افزایش قیمت جهانی گندم مصرف کنندگان را به فکر جایگزین‌های ارزان‌تر انداخت

Harvesting crops of wheat

شرح گزارش:

تورم بی‌سابقه قیمت گندم باعث شده است تا مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها به‌دنبال جایگزین‌های ارزان‌تر بگردند. تحلیل‌گران افزایش قیمت گندم در نیمه دوم امسال را پیش‌بینی می‌کنند. زیرا طی چند ماه گذشته مصرف‌کنندگان از گندم ارزان‌قیمت استفاده می‌کردند.

بر اساس اعلام تحلیلگران، تاجران و شرکت‌های تولیدکننده آرد، مصرف جهانی گندم نسبت به سال گذشته ۵ تا ۸ درصد کمتر شده است. وزارت کشاورزی ایالات‌متحده تخمین‌ زده بود مصرف این کالای راهبردی یک درصد کاهش یابد.

ارین کولی‌یر اقتصاددان فائو می‌گوید: «تقاضا برای گندم به‌عنوان خوراک دام در اروپا و چین کمتر خواهد شد و تقاضا برای مصرف خوراک انسانی در کشورهای بزرگ واردکننده نیز کاهش پیدا می‌کند. قیمت‌های‌ سرسام‌آور نگرانی‌هایی درباره امنیت غذایی در بخش‌هایی از آسیا و آفریقا به‌وجود آورده است. زیرا برخی کشورها نمی‌توانند منابع کافی از بازارهای جهانی تهیه کنند.»

حمله روسیه به اوکراین و شرایط آب و هوایی نامطلوب در کشورهای اصلی صادرکننده، علت‌های اصلی افزایش قیمت گندم به‌شمار می‌رود. اکنون قیمت هر تن گندم صادراتی از دریای سیاه ۴۰۰ تا ۴۱۰ دلار است که از اوج قله قیمت در مارچ امسال (۵۰۰ دلار برای هر تن) پایین‌تر آمده، اما همچنان بسیار بالاتر از میانگین قیمت سال گذشته (۳۰۰ دلار برای هر تن) است.

اُوِل هو دلال شرکت ایکن کومودیتیز سیدنی می‌گوید: «منابع گندم همچنان بسیار اندک‌اند. نمی‌دانیم چه مقدار گندم از دریای سیاه صادر خواهد شد. شرایط آب و هوایی در سایر کشورهای صادرکننده نیز مطلوب نبوده است.»

کولی‌یر می‌گوید کشورهای یمن، سودان جنوبی، سودان، سوریه، اتیوپی، افغانستان و سریلانکا با مشکل واردات گندم مواجه خواهند شد. این افزایش قیمت باعث فشار بر هزینه‌های خانواده‌ها شده و ایجاد ناآرامی‌‎های خیابانی در سراسر جهان از چین تا آرژانتین را در پی داشته است.

مصرف گندم در اندونزی-  دومین واردکننده بزرگ این کالا – طی پنج ماهه نخست امسال کاهش یافته است. انتظار می‌رود مصرف گندم این کشور در نیمه دوم سال باز هم کمتر شود. یکی از نانوایان جاکارتا می‌گوید: «اوایل امسال قیمت هر کیلو آرد گندم ۸۲۰۰ روپیه بود، اما الان کیلویی حدود ۱۰ هزار روپیه (۶۷ سنت) است. چاره‌ای جز افزایش قیمت ندارم، اما افزایش قیمت‌ها باعث کم‌شدن مشتریان می‌شود.»

گران شدن گندم باعث شده است تا نانواها و تولیدکنندگان نودل، برنج را جایگزین کنند. فرانسیسکوس ویلرنگ مدیر انجمن شرکت‎‌های آرد اندونزی می‌گوید:قیمت گندم و برنج برابر است. آخرین بار که قیمت گندم به‌شکلی چشمگیر افزایش پیدا کرد مصرف گندم در کشور ۴ و نیم درصد کم‌تر شد. اکنون قیمت هر تن برنج نیم دانه ویتنامی ۴.۴ دلار است که نسبت به اواخر سال گذشته تغییر چندانی نکرده است.

برزیل بزرگ‌ترین واردکننده گندم ایالات‌متحده است. این کشور خرید گندم از آمریکا را در بازه زمانی ژانویه تا ژوئن امسال حدود ۳ درصد کاهش داده و هم‌زمان ۲۰ درصد بهای بیشتری پرداخته است. روبروتو ساندولی کارمند ارشد بخش مدیریت خطر شرکت هج‌پوینت گلوبال مارکتز می‌گوید: «شاید بزریلی‌های ساکن شمال غرب این کشور گندم را با فرآورده‌های محلی همانند تاپیوکا [نوعی نشاسته] جایگزین کنند.»

گران‌شدن گندم باعث جایگزینی خوراک دام نیز شده است. سازمان مدیریت فرآورده‌های کشاورزی فرانسه پیش‌بینی کرده است تقاضا برای گندم دامی در این کشور ۱۳ درصد (۳.۹ میلیون تن) کمتر شود.

هلن دوفلو تحلیل‌گر استراتژی گِرِین می‌گوید: «ارزان بودن ذرت علت کاهش مصرف گندم در اتحادیه اروپا است.» در ویتنام نیز کشاورزان در حال جایگزین کردن برنج برای خوراک دام هستند. ویتنام بالاترین میزان رشد تقاضا در جهان برای خوراک دام را دارد. تایلند نیز واردات ذرت دامی خود در سال جاری را از ۵۴۷۰۰ تن به ۶۰۰ هزار تن رسانده و عوارض واردات ذرت را کاهش داده است.

بیش‌ترین تاثیر منفی اختلال در صادرات گندم از دریای سیاه در کشورهای آفریقایی و خاورمیانه‌ای قابل مشاهده است. این کشورها مجبور شده‌اند به سمت خرید گندم به قیمت بالاتر از کشورهایی همانند آلمان و فرانسه بروند. روسیه، اوکراین، ترکیه و سازمان ملل توافق‌نامه‌ای برای صادرات گندم از دریای سیاه امضا کرده‌اند و نخستین محموله صادراتی گندم اوکراین سه‌شنبه در استانبول ترکیه پهلو گرفت. با این حال تغییر معناداری در بازار گندم دیده نمی‌شود. یکی از تاجران سنگاپوری می‌گوید: «صادرات حجم بالای گندم اوکراین به زیان منافع روسیه است.»

روسیه، اوکراین، ترکیه و سازمان ملل توافق‌نامه‌ای برای صادرات گندم از دریای سیاه امضا کرده‌اند و نخستین محموله صادراتی گندم اوکراین سه‌شنبه در استانبول ترکیه پهلو گرفت. با این حال تغییر معناداری در بازار گندم دیده نمی‌شود. یکی از تاجران سنگاپوری می‌گوید: «صادرات حجم بالای گندم اوکراین به زیان منافع روسیه است.»