مازیار شیبانی‌فر
کانادا یکی از مهاجرپذیرترین کشورهای جهان است. بر همین اساس، حزبهای اصلی کانادا هنگام رقابت‌های انتخاباتی فدرال روی موضوع مهاجران و جذب رای آنها حسابِ ویژه‌ای باز می‌کنند. تا اینجای کار، همه حزب‌ها با روی باز، وعده‌های مهاجردوستی داده‌اند.
حزب لیبرال قول داده است 20 هزار پناه‌جوی افغان را اسکان دهد و هیچ‌یک از دیگر رهبران حزب‌ها با این برنامه مخالفت نکرده‌اند. افزون بر این، لیبرال‌ها قصد دارند طی 3 سال آینده پذیرای بیش از 400 هزار مهاجر باشند. ترودو همچنین، وعده مقرون به صرفه کردن خرید مسکن برای خانه اولی‌ها و تازه‌واردان را داده است.
محافظه‌کاران خواهان جذب استعدادهای بین‌المللی هستند و وعده داده‌اند پذیرای مدافعان حقوق بشر و آزاردیدگان حکومت‌های دیکتاتوری باشند. آنها خواهان شیوه مهاجرتی عادلانه‌تری هستند و می‌خواهند ارایه درخواست مهاجرت به صورت آنلاین امکان‌پذیر شود. همچنین، امکان هم‌آهنگی فرهنگی بین افسران بررسی‌کننده پرونده و متقاضیان و امکان تصحیح اشتباه در ارسال مدارک از سوی درخواست‌کنندگان نیز فراهم شود.
حزب بلوک کبکوا می‌خواهد روند مهاجرت برای متقاضیان کبک را تسریع کند؛ روندی که اکنون نسبت به سایر استان‌ها کندتر است. آنها می‌خواهند در صورت برنده‌شدن در انتخابات، مدیریت برنامه کارگران خارجی موقت را به دولت کبک واگذار کنند. زیرا معتقدند این اقدام، استخدام کارگران خارجی را آسان‌تر می کند. همچنین می‌خواهند همه پناهندگان فرانسوی زبان در کبک اسکان یابند.
حزب نیو دموکرات وعده داده است به محدودیت‌های برنامه مادران و پدران و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها پایان دهد و به پرونده‌های پیشین رسیدگی کند. آنها خواهان ایجاد تساوی حقوق برابر، برای پایان‌بخشیدن به تبعیض دریافت دستمزد بر اساس جنسیت هستند که به‌صورت ویژه بر زنان مهاجر تاثیر منفی می‌گذارد.
قانون “سی 24” زمینه‌ساز مهاجرستیزی
آخرین دولت محافظه‌کاران به رهبری “استفان هارپر” قانونی با عنوان سی24 به تصویب رساند که تغییرهایی در قانون شهروندی کانادا ایجاد می‌کرد و باعث ایجاد نوعی بدبینی در میان مهاجران نسبت به این حزب شد.
“سمیه بهرامی” دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد از دانشکده مطالعات زنان دانشگاه سیمون فریزر هنگام تصویب قانون “سی 24” درباره آن نوشت: قانون جدید شهروندی کانادا که توسط کریس السندر (وزیر وقت وزارت مهاجرت و شهروندی) ۲۰ جون ۲۰۱۴ به تصویب رسیده است، شهروندی کانادا را نه یک “حق” بلکه یک “امتیاز” می‌داند.
بر اساس قانون قدیم، شهروندی ساکنان کانادا همواره توسط قانون اساسی محافظت شده است و هیچ‌کس نمی‌تواند آن را از شهروندان سلب کند، مگر به حکم قاضی دادگاه فدرال در قالب یک دادرسی عادلانه، اما بر اساس قانون جدید، افسران اداره شهروندی بدون نیاز به تشکیل دادگاه یا حتی برخورداری افراد از حق اعتراض قانونی، می‌توانند حق شهروندی را از افراد بگیرند.
