سرمقاله روزنامه دولتی ریانووستی روسیه به قلم تیموفل سرگیتسیف با عنوان “روسیه باید در اوکراین چه کند؟” جنگ این کشور با اوکراین را توجیه کرده و خواهان از بین بردن هویت اوکراینی شده است.
در این مقاله ادعا شده کلمه “اوکراین” مترادف “نازیسم” است و نباید وجود داشته باشد. سرگیتسیف می‌نویسد: «نازی‌زدایی ناگزیر به معنای اوکراینی‌زدایی است. تصور وجود فرهنگ و هویت اوکراینی دروغ است.»
یوجین فینکل دانشیار دانشکده مطالعات بین‌الملل دانشگاه جان هاپکینز درباره این سرمقاله می‌گوید: «این محتوای نقشه راهی است که باید اتفاق بیفتد. این سرمقاله نگاه‌ها در مورد حمله به اوکراین در قالب مجموعه‌ای از جنایت‌های جنگی را تغییر می‌دهد و آن را تبدیل به اتفاقی با هماهنگی و نقشه قبلی می‌کند.»
ولادیمیر پوتین حمله به اوکراین را به بهانه غیرنظامی کردن و نازی‌زدایی این کشور توجیه کرد. حال سرگیتسیف در سرمقاله خود این مفاهیم را فراتر برده و نوشته است: «بازتعلیم نخبگان اوکراینی ناممکن است و باید آنها را از بین برد. بخش بزرگی از اوکراینی‌ها نازی‌های منفعل و همکار آنها هستند و به همین علت تنبیه آنها از سوی روسیه توجیه‌پذیر است.»
رومن واسچوک سفیر سابق و همکار نزدیک کنونی دولت زلنسکی با بیان اینکه سرمقاله بسیار نگران‌کننده است و همانند مجوز کشتار برای سربازان روس عمل می‌کند، اظهار داشت: «بر اساس این نوشته اگر فردی بیش از حد اوکراینی بود می‌توانید او را بکشید و جهان را تبدیل به محل بهتری کنید.»
سرمقاله یاد شده سوم آوریل و همزمان با پیدا کردن پیکر قربانیان غیرنظامی در شهر بوچا منتشر شده است. آثار شکنجه بر روی بسیاری از اجساد مشهود است و سربازان روس دست برخی افراد را پیش از کشتن بسته‌اند. بسیاری از رهبران جهان از جمله وزیر امور خارجه کانادا روسیه را متهم به جنایت جنگی کرده‌اند و خواستار باز شدن پرونده جنایات جنگی پوتین هستند.
پرسش اصلی این است که آیا این سرمقاله در حال کانالیزه کردن سیاست‌های کرملین در اوکراین است یا اینکه نویسنده آن سعی دارد رهبری روسیه را در آن مسیر قرار دهد؟
فینکل معتقد است رسانه‌های دولتی روسیه به انتشار ادعاهای غیرمنطقی و دروغ شهرت دارند و ریانووستی به‌اندازه‌ای با کرملین نزدیکی دارد که می‌توان آن را انعکاس تفکر رسمی این کشور دانست. وی افزود: «ما در حال حرف‌زدن از یک خبرگزاری رسمی دولتی هستیم که هیچ‌چیز بدون دریافت مجوز از رده‌های بالا در آن منتشر نمی‌شود.»
واسچوک نیز باور دارد شواهد کافی وجود دارد که در این باره که قصد روسیه برای نابودی حداکثری رهبران اوکراین را تایید می‌کند. او می‌گوید: «سازمان‌های اطلاعاتی غربی ژانویه امسال اعلام کردند روسیه فهرستی از اواکراینی‌هایی تهیه کرده است که باید کشته یا دستگیر شوند و این سرمقاله تنها قصد مخفی روسیه را با صدای بلند فریاد می‌زند.»
با این حال سایر دنبال‌کنندگان رسانه‌های دولتی روسیه معتقدند فرضیه انتشار این سرمقاله با اجازه رهبری روسیه روایت چندان درستی نیست. کیریل مارتینوف معاون سردبیر مهمترین خبرگزاری مستقل روسی به‌نام نوایا گازتا می‌گوید: «این سرمقاله بازتاب‌دهنده روایت رسمی کرملین نیست.» او روسیه را در روزهای نخست حمله به اوکراین ترک کرده است و اکنون کار خود را در لاتویا ادامه می‌دهد.
مارتینوف معتقد است روزنامه از نویسنده خواسته است تا توجیهی برای اتفاقات اوکراین بیاورد و او این مطلب را نوشته است. او سی‌بی‌سی گفت: «آنها جنگ را بدون علت آغاز کردند و بعد از آن به فکر توجیه آن افتادند. هر چه جنگ بیش‌تر طول بکشد توجیه‌های غیرمنطقی بیش‌تری ساخته و پرداخته می‌شود.»
سرگیتسف پیش‌تر مقاله‌هایی حاوی دیدگاه‌های افراطی در ریانووستی منتشر کرده و به عنوان کارشناس در تلویزیون دولتی روسیه حضور یافته است، اما در میان مردم این کشور شناخته شده نیست. مارتینوف می‌گوید نمی‌توان میزان تاثیر چنین سرمقاله‌ای بر مردم روسیه را تعیین کرد. زیرا رسانه‌های دولتی از اوکراین اهریمن‌سازی می‌کنند و سایر منابع اطلاعاتی درباره جنگ مسدود شده‌اند.
موسسه لِوادا معتبرترین موسسه نظرسنجی روسیه، یک هفته پس از آغاز جنگ محبوبیت پوتین را 83 درصد اعلام کرد، اما مارتینوف می‌گوید موضوع نظرسنجی در رژیم‌های خودکامه پیچیده است و مردم برای حفظ امنیت خانوادگی و شغلی خود دروغ می‌گویند.
ولودمیر زلنسکی رییس‌جمهور اوکراین از زمان آغاز جنگ نیروهای روسیه را متهم به نسل‌کشی کرده است و این اتهام را دیروز پس از کشف اجساد غیرنظامیان در بوچا تکرار کرد. با این حال، فلینکن علاقه‌ای به استفاده از این عبارت ندارد. زیرا اثبات آن بسیار دشوار است.
وی خاطرنشان کرد: «نسل‌کشی به معنای اقدام با نیت از بین بردن یک گروه قومی، نژادی یا ملّی است. بسیاری علاقمندند آنچه را نمی‌پسندند، نسل‌کشی بنامند، اما برای اثبات آن باید وجود نیت قبلی را ثابت کنید که بسیار دشوار است. با این حال، سرمقاله‌هایی از این دست و سخنان قبلی ولادیمیر پوتین و دیمیتری مدودف راجع به هویت اوکراینی، می‌تواند نشان‌دهنده وجود چنین نیتی باشد. ممکن است دستور مستقیم کشتار از بالا نباشد، اما این شیوه بیان در سطح مقام‌های دولتی و عملکرد سربازان بر روی زمین، این احتمال را به‌وجود می‌آورد که چنین کشتارهایی فراتر از انحراف اخلافی سربازان است.»
واسچوک می‌گوید این اتفاق گفت‌وگوها میان طرف‌های روسی و اوکراینی را پیچیده‌تر می‌کند و رسیدن به صلحی موقت را دشوارتر می‌‌‌سازد. زیرا کشورهای غربی نمی‌توانند به راحتی اوکراین را مجبور به خاتمه جنگ کنند.