“آرون بار” محقق امنیت سایبری، در بررسی کانال “وال استریت بتز” در ردیت متوجه شد سرعت و بسامد پست‌های تبلیغی سهام غیرعادی هستند. زمان‌بندی پست‌های تبلیغی برای سهام شرکت‌هایی همانند گیم استاپ طبیعی نبود. برای نمونه، پست‌ها دقیقا در ابتدا و انتهای داد و ستدهای آن روز ظاهر می‌شدند. همچنین، او متوجه شد که حجم گفت‌وگوها درباره سهامی خاص غیرعادی است و مدت زمان گفت‌وگوها نیز طبیعی نیست.
بررسی بیشتر تردید “بار” را به یقین تبدیل کرد؛ در کنار لشکر افرادی که از طریق حدس و گمان درباره سهام امرار معاش می‌کنند، ربات‌هایی قرار دارند که افسانه‌هایی همانند افسانه گیم استاپ را می‌سازند. همچنین، بار و تیمش به این نتیجه مهم رسیدند که ربات‌ها گفت‌وگوها درباره سهامی خاص در شبکه‌های اجتماعی همانند توییتر و فیسبوک را با هدف دستکاری در قیمت آنها قبضه کرده‌اند.
تبلیغ سهام توسط شرکت‌ها تحت قوانین ایالات متحده و کانادا مجاز است، اما این اطلاعات باید دقیق و درست باشد و به شکلی مناسب در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. با این حال، شواهد نشان می‌دهد تبلیغ‌کنندگان سهام به سمت استفاده از فناوری‌های جدید برای افزایش ارزش سهام رفته‌اند و دیگر به روش‌های قدیمی‌تر همانند تبلیغات رادیویی، خبرنامه الکترونیکی و پست‌های فیسبوک اکتفا نمی‌کنند.
در حال حاضر مشخص نیست آیا شرکت‌ها یا افراد از این ربات‌ها استفاده می‌کنند و اطلاعات کمی درباره میزان استفاده از ربات‌ها در تبلیغ سهام در دسترس است. با این حال، متخصصان نسبت به تاثیر بالقوه ربات‌ها در دستکاری بازارهای مالی هشدار می‌دهند.
گروه بار دو عبارت کلیدی پر استفاده در کانال “وال استریت بتز” را تحلیل کرد. عبارت Stonks به این معنا است که سهامی جذاب و بی‌ثبات در بازار موجود است و عبارت hold the line به این مفهوم است که سهام خود را با وجود افت ارزش نگه دارید.
بار گفت: “ما قصد داشتیم چگونگی و بسامد استفاده از این عبارات در شبکه‌های اجتماعی همانند توییتر و فیسبوک را بررسی کنیم تا بتوانیم بفهمیم که آیا این پست‌ها از سوی انسان ارسال شده‌اند یا از سوی یک ربات.”
یک حساب کاربری مربوط به یک ربات در توییتر به‌صورت خودکار پیامی منتشر می‌کند که در آن دستورالعملی درباره سهامی خاص داده می‌شود. در این پیام از کلیدواژه‌هایی همانند Stonks و hold the line استفاده می‌شود که می‌توان آنها را در ردیت مشاهده کرد.
برای نمونه، پیام $GME HOLD THE LINE به سرمایه‌گذاران می‌گوید اکنون سهام گیم استاپ را نفروشند. با توجه به زمان و چگونگی ارسال پست در توییتر، بار و تیمش روشی به‌نام “نمره اعتماد” برای امتیازدهی به اصالت پروفایل‌های شبکه اجتماعی را ابداع کردند.
آنها به این نتیجه رسیدند که بیشتر پیام‌هایی که از کلیدواژه‌های “وال استریت بتز” در آنها استفاده شده بود، نمره اعتماد بین 20 تا 30 دریافت می‌کردند و این بدان معنا بود که آنها از سوی یک ربات فرستاده شده‌اند.
به گفته “استفانو کرشی” متخصص شناسایی اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی، ربات‌ها به این علت خطرناکند که می‌توانند به سرعت پیام یک کاربر دارای مشروعیت را بزرگ‌نمایی کنند. در چنین حالتی، ربات‌ها می‌توانند هیجان بسیاری در زمینه سهامی خاص به‌وجود بیاورند و خریدارن را وادار به خرید یا فروش سهام در زمانی خاص کنند.
آقای کرشی در یکی از تحقیقات خود 7 میلیون توییت ارسالی در بازه دو ماهه اواخر سال 2017 را تحلیل کرد تا نقش ربات‌ها در تبلیغ سهامی خاص را بررسی کند. یکی از یافته‌های او این بود که حساب کاربری ربات‌های طراحی شده جهت دستکاری بازارهای مالی اغلب بدون تصویر و توضیح است.
دلیل این اتفاق آن است که ربات‌ها با الگوریتم‌های خودکار تجاری سر و کار دارند و نه انسان‌ها. کرشی در این خصوص گفت: “هدف، دستکاری در احساسات مربوط به سهامی خاص یا ایجاد گفت‌وگوی مردمی درباره آن است تا به این ترتیب محتوای مثبت درباره آن سهام خلق شود.”
نتایج تحقیق او نشان داد 71 درصد از نویسندگان پست‌های مشکوک ربات هستند. پس از انتشار نتایج تحقیق او در سال 2019، توییتر حساب کاربری 37 درصد از ربات‌های مشکوک را مسدود کرد.
متاسفانه بررسی آقای کرشی نتوانست میزان موفقیت ربات‌ها در رسیدن به اهداف خود را اندازه‌گیری کند و این مطلب درباره سهام‌هایی که دارای حجم داد و ستد بالا بودند، بیشتر صدق می‌کرد. او می‌گوید: “اندازه‌گیری تاثیر ربات‌ها در داد و ستد سهام شرکت‌های بزرگ همانند اپل و تسلا مشکل است. زیرا عوامل زیادی در جابه‌جایی سهام آنها دخالت دارند.”
در کانادا، بیشتر قانون‌گذاران اوراق بهادار اشاره‌ای به آگاهی از نقش ربات‌ها در تبلیغ سهام نکرده‌اند. تاریخ آخرین خبرنامه‌ای که در آن نسبت به فعالیت غیرقانونی تبلیغات سهام هشدار داده شده مربوط به سال 2018 است و در این خبرنامه اشاره‌ای به ربات‌ها یا حساب‌های کاربری جعلی نشده است.
مدیران اوراق بهادار کانادا (Canadian Securities Administrators) نماینده سازمان‌های قانون‌گذار حوزه اوراق بهادار 13 استان و قلمرو، در ایمیلی به گلوب‌اندمیل گفت در حال حاضر راهکاری برای رصد فعالیت ربات‌ها در بحث تبلیغات سهام ندارند.
“کرامول کولسون” رییس شرکت OTC Markets Group معتقد است هماهنگ نشدن با روش‌های جدید تبلیغ سهام یک اشتباه بزرگ از جانب قانون‌گذاران است. زیرا در شرکت او سهام صدها شرکت تازه‌کار کانادایی فهرست شده که می‌توانند بستری مناسب برای کلاهبرداری تبلیغاتی باشند.
آقای کرچی نیز هشدار می‌دهد که استفاده از ربات‌ها در آینده رایج‌تر می‌شود و بهبود عملکرد آنها می‌تواند باعث افزایش چشمگیر ارزش سهام‌های کوچک شود.