بر اساس قانون جدید، شهروندان کانادا به دو دسته درجه یک و درجه دو تقسیم می‌شوند. شهروندان درجه دو آنهایی هستند که در کانادا به‌دنیا نیامدهاند و دو تابعیتی هستند. این شهروندان همواره در خطر از دست‌دادن شهروندیشان قرار دارند.
شهروندان درجه دو در صورت اقامت طولانی‌مدت در کشوری دیگر به‌خاطر کار یا تحصیل ممکن است شهروندیشان باطل شود. همچنین، در صورت محکوم‌شدن در کشوری دیگر (حتی اگر کشور مورد نظر قوانین دموکراتیک نداشته باشد) ممکن است از حق شهروندی کانادا محروم شوند.
این تبعیض آشکار، می‌تواند جایگاه اجتماعی شهروندان کانادایی که متولد کانادا نیستند را نزد دیگر افراد تضعیف کند و شهروندان درجه یک همواره مهاجران، پناه‌جویان، کارگران و دانشجویان دیگر کشورها را به عنوان خطر و مجرم بالقوه در نظر بگیرند. این موضوع می‌تواند در نهایت به نوعی مهاجرهراسی روشمند (سیستماتیک) منجر شود.
لیبرال‌ها در گذشته مهاجرستیز بوده‌اند
بر اساس گزارش تورنتو استار، لیبرال‌ها همیشه حامی مهاجران نبوده‌اند. در آگوست 1911 “ویلفرد لوریر” نخست‌وزیر لیبرال، با امضای قانونی، مهاجرت سیاه‌پوستان را برای یک سال ممنوع کرد. در سال 1952 دولت “لوییس سن لورن” دیگر نخست‌وزیر لیبرال‌ها موافقت کرد نیروهای آمریکایی می‌توانند در کانادا مستقر شوند، تا زمانی که کمتر از 10 درصد کل نیروهای آنها را سیاه‌پوستان تشکیل دهند.
دولت “مکنزی کینگ” که در پایان دهه 30 میلادی به قدرت رسید، مهاجرت چینی‌ها را ممنوع کرد و در سال 1939 یک کشتی با بیش از 900 مسافر یهودی را به آلمان بازگرداند که بسیاری از آنها در هولوکاست جان باختند.
از سوی دیگر، دولت محافظه‌کار “جان دیفن باکر” که آلمانی‌تبار بود برای نخستین بار در سال 1962 موضوع توجه به مسایل نژادی و قومی برای انتخاب مدیران ارشد را حذف کرد. “الن فرکلاف” نخستین وزیر کابینه زن در دولت او معرفی شد.
“لینکلن الکساندر” نخستین نماینده سیاه‌پوست، “داگلاس یونگ” نخستین نماینده چینی‌تبار، “رحیم جعفر” نخستین نماینده مسلمان، “دیپاک اُبرای” نخستین نماینده هندو و “بو اودا” نخستین نماینده ژاپنی‌تبار از اعضای محافظه‌کاران بودند.
کانادا متنوع‌ترین جامعه نژادی روی زمین است
به گزارش گلوب اند میل، نخست‌وزیر لیبرال “پیر ترودو” اعلام کرده بود کانادا یک جامعه چند فرهنگی است. “برایان مالرونی” نخست‌وزیر محافظه‌کار مترقی، برنامه جذب 250 هزار مهاجر در سال را به‌عنوان هدف‌گذاری دولتش معرفی کرده بود.
البته کانادا با ایده‌آل فاصله بسیاری دارد. نژادپرستی که به‌ویژه در مورد سیاهان کانادایی و مردم بومی روا داشته می‌شود، بخشی از گذشته و حال این کشور است. دانستن اینکه هزاران کودک بومیان کانادا در گورهای بدون نام و نشان در مدارس شبانه‌روزی از بین رفته‌اند، وحشتناک است.
اما واقعیت این است که اکنون یک پنجم شهروندان کانادا در این کشور به‌دنیا نیامدهاند. بر همین اساس می‌توان گفت ما از متنوع‌ترین جامعه نژادی روی زمین برخورداریم.