نویسنده: جیم واترسن، گاردین
ترجمه: الهام اسلامی
ضیافت شام خصوصی برای شاهزاده سعودی محمد بن سلمان از سوی یِوگنی لِبِدو (Evgeny Lebedev) صاحب نشریات انگلیسی ایندیپندنت و ایونینگ استاندارد، ابهاماتی را در مورد ارتباط این غول رسانه با پادشاهی سعودی به وجود آورده است.
سرمایه گذاری مشکوک عربستان سعودی در نشریات یِوگنی لِبِدو از طریق شبکه ای ازحساب‌های بانکی آف‌شور باعث شده تا ایندیپندنت و ایونینگ استاندارد به اتهام شراکت با عربستان سعودی و به خطر انداختن منافع عمومی از سوی دولت انگلستان تحت بازرسی قرار بگیرند. طبق حکم اخیر دادگاه انگلیس، دولت انگلستان مهلت شکایت علیه این نشریات را از دست داده است و وزیر فرهنگ، نیکی مورگن، تا روز جمعه وقت دارد تا در مورد فرستادن این پرونده به دادگاه استیناف تصمیم گیری کند.
افشای رابطه شخصی لبدو با شاهزاده بن سلمان سوالاتی را در خصوص ارتباطات این دو شخص ایجاد کرده است. چندین منبع آگاه به گاردین گفته اند که شاهزاده جوان سعودی در سفر کوتاه خود به لندن در ماه مارس ۲۰۱۸ و زمانی که مهمان ملکه و نخست وزیر آن زمان ترزا می بود، قسمتی از زمان خود را به دیدار یِوگنی لِبِدو، پسر الیگارش روس، اختصاص داده و در ضیافت شامی به میزبانی لِبِدو در منزل وی شرکت کرده است.
در این مراسم، دیگر شخصیت های مهم دنیای تجارت و رسانه از جمله ریچارد برانسون (یکی از دو موسس شرکت ویرجین) نیز حضور داشته اند. سخنگوی برانسون حضور وی در این ضیافت را تایید کرد و گفت: “ریچارد که لِبِدو را به خوبی می شناسد به دعوت وی پاسخ داد و در این ضیافت شام شرکت کرد. در آن زمان شرکت ویرجین در حال بررسی سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری ملی سعودی (PIF) بود که البته مورد توافق ریچارد قرار نگرفت. ضیافت شام مراسمی شخصی بود و نه کاری”.
سخنگوی لِبِدو از اظهار نظر در مورد این ضیافت امتناع کرد اما اصرار داشت که شاهزاده سعودی نقشی در سرمایه گذاری در نشریات انگلیس نداشته است. در زمان سرمایه گذاری، بن سلمان همچنان در تلاش برای نمایش چهره ای مدرن از کشورش بود که با قتل جمال خاشقچی ناتمام ماند.
اما سوال اینجاست که چرا یک بانک دولتی سعودی باید ۳۰ درصد سهام دو نشریه بریتانیایی را بخرد و این توافق چگونه ترتیب داده شد. چندین منبع به گارین گفته اند که رییس هیات مدیره ایندیپندنت، جاستین بایام شاو، سابقا ادعا کرده بود که وی موضوع سرمایه گذاری اولیه ی سعودی را با نخست وزیر سابق انگلیس تونی بلر در سال ۲۰۱۷ مطرح کرده بود.
موسسه تونی بلر از آن پس میلیون ها پوند از گروه تحقیق و بازاریابی سعودی (شرکت رسانه ای تحت کنترل دولت سعودی که حالا کنترل انحصاری ایندیپندنت فارسی، ترکی، اردو و عربی را نیز بر عهده دارد) دریافت کرده و منابع سعودی همچنین می گویند که بلر با شاهزاده بن سلمان در پایان آن سال دیدار داشته است.
سخنگوی لبدو و بلر هر دو نقش مشاوره ای نخست وزیر سابق تونی بلر در سرمایه گذاری سعودی را انکار کردند. اما هیچ کدام از آنها حاضر نشدند در مورد این ادعا که بایام شاو در سال ۲۰۱۷ به طور غیر رسمی با بلر دیدار و موضوع سرمایه گذاری را با وی مطرح کرده، اظهار نظری بکنند.
