رافائل گروسی: من و مقام‌های ایرانی درک درستی از ضرورت آغاز برخی اقدام‌های قطعی و فوری داشتیم

170221341

مازیار شیبانی‌‌فر

شرح گزارش:

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در نشستی خبری در وین درباره سفر به تهران به خبرنگاران گفت: وقتی من با رییس‌جمهور یا وزیر امورخارجه دیدار می‌کنم، مسایل فنی مورد بحث قرار نمی‌‌گیرد، بلکه ما درباره نحوه همکاری‌ها گفت‌وگو می‌کنیم. اساس سفر من این بود که ما درکی مشترک و درست از شرایط داشتیم و اینکه باید برخی اقدام‌ها به‌صورت قطعی و فوری آغاز شود.

وی تاکید کرد: این دیدار برای من بسیار مهم بود. به‌خاطر دست‌نیافتن به نتیجه ملموس در تعامل‌های پیشین و پیداشدن ذرات اورانیوم با غنای بسیار بالا دیدار با مقام‌های ایرانی در این سطح و دستیابی به نتیجه برای من اهمیت خاصی داشت.

گروسی درباره یافتن‌شدن ذرات با غنای حدود ۸۴ درصد در تاسیسات هسته‌ای ایران و نزدیک‌شدن به گریز هسته‌ای گفت: ما نیت‌خوانی نمی‌کنیم. گاهی وقت‌ها امکان دارد چنین اتفاق‌هایی در تاسیسات هسته‌ای رخ دهد. در مجموع ما تداوم غنی‌سازی یا انباشت مواد هسته‌ای در این سطح را مشاهده نکردیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا در نشست پیشِ روی شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر خواهد شد یا خیر اعلام کرد این پرسش و تصمیم‌گیری نهایی آنها به اعضای شورای حکام مربوط می‌شود.

گروسی درباره قانع‌کننده‌بودن توضیح مقام‌های ایرانی راجع به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اظهار داشت: نیاز نیست آنها درباره انگیزه‌های‌شان به من توضیح بدهند. مهم این است که آنها موضوع را گزارش کنند و ما امکان نظارت و راستی‌آزمایی داشته باشیم.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره همکاری‌های آینده این آژانس با تهران یادآور شد: ما درباره اقدام‌های قطعی از جمله برخی دسترسی‌ها موافقت کردیم و قرار شد برخی بازبینی‌های فنی خیلی زود آغاز شود. البته به‌طور دقیق نمی‌توانم روز و ساعت و سایت را عنوان کنم، اما ما توافق کردیم برخی دسترسی‌ها به مکان‌ها، افراد و تجهیزات وجود داشته باشد.

وی درباره احتمال از سر گیری نظارت پادمانی که در برخی سایت‌ها [از سوی جمهوری اسلامی] کاهش پیدا کرده است، توضیح داد: ما در حال از دست دادن اطلاعات برخی از تاسیسات بسیار مهم هستیم که می‌تواند بر روند کلی احیای برجام تاثیر منفی بگذارد. ما با ایران توافق کردیم نظارت‌ها افزایش یابد، آنها نیز موافقت کردند.

به نوشته گاردین سفر ۲ روزه رافائل گروسی به تهران در حالی انجام شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پی افزایش سطح همکاری‌ها با ایران است و این دیدار در هنگامه به بن‌بست رسیدن گفت‌وگوهای احیای برجام انجام شد.

یک منبع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفته است گروسی پیش از سفر اعلام کرده بود تنها در صورتی حاضر است به تهران سفر کند که امکان گفت‌وگوی مستقیم با رییس‌جمهور ایران را داشته باشد.

محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی ایران در نشست خبری مشترک با گروسی از دیگر امضا‌کنندگان برجام گفته بود سه کشور اروپایی و چند کشور دیگر فقط بر تعهدهای ایران در برجام متمرکز شده‌اند. آنها نیز تعهداتی دارند که باید به آنها پای‌بند باشند.

وی در این نشست خبری یادآور شد: ما [با گروسی] به توافقی دست‌یافته‌ایم تا همکاری‌مان با آژانس در چارچوب پادمان‌ها بازتعریف شود.

منبع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه تاکید کرده است که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طول این سفر قصد داشت «دسترسی بیش‌تر به سایت [فردو] و بازرسی‌های بیش‌تر [از سوی مقام‌های ایرانی] تضمین شود.»

ایالات‌متحده سال ۲۰۱۸ در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به‌طور یک‌جانبه از برجام خارج شد و به تحریم حداکثری روی آورد. ایران نیز اجرای تعهداتش را به‌حالت تعلیق درآورد.

ایالات‌متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان قرار است با توجه به نتیجه سفر گروسی به تهران درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای تصمیم‌گیری کنند که قرار است درباره ایران به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارایه شود.

به گزارش رویترز، سنگ‌اندازی ایران در زمینه تحقیقات چندین ساله آژانس در مورد آثار اورانیوم یافت شده در ۳ سایت اعلام نشده باعث شد ۳۵ کشور عضو شورای حکام نوامبر ۲۰۲۲ در آخرین نشست سه ماهه‌شان قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کنند که به تهران دستور می‌داد فوری با این تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.

دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند این همکاری محقق نشده است و گروسی با این امید راهی تهران شد که در دیدار با ابراهیم رئیسی رییس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران بتواند راهی برای برون‌رفت از این بن‌بست بیابد.