نویسنده: دکتر آرزو (سعیده) خدیر، پزشک خانواده در مونترال
این مقاله ۱۸ مارس ۲۰۲۰ در نشریه کبکی Le Devoir به زبان فرانسه منتشر شده است.
سازمان بهداشت جهانی ویروس کرونا را یک “پاندمی همه گیر” معرفی کرده و از همه کشورها می خواهد تا سیاستهای بهداشتی جدی اتخاذ نمایند. گسترش سریع و مرگ و میر ناشی از این بیماری بسیار نگران کننده است زیرا می تواند منابع بهداشتی لازم برای تامین نیازهای جوامع را به سرعت کاهش دهد.
همه کشورها بدون استثنا در معرض خطر می باشند. در ایالات متحده، رئیس جمهور ترامپ پس از انکار و لاپوشانی خطر ویروس کرونا، در نهایت وضعیت اضطراری ملی اعلام کرد. در کانادا، نخست وزیر ترودو از مردم خواسته است که از هر سفر غیر ضروری پرهیز کنند و ورود مسافران خارجی ممنوع شده است. ایتالیا که بیش از بسیاری از کشور ها درگیر این ویروس شده، تعداد کشته شدگان در ظرف مدت ۲۴ ساعت را ۲۵۰ نفر اعلام کرده و برای معالجه بیماران جوان ارجحیت قائل شده است.
ایران تعداد مبتلایان دو روز گذشته را هزار نفر افزون بر تعداد قبلی اعلام کرده است. این در حالیست که تعداد مبتلایان واقعی بسیار بیشتر است، زیرا کشور منابع لازم برای تشخیص کامل این بیماری در سطح ملی را ندارد. در چین تنها ۸ مورد طی ۲۴ ساعت گذشته گزارش شده است، که این کمترین میزان ابتلا از اواسط ژانویه می باشد.
ایران و ایتالیا اکنون از کشورهای “خط مقدم” ابتلا به ویروس کرونا هستند. اوضاع در ایران وخیم است، طبق گفته رئیس برنامه امور اضطراری سازمان بهداشت جهانی، دکتر مایک رایان: ” در ایران کمبود دستگاه تنفس و اکسیژن وجود دارد”.
دبیرکل سازمان بهداشت جهانی دكتر تدروس آدهانوم قبرسیوس می گوید: “ایران تمام تلاش خود را انجام می دهد. آنها به تجهیزات بیشتری احتیاج دارند”.
شیوع ویروس کرونا امنیت جهانی را به مخاطره انداخته و تنها از طریق تلاش جهانی می شود با آن مقابله کرد. این امر مستلزم اقدامات، همکاری ها و هماهنگی های بدون مرز است زیرا امنیت و سلامت ما بیش از هر زمان دیگری در هم تنیده می باشد.
مقابله با ویروس کرونا بار دیگر عدم مشروعیت تحریم های شدید و یک جانبه ایالات متحده علیه کشورهای مختلف به ویژه ایران، را آشکار کرده است. ایران که به طور جدی تحت تأثیر این ویروس همه گیر قرار گرفته، نه تنها قادر به فروش نفت خود برای تامین منابع مالی لازم نیست بلکه با مجازاتهای بانکی روبرو بوده واز تهیه کالاهای اساسی برای تشخیص، پیشگیری و جلوگیری از شیوع کرونا محروم می باشد. این تحریم ها نه تنها مانع مقابله با شیوع ویروس کرونا در ایران شده، بلکه مبارزه جهانی با این بیماری همه گیر را نیز با مشکل روبرو کرده است.
ایالات متحده همچنان علیرغم درخواست سازمان ملل متحد از لغو تحریم ها امتناع می ورزد، در حالی که همانند چین در آسیا و ایتالیا در اروپا، ایران نیز مرکز این بیماری همه گیر در خاورمیانه است.
تعداد زیادی از شهروندان ایرانی به دلیل این تحریم های غیر منطقی، نامشروع، غیراخلاقی و غیرقانونی جان خود را از دست خواهند داد. از آنجا که توافق هسته ای با ایران طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسیده است، تحریم های ایالات متحده آمریکا علیه ایران از نظر سازمان ملل متحد غیر قانونی است.
بدون تردید حکومت ایران نسبت به سوء مدیریت بحران سلامت مسولیت دارد. اما این نکته را باید در نظر گرفت که وضعیت شیوع ویروس در ایتالیا مشابه ایران است، با این تفاوت که چندین میلیارد یورو از بودجه ای که اروپا برای کنترل کرونا کنار گذاشته به ترتیب به هر کشوری تعلق میگیرد و مقابله با شیوع بیماری و نجات جان شهروندان را تسهیل می کند. در حالی که ایران جمعیتی معادل آلمان دارد، اما دارای منابع مالی بسیار محدودتری است که عمدتاً نیز در اثر تحریم ها مسدود شده اند.
به گفته “رادیو فردا” که بودجه آن از جانب دولت ایالت متحده تامین می شود، ایران فقط می تواند روزانه ۲۵۰،۰۰۰ بشکه نفت صادر کند که این مقدار یک دهم از صادرات قبل از امضای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ می باشد.
می توان به خوبی مشاهده کرد که سیاست “فشار حداکثری” ترامپ علیه ایران بیشترین تقصیر را در ایجاد مشکلات فعلی ایران برای مقابله با همه گیر شدن ویروس کرونا دارد. در واقع هدف از سیاست فشار حداکثری محاصره بی سابقه مالی و تجاری ایران و ایجاد تنگدستی بیشتر برای مردم ایران به امید فشارآوردن بر مردم عادی و سوق دادن آنها به سوی سرنگونی حکومت است. و این سیاست تا امروز با عدم موفقیت مواجه شده است.
تنش ایجاد شده توسط ایالات متحده باعث شده است که حکومت ایران در ظاهر وانمود کند که در مقابل شیوع بیماری همه گیر کرونا آسیب پذیر نیست.
پس از اعمال تحریم های ثانویه ایالات متحده علیه شرکت های اروپایی، هندی و سایر شرکتها، ایران بیشتر و بیشتر به چین وابسته شد زیرا چین تنها کشوری است که می تواند تا حدودی ترامپ را به چالش بکشد. در این شرایط ایران به راحتی نمی توانست تجارت و مسافرتهای بین چین و ایران را محدود کند و به مراودات خود با چین ادامه داد.
این افراد برای موجه جلوه دادن مجازات های ظالمانه آمریکا در افکار عمومی، از لفاظی های سودجویانه و ابزاری نظیر “مبارزه مشروع برای حقوق بشر” استفاده می کنند و به سختی ها و مشکلات ایران و رنج ایرانیان که در شرایط آسیب پذیر و شیوع این بیماری قرار دارند، وقعی نمی گذارند.
با دشواری هایی که امروز ایران با آنها در مبارزه با کرونا روبرو است و رنج و دردی که تحریم ها برای مردم ایران ایجاد کرده مشخص شد که گروه هایی که تلاش میکنند تحریم های ظالمانه را به عنوان “مبارزه مشروع برای حقوق بشر” توجیه کنند هیچگونه پایبندی به اصول اخلاقی و انسانی ندارند.
تندرستی، سلامت، بهداشت و دسترسی به مراقبت های پزشکی از جمله حقوق غیرقابل انکار همه انسانهاست. ویروس کرونا دشمن مشترک مردم آمریکا، مردم ایران و همه مردم جهان است. تحمیل تحریم ها بر مردم ایران ناعادلانه و غیر انسانی است.