از چپ: مریم رجوی، میشل الیوت ماری، ژاک گیلوت، اروین کاتلر، ادوارد رندل. اجلاس حامیان مجاهدین در پاریس، ۱۹ اکتبر ۲۰۱۳
نویسنده: شیناز کرمالی، نشنال آبزرور، ۹ آگوست ۲۰۱۹
ترجمه : الهام اسلامی
مانند صحنه ای از سریال داستان خدمتکار (The Handmaid’s Tale) می مانست. دو پرچم درخشان در یک صفحه نمایش بزرگ پشت سر یک سیاستمدار بنام نشان داده شد در حالی که وی جمعیت بزرگی را خطاب قرار داده بود که در محاصره ی زنانی بود که همگی ملبس به کت های مشکی و سفید و روسری های قرمز یکسان بودند.
اینجا جمهوری افسانه ای گیلید (مربوط به سریال داستان خدمتکار) نبود: اینجا منطقه ی روستایی آلبانی بود، پرچم ها کانادایی بودند و آن سیاستمدار نخست وزیر پیشین کانادا استفان هارپر بود که مردان و زنان ایران را در کنار مقامات عالی رتبه از حداقل ۱۰ کشور مختلف، مخاطب قرار داده بود.
“از اینکه اینجا هستم خوشحالم زیرا در دنیای امروز و در این لحظه موضوعات کمی وجود دارد که مهمتر از هدفی باشد که شما دنبال می کنید — تلاش برای احقاق حق مردم ایران برای تغییر دولت از طریق آزادی و قدرت صندوق رای” هارپر این سخنان را ماه گذشته بیان کرد و حضار برایش بلند کف زدند. وی در مراسمی سخنرانی می کرد که میزبانش شورای مقاومت ملی ایران بود که به گفته ی شرکت رند (اندیشکده ای که از طریق دولت آمریکا تامین مالی میشود) انحصارا توسط مجاهدین خلق مدیریت می شود.
نخست وزیر سابق کانادا هارپر و نمایندگان مجلس کانادا کندیس برگن و جودی اسگرو در کنفرانس مجاهدین در سال ۲۰۱۸
گرچه ممکن است این موضوع برای نظاره گران کانادایی عجیب باشد اما برای شخصیت های سیاسی کانادا نا آشنا نیست. حدود یک دهه است که نمایندگان لیبرال و محافظه کار مجلس در مراسم مربوط به مجاهدین شرکت یا در آنها سخنرانی کرده اند.
این گروه اپوزسیون ایرانی میگوید قصد دارد تا دولتی سکولار، دموکرات و دوستدار غرب را جایگزین حکومت مذهبیون در ایران کند. این گروه قبلا تحت عنوان گروهی تروریستی در کانادا ثبت شده بود اما در سال ۲۰۱۲ پس از آنکه آمریکا و اتحادیه اروپا آنها را از لیست ترور خارج کردند، دولت هارپر نیز به تبعیت از آنها این گروه را از لیست ترور خارج کرد. این گروه مدت زیادی است که ادعا میکند خشونت سیاسی را کنار گذاشته است.
مجاهدین اکنون با تندروهای پر قدرت در کاخ سفید از جمله مشاور امنیت ملی آمریکا جان بولتون، همکاری نزدیک دارند. اما این گروه به شکل های دیگری نیز توصیف شده است. برای مثال، اندیشکده آمریکایی رند در سال ۲۰۰۹ مجاهدین را گروهی دانست که دارای “صفات معمول یک فرقه مانند کنترل مطلق، ضبط اموال، کنترل روابط جنسی (شامل طلاق اجباری و ممنوعیت ازدواج یا رابطه ی جنسی)، انزوای احساسی، کار اجباری، محرومیت از خواب، سوءاستفاده فیزیکی و گزینه های محدود برای خروج از گروه است”.
گزارشات تحقیقی که اخیرا توسط اینترسپت، کانال ۴ بریتانیا و الجزیره انگلیسی منتشر شده، “مزرعه های ترول” مجاهدین را توصیف کرده که در آن اعضای این سازمان روزانه هزاران حساب کاربری جعلی ایجاد می کنند و هر کسی را که موافق دیپلماسی با ایران باشد با هشتگ ها و توییت هایشان هدف قرار می دهند. به گزارش دیدبان حقوق بشر، رهبران مجاهدین افراد را برای دادن اعترافات اجباری تحت فشار قرار می دهند.
در سال ۲۰۰۶، نشنال پست گزارش مفصلی را منتشر کرد در مورد خانواده ای کانادایی که غرق در افکار این گروه شده بودند. در سال ۲۰۰۳ ندا حسنی دانشجوی ۲۶ ساله دانشگاه کارلتون، در اعتراض به دستگیری رهبر خود توسط پلیس فرانسه، با آتش زدن خود جلوی سفارت فرانسه در لندن، در راه مجاهدین “شهید” شد.
