بررسی یک کنسرسیوم از رسانههای جهانی، شواهد بیشتری مبنی بر استفاده از بدافزار “پگاسوس” شرکت اسراییلی “اناساو گروپ” برای جاسوسی از خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و مخالفان سیاسی را آشکار کرده است.
سازمان خبرنگاری غیرانتفاعی “فوربیدن استوریز” و عفو بینالملل بیش از 50 هزار شماره تلفن همراه را در اختیار 16 سازمان خبری قرار دادند و خبرنگاران توانستند بیش از هزار نفر در 50 کشور را شناسایی کنند که به ادعای آنها از سوی “اناساو” مورد جاسوسی قرار گرفتهاند.
به گرازش واشنگتن پست، این افراد شامل 189 خبرنگار، بیش از 600 سیاستمدار و مقام دولتی، دستکم 65 مدیر کسب و کار، 85 فعال حقوق بشر و چندین رهبر کشور میشوند.
خبرنگاران شناسایی شده برای سازمانهایی همانند آسوشیتد پرس، رویترز، سیانان، وال استریت ژورنال، لوموند و فایننشال تایمز کار میکنند. “اناساو گروپ” ادعاهای مطرح شده در گزارش “فوربیدن استوریز” را رد کرده و گفته است تنها خدمات خود را به دولتها برای مقابله با تروریستها و مجرمان مهم ارایه میکند.
وجود یک شماره تلفن در دادهها نشاندهنده تلاش برای جاسوسی از دستگاه متصل به آن نیست، اما نشان میدهد که شماره تلفن مورد نظر میتواند هدفی برای مشتریان “اناساو” باشد. واشنگتن پست اعلام کرده 37 گوشی هوشمند هک شده را در فهرست پیدا کرده و گاردین نیز اعلام کرده عفو بینالملل رد بدافزار پگاسوس را در گوشی 15 خبرنگار یافته است.
بیشترین شمارههای پیدا شده در فهرست مربوط به مکزیک و خاورمیانه است. عربستان یکی از مشتریان “اناساو” است. در این فهرست شمارههایی مربوط به کشورهای فرانسه، مجارستان، هند، آذربایجان، قزاقستان و پاکستان وجود دارد. افزون بر این، نام راب مالی، نماینده ویژه دولت بایدن در امور ایران، نیز در میان قربانیان بدافزار پگاسوس دیده میشود.
“اَگنس کالامارد” دبیرکل عفو بینالملل در این باره گفت: “تعداد شماره تلفنهای خبرنگاران در این فهرست نشان میدهد چگونه از پگاسوس برای ترساندن رسانههای مهم استفاده میشود. در اینجا کنترل روایتها، مقاومت در برابر تحقیق و سرکوب صداهای مخالف مطرح است.”
محققان امنیت فضای سایبری و بهویژه محققان “آزمایشگاه شهروندان” دانشگاه تورنتو نقشی کلیدی در این تحقیق داشتند. علاوه بر سازمانهای خبری اشاره شده، دهها تن از خبرنگاران و مدیران شبکه الجزیره، “بن هوبارد” مدیر دفتر بیروت نیویورک تایمز، “عمر رادی” خبرنگار و فعال برجسته مراکشی و “کارمن آرسیتگویی” گزارشگر مشهور ضد فساد مکزیکی از جمله اهداف دیگری هستند که از سال 2016 تحت جاسوسی قرار گرفتهاند.
در مکزیک علاوه بر خانم “آرسیتگویی”، طرفدران مالیات بر نوشابه، سیاستمدارن مخالف، فعالان حقوق بشر در حال تحقیق بر روی ناپدید شدنهای جمعی و بیوه یکی از خبرنگاران کشته شده مورد جاسوسی قرار گرفتهاند. بیشتر قربانیان در خاورمیانه نیز از میان خبرنگاران و مخالفانی هستند که از سوی عربستان سعودی و امارات متحده مورد جاسوسی قرار گرفتهاند.
اقدام به جاسوسی بهوسیله پگاسوس تنها از سوی رژیمهای خودکامه انجام نشده است و دولتهای دموکراتیک همانند هند و مکزیک نیز از این بدافزار استفاده کردهاند.
پگاسوس برای جمعآوری دادههای شخصی و مکانی و کنترل پنهانی میکروفون و دوربین گوشیهای هوشمند طراحی شده است. از این بدافزار برای رهگیری ارتباط خبرنگاران با منابع استفاده میشود. در سال 2019، واتسآپ و فیسبوک اناساو گروپ را متهم به جاسوسی از 1400 کاربر خود کردند.
در سال 2018، این شرکت از سوی خبرنگاران الجزیره و سایر خبرنگاران و فعالان قطری، مکزیکی و سعودی مورد پیگرد قانونی قرار گرفت. چند پرونده حقوقی تشکیل شده علیه اناساو برپ ایه اطلاعات محرمانهای است که در اختیار سردبیر روزنامه قطری العرب قرار گرفته است. این اطلاعات درباره گفتوگوی مقامهای اماراتی برای هک کردن تلفنهای شخصیتهای ارشد سعودی و قطری از جمله اعضای خاندان سلطنتی قطر است.
“گیل ناوه” سحنگوی عفو بینالملل اظهار داشت: “شرکت “اناساو” خطرناکترین سلاح سایبری شناخته شده است که نظارت درستی بر روی آن وجود ندارد.”