مازیار شیبانی‌فر
سوم نوامبر با عنوان “روز ملی زنان خانه‌دار” (NATIONAL HOUSEWIFE’S DAY) نام‌گذاری شده است. مهم‌ترین جنبه این روز در تقویم کانادایی، تاکید بر تاثیر قابل‌توجه زنان بر تولید ناخالص ملی است.
به گزارش استار، شورای مشورتی فدرال کانادا در مورد وضعیت زنان خانه‌دار اعلام کرده است ارزش کار آنها برای اقتصاد کشور دست‌کم 26 میلیون دلار در سال یا حدود 6 هزار دلار برای هر خانواده است.
بر اساس این گزارش، اکنون حدود 5 میلیون زن در سراسر کانادا به شغل خانه‌داری مشغولند و تولید ثروت توسط آنها برابر با 27 درصد از تولید ناخالص ملی است.
گرچه شورای مشورتی فدرال کانادا به ارزش‌آفرینی مالی آشپزی، نظافت و مراقبت از کودکان توسط زنان خانه‌دار ادای احترام می‌کند، اما درباره “وابستگی روانی” خانه‌داری بدون دستمزد نیز هشدار می‌دهد.
در گزارش این شورا آمده است که بیشتر زنان خانه‌دار از کار در منزل ناراضی هستند. در یک تحقیق آمده است که 72 درصد از زنان خانه‌دار، کار خود را یکنواخت و با جزییات زیاد می‌دانند. بر اساس این گزارش، یک زن خانه‌دار کانادایی به طور متوسط 50 ساعت در هفته به انجام کارهای خانه مشغول است.
وضعیت زنان خانه‌دار در ایران
به گزارش همشهری آنلاین، “شهلا کاظمی‌پور” جمعیت‌شناس می‌گوید جمعیت زنان خانه‌دار کشور در سال ۱۳۹۵ حدود ۲۰ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده که به نسبت سال‌های قبل نشان‌دهنده جمعیت رو به افزایش این گروه در ایران است. وی تعداد کل زنان ۱۰ سال به بالای ایران در سال ۹۵ را حدود ۳۳ میلیون نفر تخمین می‌زند.
به گفته این جمعیت‌شناس تمامی زنان شاغل و بیکار زیرمجموعه زنان “فعال” و تمامی زنان خانه‌دار، بازنشسته، محصل و ازکارافتاده زیر مجموعه زنان “غیرفعال” محسوب می‌شوند که کل زنان فعال نسبت به جمعیت زنان ۱۰ سال به بالا حدود ۱۳ درصد و زنان غیر فعال حدود ۸۷ درصد بوده است.
کاظمی‌پور درباره آمار باسوادی و بیسوادی زنان خانه‌دار نیز گفت: “در سال ۹۰ حدود ۷۵ درصد از زنان خانه‌دار باسواد و حدود ۲۵ درصدشان بی‌سواد بودند. همچنین از میان تعداد کل زنان ۱۰ ساله به بالای غیرفعال سال ۹۵ حدود ۸۳ درصد باسواد و حدود ۱۷ درصد بی‌سواد هستند.
به گزارش صمت‌نیوز، بسیاری از افراد خانه‌داری را شغل نمی‌دانند. زیرا بر اساس تعریف، شغل فعالیتی درآمدزا است. به این ترتیب، فعالیت داشتن و درآمدزا بودن ۲ عنصر اساسی برای تعریف شغل به‌شمار می‌آید. بر پایه این تعریف، اقشاری همانند دانش‌آموزان، دانشجویان و افراد خانه‌دار که فعالیت بدون درآمد دارند، شاغل محسوب نمی‌شوند.
از دیدگاه برخی صاحب‌نظران، در کشورهای صنعتی کار خانگی بین ۲۵ تا ۴۰ درصد ثروت ملی را دربرمی‌گیرد. به‌گفته “عشرت شایق” نماینده مجلس هفتم بر اساس تحقیقی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۸۴ با موضوع ارزش‌گذاری اقتصادی زنان خانه‌دار و تامین آتیه آنها مشخص شد ۱۷میلیون و ۹۹۸ هزار خانوار در کشور وجود دارند. بر این اساس ارزش کار خانه‌داری زنان ۳۳۶ هزار میلیارد ریال در سال تخمین زده شد و در آن زمان سهم زنان در تولید ناخالص ملی ۱۶درصد بود.
حدود ۳ سال پیش تحقیقی از سوی دانشگاه تربیت معلم روی 2 هزار زن خانه‌دار تهرانی نشان داد در سال ۹۰ هر زن خانه‌دار در ماه ۶۴۰ هزار تومان ارزش افزوده اقتصادی تولید می‌کند که برای آن برنامه‌ریزی نشده است. حالا که خطر کمبود جمعیت در ۵۰ سال آینده جامعه ایرانی را تهدید می‌کند، اهمیت کار خانگی بیشتر خودش را نشان داده است.
به گزارش ایسنا، اکنون در ایران تمامی زنان ۱۸ تا ۵۰ ساله سراسر کشور می‌توانند از حمایت‌های مقرر در قانون بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد بهره‌مند شوند. برخورداری از این حمایت‌ها نیازمند متاهل‌بودن و برخورداری از سابقه بیمه نیست.
از پس تمامی این مسایل، نکته تاریک و مبهمی که از این دیدگاه در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد این است که با وجود ثروت‌آفرینی و مشارکت زنان خانه‌دار در تولید ناخالص ملی “خانه‌داری” به‌عنوان یک شغل به‌رسمیت شناخته نمی‌شود!