مازیار شیبانی‌فر
در گزارش اخیر اداره اطلاعات امنیتی کانادا (CSIS) به اخبار موثقی در رابطه با آزار خانواده‌های قربانیان پرواز اوکراینی اشاره شده است. این گزارش‌ها اشاره می‌کندکه گروهی از بازماندگان قربانیان فاجعه هواپیمای ساقط شدهPS752 اوکراین که اکنون در کانادا زندگی می‌کنند، از سوی برخی افراد وابسته به جمهوری اسلامی ایران مورد تهدید قرار گرفته‌اند. این موضوع می‌تواند معادل “رفتار مداخله‌جویانه خارجی” تلقی شود.
سی‌بی‌سی نیوز در قالب مطلبی به گزارش اداره اطلاعات امنیتی کانادا در سال 2020 اشاره کرده و آورده است که تلاش برای جاسوسی از کانادا افزایش یافته بود. به گفته “دیوید وینیو” مدیر اداره اطلاعات کانادا، سال گذشته این کشور بالاترین سطح از جاسوسی و دخالت‌های خارجی متوجه اهداف کانادایی از زمان پایان جنگ سرد تا کنون را تجربه کرده است.
اکتبر سال گذشته نیز سی‌بی‌سی نیوز گزارش دیگری منتشر و در آن اعلام کرد اعضای خانواده قربانیان پرواز PS752 گزارش کرده‌اند که به دلیل فعالیت در زمینه این فاجعه و تلاش برای معرفی مسببان تهدید شده‌اند.
حامد اسماعیلیون که همسر و دخترش را در این فاجعه از دست داده و سخنگوی انجمن خانواده قربانیان PS752 است، گفته که پس از تاکیدش در نقش دولت ایران در سرنگونی این هواپیما تهدید به مرگ شده است. دیگر کانادایی‌های ایرانی‌تباری که در این فاجعه عزیزان خود را از دست دادند نیز گزارش‌های مشابهی درباره تهدیدها به خاطر انتقاد از واکنش ایران در برابر این فاجعه، دریافت کرده‌اند.
“رالف گودیل” مشاور ویژه دولت کانادا در پرونده سرنگونی پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین در مورد این آزار و تهدیدها گفته است: “این رفتارهای جنایت‌کارانه زشت و موذیانه که به نظر می‌رسد به دستور یک قدرت خارجی ترتیب داده شده، برای تمامی کانادایی‌های نگران‌کننده است.”
وی تاکید کرد در بهار (اواخر سال 2020) دو مورد ارعاب و آزار و اذیت به پلیس گزارش شده است. تعداد چنین حوادثی که مقام‌ها از آن آگاهند اکنون به 11 مورد رسیده است. پلیس فدرال و محلی و سازمان‌های امنیتی با متحدان کانادا در سراسر جهان مشغول رایزنی هستند و این تهدیدها را جدی می‌گیرند.
اسماعیلیون گفته است که به خاطر اعتراض‌هایش به دولت ایران، 5 اکتبر 2020 تماس تلفنی مشکوک و پس از آن پیامی را با عنوان که “بیا در مورد آخرین لحظه‌های زندگی همسر و دخترت صحبت کنیم” دریافت کرده است. وی شماره را مسدود کرده اما همان روز از طریق حساب اینستاگرام خود تهدیدی به زبان فارسی با این عبارت‌ها دریافت کرده است: “نام شما در فهرست وحشت قرار دارد. بنابراین قبل از کشته‌شدن از زندگیت لذت ببر. از خائنان خارج از کشور درس عبرت بگیرید.”
محمود زیبایی که همسر و دخترش را در این فاجعه از دست داده است، به سی‌بی‌سی نیوز گفت که شخصی با او تماس گرفته و خود را بازپرس ارشد دادگاه نظامی در ایران معرفی کرده و به او گفته که درگیر دادخواست جبران خسارت علیه رژیم است. تماس گیرنده به او گفته است برای پیگیری دادخواست جبران خسارت باید به ایران برگردد.
وی تاکید کرده است: “به جهتی می‌توانم بگویم که این تماس را می‌توان به عنوان یک تهدید در نظر گرفت. زیرا تماس‌گیرنده به طور مداوم به من می‌گفت ما باید یکدیگر را ببینیم. شما باید به ایران برگردید. شما باید به اینجا بیایید و شما باید این دادخواست را پیگیری کنید.”
جواد سلیمانی از ادمونتون که همسرش را در این فاجعه از دست داده، گفته است: “این تهدید و آزار و اذیت خانواده‌ها از همان ابتدا در جریان بوده است. از تغییر دادن روال تشییع جنازه و نوشتن تبریک برای شهادت کشته‌شدگان بر روی تابوت‌ها گرفته تا بازداشت برخی از اعضای خانواده قربانیان در ایران.”
وی تاکید کرد: “به نظر من این اقدام‌ها برای كانادا، تهدید ملی محسوب می‌شود. من فکر می‌کنم تنها راه مقابله با تهدیدها و ایجاد نگرانی برای خانواده قربانیان این است که دولت کانادا به طور رسمی از خانواده‌های قربانیان حمایت کند.”
گودیل در این زمینه اعلام کرده است: “این اقدام‌ها جرم‌نگاری علیه کانادا است. بر اساس قانون کیفری [این تهدیدها] جرم است و حمله و دخالت خارجی نسبت به حاکمیت و یکپارچگی کشور ما محسوب می‌شود و بر همین اساس با [چنین اقدام‌هایی] مقابله خواهد شد.”
لازم به یادآوری است که به تازگی غلام‌عباس ترکی دادستان نظامی سابق تهران در مراسم تودیع خود اعلام کرد برای ۱۰ نفر از مسئولان در رابطه با پرونده ساقط کردن هواپیمای اوکراینی کیفرخواست صادر شده است. البته او در این زمینه جزییات بیش‌تری ارایه نکرد.