پاسخ مرگ‌بار حکومت ایران به معترضان «بی‌آبی»

202107mena iran khuzestan map copy

پنج‌شنبه ۲۲ جولای ۲۰۲۱ دیده‌بان حقوق بشر گزارش داد، به نظر می‌رسد مقام‌های ایرانی علیه معترضان به مشکل دسترسی نداشتن به آب در مناطق جنوب غربی این کشور، به خشونت بیش از اندازه دست زده‌اند.

تا کنون کشته‌شدن دست‌کم سه معترض در جریان اعتراض‌های خیابانی گزارش شده است. مقام‌های ایرانی باید در زمینه دلیل کشته‌شدن این افراد به‌صورت شفاف گزارش دهند و دستاندرکاران این کشتار را تحت تعقیب قضایی قرار دهند. همچنین لازم است دولت ایرانی فوری به شکایت‌های طولانی‌مدت مردم در زمینه نداشتن دسترسی به آب آشامیدنی رسیدگی کنند.

از ۱۵ جولای امسال، مردم در ده‌ها شهر استان خوزستان که تعداد قابل‌توجهی از آنها عرب‌زبان‌ هستند، برای اعتراض به «بی‌آبی» به خیابان‌ها آمده‌اند. خانواده‌های بازماندگان از کشته‌شدن دست‌کم دو مرد در جریان این اعتراض‌ها خبر داده‌اند.

ویدیویی‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده است، به‌خوبی نشان می‌دهد مقام‌های امنیتی با استفاده از سلاح گرم و گاز اشک‌آور به سمت تظاهرکنندگان شلیک کرده‌اند.

۲۱ جولای امسال، خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد كه سومین معترض در شهر ایذه کشته شده است. همچنین این خبرگزاری از کشته‌شدن یک افسر پلیس در شهر طالقان خبر داده است. گزارش‌های تایید‌نشده به کشته و زخمی‌شدن افراد بیشتری اشاره دارد.

«تارا سپهری‌فر» محقق ایران در دیده‌بان حقوق بشر  گفت: “مقام‌های ایرانی در زمینه پاسخ دادن به معترضانی که از افزایش مشکلات اقتصادی و وخیم‌شدن شرایط زندگی به خیابان‌ها آمده بودند، سابقه بسیار بد و نگران‌‌کننده‌ای دارند. مقام‌های دولتی باید حق راه‌پیمایی و اعتراض مسالمت‌آمیز مردم را به رسمیت بشناسند و از حضور بیش از اندازه نیروهای امنیتی جلوگیری کنند.”

در سراسر ایران و به‌ویژه استان خوزستان در مورد مدیریت نامناسب منابع آب و آلودگی حاصل از توسعه پروژه‌های نفتی نگرانی‌های طولانی‌مدت وجود دارد. چند دهه است کارشناسان محیط‌زیست هشدار داده‌اند که توسعه غیراصولی پروژه‌های صنعت نفت در خوزستان، ساخت سدهای کارشناسی‌نشده برای راه‌اندازی نیروگاه‌های برق آبی و طرح‌های انتقال آب به استان‌های هم‌جوار باعث آسیب جدی به محیط‌زیست شده و کمبود آب را در پی داشته است.

«امید صابری‌پور» سرپرست فرمانداری شهرستان شادگان ۱۶ جولای به روزنامه همشهری گفت که “آشوب‌گران” در جریان اعتراض‌ها یک جوان را هدف گلوله قرار داده و کشته‌اند. خانواده جان‌باخته اعلام کردند که مقتول «مصطفی نعیماوی»  ۳۰ ساله بوده است. هم‌چنین،‌ اعضای خانواده «قاسم ناصری» (خوزیری) به خبرگزاری فارس گفتند که وی هنگام بازگشت از محل کار مورد اصابت گلوله قرار گرفته است.

آژانس فعال خبری حقوق بشر (هرانا) ۲۰ جولای گزارش داد که دست کم ۱۸ فعال محلی توسط مقام‌ها دستگیر شده‌اند. چندین ویدیو در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شده است که نشان می‌دهد نیروی انتظامی به سمت معترضان فراری شلیک می‌کنند.

«مجتبی یوسفی» نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی به پایگاه خبری عصر ایران گفت که ۷۰۲ روستای استان خوزستان آب آشامیدنی ندارند و در قسمت‌های جنوبی و شمالی استان “دام‌ها به دلیل کمبود آب در حال نابودی هستند” و “کشاورزی برای مردم محلی تبدیل به یک رویا شده است.” روزنامه آرمان ملی نیز گزارش داد که ۶۶۰ روستای منطقه آب لوله‌کشی ندارند و از تانکرها برای آب‌رسانی به روستاهای منطقه استفاده می‌شود.

ویدیوهای به اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی از تشییع جنازه فردی به نام «محمد عبدالهی» خبر می‌دهد که در جریان اعتراض‌ها در شهر ایذه کشته شده است.

به گزارش ایلنا، سرپرست فرمانداری ایذه گزارش‌ها درباره کشته‌شدن سه معترض در جریان اعتراض‌ها را تکذیب کرد، اما از کشته‌شدن یک معترض بر اثر جراحت‌های وارده و زخمی‌شدن ۱۴ افسر پلیس خبر داد.

«تقی رحمانی» همسر «نرگس محمدی» مدافع برجسته حقوق بشر در صفحه توییتر خود نوشت ۲۰ جولای امسال مقام‌ها در تهران، محمدی و چند مدافع حقوق بشر دیگر از جمله آرش صادقی، آرش کیخسروی و جعفر عظیم‌زاده که در حمایت از اعتراض‌های مردمی در خوزستان در مقابل وزارت کشور تجمع کرده بودند را برای مدت کوتاهی بازداشت کرده‌اند. رحمانی از ضرب و شتم معترضان توسط پلیس، هنگام دستگیری آنها خبر داده است.

بر اساس اصول سازمان ملل در مورد استفاده از زور و سلاح گرم توسط مقام‌های انتظامی‌، پلیس فقط در موارد ضروری می‌تواند از زور استفاده کند. استفاده از نیروی کشنده فقط در زمینه محافظت از زندگی ضروری است.

چندین کاربر و گزارش‌گر ایرانی از مشکل دسترسی به اینترنت در منطقه خبر داده‌اند. طی سه سال گذشته، مقام‌های ایرانی چندین بار دسترسی به اطلاعات در جریان اعتراض‌ها را محدود کرده‌اند. قطع‌ اینترنت حق آزادی بیان،‌ دسترسی به اطلاعات و برگزاری گردهمایی‌های مسالمت‌آمیز را نقض می‌کند.

به‌نظر می‌رسد تغییرهای آب و هوایی، تهدید منابع آبی خوزستان را افزایش داده‌ است؛ به‌ویژه هوای گرم و خشک خوزستان در تابستان امسال موجب خشکسالی، قطع برق و ایجاد توفان‌های شن و گرد و غبار شده است. همه این مسایل، پی‌آمدهای منفی مدیریت نامناسب منابع آب توسط دولت را بیشتر کرده است.

سپهری‌فر تاکید کرد: “به جای سرکوب اعتراض‌ها، مقام‌های ایرانی باید شدت بحران آب را بپذیرند و ضمانت دهند که به سرعت این مشکلات را در سطح ملی حل خواهند کرد.”