در صورت احیای برجام؛ تحریم‌های نفتی و بانکی برطرف و سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی خارج می‌‌شود
در صورتی که توافق احیای برجام به نتیجه برسد، علاوه بر برداشته‌شدن بخش قابل‌توجهی از تحریم‌های نفتی و بانکی، بیش از 1000 شخص حقیقی و حقوقی و نهادهای زیر نظر دفتر رهبر جمهوری اسلامی از فهرست تحریم‌های آمریکا خارج و سپاه پاسداران نیز از فهرست گروه‌های تروریستی حذف خواهد شد.
این مطالب بخشی از بیست‌ودومین گزارش سه ماهه “محمدجواد ظریف” وزیر امور خارجه دولت “حسن روحانی” به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی است. گزارشی ۲۶۴ صفحه‌ای و 14 بخشی که امروز دوشنبه ۲۱ تیر 1400(۱۲ جولای 2021) تحویل داده شده است.
بخشی از این گزارش به موضوع مذاکرات “کمیسیون مشترک برجام در وین” می‌پردازد. مذاکراتی که از آوریل امسال آغاز و ششمین دور آن به پایان رسیده است. این بخش اشاره دارد که طرف‌ها به “چهارچوب یک توافق محتمل برای رفع تحریم‌ها” نزدیک شده‌اند.
در صورت به نتیجه رسیدن این توافق و احیای برجام، ایران متعهد خواهد شد که سطح غنی‌سازی اورانیوم را به “حداکثر 6.73 درصد” کاهش دهد، از “حداکثر ۶۱۰۴ دستگاه سانتریفیوژ آی‌آر۱” استفاده کند و سانتریفیوژهای پیشرفته را به انبار برگرداند.
تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران
در این گزارش آمده است که در بازه زمانی 3 ساله ۹۷ تا ۹۹ جمهوری اسلامی در اثر تحریم‌ها و بحران برخاسته از همه‌گیری کرونا در مجموع ۱۱۶ میلیارد دلار از درآمد نفتی قطعی خود را از دست داده است. بر اساس ارزیابی وزارت امور خارجه ایران، بدون در نظر گرفتن تاثیر کرونا بر کاهش صادرات نفت ایران، درآمد نفتی جمهوری اسلامی در 3 سال مورد نظر حدود ۹۹ میلیارد دلار کاهش یافته است.
این گزارش می‌افزاید که میانگین رشد اقتصاد غیرنفتی ایران در همین بازه زمانی حدود 6 دهم درصد بوده است. در حالی که اگر تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعمال نمی‌شد، میانگین نرخ رشد اقتصاد غیرنفتی ایران می‌توانست به بیش از 4 درصد برسد.
در این گزارش اشاره شده است که نرخ رشد اقتصادی ایران در مدت زمان یاد شده 2 و 7 دهم درصد منفی بوده است، اما بدون تحریم‌ها، در سال‌های ۹۷ تا ۹۹ نرخ رشد اقتصادی ایران می‌توانست به ۴ درصد برسد.
میانگین تورم سالانه ایران در این 3 سال حدود ۳۳ درصد اعلام شده است که بر اساس ارزیابی وزارت امور خارجه بدون تحریم، نرخ تورم می‌توانست ۱۱ و نیم درصد باشد.
تحریم‌هایی که برداشته شده است
در طول مذاکرات وین، ایران بر رفع تحریم‌های نفتی خود تاکید کرده است. بر همین اساس دولت “جو بایدن” تا کنون “احمد قلعه‌بانی” مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران، “فرزاد بازرگان” مدیرکل سابق شرکت “هنگ‌کنگ اینترترید”، “محمد معینی” از مدیران سابق شرکت “نفتیران اینترترید (نیکو)” با تابعیت دوگانه بریتانیایی-ایرانی، “دنیل بهزاد فردوس”، “مانوئل مهرزاد فردوس” و “محمدرضا دزفولیان” را از فهرست تحریم‌ها خارج کرده است.
شرکت‌های کشتی‌رانی “سی چارمینگ (هنگ کنگ)” و “آوکسیینگ (شانگهای)” چین هم که در سال ۲۰۲۰ میلادی به اتهام حمل و نقل فرآورده‌های نفتی ایران تحریم شده بودند نیز از فهرست تحریم‌ها خارج شده‌اند.
“بیژن زنگنه” وزیر نفت ایران همچنان در فهرست تحریم‌شدگان آمریکا است.
عباس اصلانی کارشناس روابط بین‌الملل در آخرین رشته توییت‌هایش در این باره نوشته است: وزارت امور خارجه گفته است مذاکرات وین به “چارچوب توافق احتمالی لغو تحریم‌های ایالات متحده” نزدیک شده و [محمدجواد ظریف] تاکید کرده است “امیدوارم آن‌چه تاکنون به‌دست آمده است در آینده ادامه یابد.”
گزارش وزارت امور خارجه اشاره دارد که در صورت توافق در وین، ایالات متحده بخشی از تحریم‌ها از جمله تحریم‌های دفتر رهبر و شرکت‌های وابسته، سپاه پاسداران و صنایع فلزی را بر اساس قوانین کنگره حذف می‌کند.
در آخرین گزارش ظریف برای نخستین بار متن کامل نامه‌های مربوط به برجام به مقام‌های خارجی از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا منتشر شده است و به نقض‌نشدن خطوط قرمز تعیین شده توسط رهبر ایران در گفت‌وگوها اشاره دارد.
در بخشی از این گزارش آمده است: تلاش‌های متقابل ایران و ایالات متحده برای فشار بر روی یکدیگر یکی از دلیل‌های پیچیده و طولانی‌شدن روند بازگشت دولت بایدن به برجام بوده است. به نظر می‌رسد این موضوع انتقاد از قانون مجلس ایران برای افزایش فعالیت‌های هسته‌ای است.
سارا معصومی خبرنگار رسانه اعتماد نیز توییت کرده است: بر اساس چهارچوبی که تاکنون در مذاکرات وین به دست آمده، در صورت حصول توافق و بازگشت آمریکا، کلیه تحریم‌هایی که وفق برجام رفع شده بودند، مجدداً رفع خواهند شد. کلیه تحریم‌های ترامپ که در صورت استمرار عضویت آمریکا در برجام، نمی‌توانستند وضع شوند (ولو به بهانه‌های دیگر) رفع خواهند شد.
تمامی تحریم‌های موضوعی علیه اقتصاد ایران شامل تحریم‌های قبل از برجام (مالی و بانکی، بیمه، انرژی و پتروشیمی، کشتی‌رانی، کشتی‌سازی و بخش بنادر، طلا و فلزات گران‌بها، نرم‌افزار، صنعت خودرو، فروش هواپیما و خدمات مربوط و واردات فرش و مواد غذایی از ایران) و تحریم‌های بعد از برجام، زمان ترامپ (صنایع فلزات ایران، صنایع معدنی، عمران، صنایع نساجی، تولید) رفع خواهد شد.