاب کرده، چون او جزو قوم عرب [ایرانی] است.
یک مقام ایرانی درباره این دیدارها گفته است: با توجه به بی‌اعتمادی جمهوری اسلامی به واشنگتن و روابط دوستانه پکن با ریاض و تهران، چین بهترین گزینه [برای میانجی‌گری] بود.
یک منبع آگاه ایرانی نزدیک به مقام‌های تصمیم‌گیرنده در جمهوری اسلامی ضمن بیان اینکه پس از دهه‌ها بی‌اعتمادی، اصطکاک‌های مداوم بین ایران و عربستان نباید غافلگیرکننده باشد، به رویترز گفت: این توافق به این مفهوم نیست که هیچ مشکل یا درگیری بین تهران و ریاض به‌وجود نخواهد آمد. بلکه به این معنا است که هر اتفاقی در آینده رخ دهد به‌صورت «کنترل‌شده» خواهد بود.