یکی از سخنگویان بلر گفت: “همانطور که قبلا پاسخ داده ایم، آقای بلر مشاور سرمایه گذاری رسانه در ESI (شرکت مادر ایندیپندنت) نبوده است. پرداخت پول به موسسه وی (ازطرف گروه تحقیق و بازاریابی سعودی) بخاطر اقدامات موسسه تونی بلر در آفریقا و پروژه های مسالمت آمیز آن بوده است. موسسه در خاورمیانه فعالیت می کند و از این رو بلر طبیعتا گهگاهی با رهبران خاورمیانه دیدار می کند.”
اما بعد از سرمایه گذاری سعودی، دیوید جان کولینز مدیر روابط عمومی و یکی از اعضای هیات مدیره موسسه تونی بلر، به سمت مدیریت در ایندیپندنت منصوب شد. نمایندگان لِبِدو گفتند که این انتصاب خواست شخصی آقای لِبِدو بوده و ربطی به تونی بلر نداشته است.
دولت ترزا می به طور ناگهانی دستور یک بررسی رسمی را صادر کرد تا مشخص شود که آیا سرمایه گذاری سعودی در نشریات ایندیپندنت و ایونینگ استاندارد می بایست بر پایه ی منافع عمومی مورد بازرسی قرار گیرد یا خیر. طبق مدارک دادگاه، دولت مدعی است مردی که به عنوان سرمایه گذار اصلی معرفی شده، در واقع تاجر گمنامی به نام سلطان محمد ابوالجدایل است که نقش ظاهری دارد و در حقیقت نماینده ای از طرف حکومت سعودی است.
تصمیم به آغاز بازرسی که در روزهای پایانی رهبری نخست وزیر پیشین انگلیس ترزا می گرفته شد، به دردسری برای بوریس جانسون تبدیل شده است زیرا که شخص جانسون ارتباط نزدیکی با لبدو و سردبیر ایونینگ استاندارد جرج آزبورن دارد. گفتنی است که بوریس جانسون نام آزبورن را به عنوان رئیس احتمالی صندوق بین المللی پول مطرح کرده است.
زمانی که اوایل امسال از آزبورن در مورد سرمایه گذاری سعودی پرسش شد، اصرار کرد که این نشریات استقلال خود را حفظ کرده اند: “روزهایی که روزنامه های بریتانیایی مالکان بریتانیایی داشتند که در بریتانیا ساکن بودند ۵۰ سال پیش به پایان رسیدند. واقعیت این است که مالکان روزنامه ها در این کشور ملیت های بسیار متفاوتی دارند”.
همچنین، نخست وزیر بوریس جانسون حاضر نشد به پرسش های گاردین درباره شرکت ایشان در مهمانی هایی که در ویلای ایتالیایی لبدو در اوایل تابستان امسال برگزار شدند پاسخ دهد.
بعد از سرمایه گذاری سعودی ، ایندیپندنت وبسایت هایی را به زبان های دیگر برای مخاطبان خاورمیانه راه اندازی کرد. این وبسایت ها که تحت نام ایندیپندنت فعالیت می کنند توسط گروه تحقیق و بازاریابی سعودی (SRMG) کنترل و تامین نیرو می شوند. SRMG همان شرکتی است که بعد از این به موسسه تونی بلر نیز پول پرداخت کرد. برخی از ژورنالیست هایی که برای این وبسایت ها تولید محتوا می کنند، در ریاض پایتخت عربستان سعودی، که یکی از پایین ترین رتبه ها در جهان از نظر آزادی رسانه را دارد، مستقر هستند.
اگرچه وب سایت های زبان های خارجی ایندیپندنت (ایندیپندنت فارسی، ترکی، اردو و عربی) برخی مقالات خود را از وبسایت اصلی انگلیسی زبان می گیرند، کارمندان لندن نشین ایندیپندنت متوجه شده اند که مقالات مهمی که به ضرر عربستان سعودی باشد توسط وب سایت های زبان های خارجی، تحت کنترل گروه تحقیق و بازاریابی سعودی، ترجمه نمی شوند. سخنگوی یِوگنی لِبِدو گفت که آنها از نگرانی برخی از کارمندان ایندیپندنت انگلیسی مطلع هستند اما از آنجا که وب سایت های تاسیس شده خارجی تنها در چارچوب حق امتیاز و لیسانس ارائه شده فعالیت میکنند، ایندیپندنت کنترل مستقیمی بر این وب سایت ها ندارد.
Photo of Evgeny Lebedev: Editingpagesallthetime, credited to Deborah Anderson by the uploader [CC BY-SA 4.0]