“آنها به توهم مشروعیت دامن می زنند”
ویدیو ها و مدارک آنلاین نشان می دهد که چند تن از نمایندگان فعلی مجلس از جمله سناتور محافظه کار لیندا فرام، نماینده محافظه کار مجلس مایکل کوپر، نماینده محافظه کار مجلس کندیس برگن، نماینده لیبرال مجلس جودی اسگارو و نماینده لیبرال مجلس مایکل لویت در مراسم مجاهدین شرکت یا در آن سخنرانی کرده اند.
از چپ: دیوید کیلگور، لیندا فرام، اروین کاتلر. جلسه انجمن ایران دموکراتیک وابسته به سازمان مجاهدین خلق
در سالهای اخیر، سیاستمداران سابق دیگر نیز در کنار هارپر با مجاهدین مراوده داشته اند که از آن جمله می توان جان برد وزیر امور خارجه سابق هارپر، پال فرست نماینده محافظه کار سابق مجلس، اروین کاتلر وزیر سابق دادگستری لیبرال و دادستان کل سابق و دیوید کیلگور دادستان و نماینده مجلس سابق را نام برد.
استفانی کاروین می گوید شرکت سیاستمداران فعلی و سابق کانادا در مراسم مجاهدین، عمیقا مشکل ساز است. کاروین در زمانی که نام سازمان مجاهدین هنوز در لیست ترور بود، به عنوان تحلیلگر امنیت ملی با دولت کانادا همکاری می کرد. کاروین که اکنون استاد روابط بین الملل در دانشگاه کارلتون است، می گوید سیاستمدارانی که در مراسم مجاهدین شرکت می کنند به ایجاد توهم مشروعیت و نفوذ آنان دامن می زنند.
نشنال آبزرور جویای نظر آن دسته از شخصیت های سیاسی کانادایی شد که در سالهای اخیر مستقیما با مجاهدین در تماس بوده اند. از میان این شخصیت ها فرام، کوپر، مدیر سیاستگذاری کاتلر و کیلگور پاسخ دادند. از طرفی ایمیل های ارسال شده به قانونگذاران لیبرال و محافظه کار در خصوص موضع آن ها در قبال شرکت نمایندگان مجلس کانادا در مراسم مجاهدین، بی جواب ماندند.
سیلوین لکلرک، سخنگوی روابط عمومی وزارت خارجه کانادا گفت: “کانادا فعالیت های سیاسی مربوط به ایران را از نزدیک دنبال می کند. کانادا از فعالیت های سیاسی آزاد، صلح جویانه و فراگیر دفاع می کند و هر نوعی از خشونت را به شدت تقبیح می کند”.
شهرام گلستانه، فعال ایرانی-کانادایی معروف به “رهبر مجاهدین در کانادا”، در ابتدا با مصاحبه ای در تاریخ ۱۵ ژوئن و در قالب ایمیل موافقت کرد اما در این تاریخ پاسخی به سوالات نداد. این سوالات مربوط به نقش گلستانه در سازمان مجاهدین یا نهاد وابسته به آن، دوستان کانادایی یک ایران دموکراتیک یا انجمن ایران دموکراتیک، بود که در اتاوا واقع شده است و صفحه اول وبسایت آن از ادبیات و ویدیو های مجاهدین حمایت کرده و هدف های این سازمان و لیستی از سیاستمداران کانادایی که با آنها لابی موفق داشته را نمایش می دهد.
پیگیری های انجام شده در تاریخ ۲۲ ژوئن و ۱ آگوست نیز از سوی گلستانه بی جواب ماند. تلاشهای بیشتر در تاریخ ۲۳ و ۳۱ ژوئن برای تماس با چند تن دیگر از سخنگویان این سازمان از طریق وب سایت و شبکه های اجتماعی نیز همگی بی جواب ماند.
شهرام گلستانه در کنفرانس مجاهدین سال ۲۰۱۴
“مراوده به منزله ی تایید نیست”
در سال ۲۰۱۷، عکسی از سناتور لیندا فرام و اروین کاتلر در کنار یکدیگر در مراسم نهاد دوستان کانادایی یک ایران دموکراتیک منتشر شد. شایان ذکر است که فرام و کاتلر صریحا منکر هرگونه وابستگی به مجاهدین یا حمایت از آنان شده اند.
در این مراسم، فرام سخنرانی کرد و در آن گلستانه و سایر همراهانش را “قهرمانان واقعی” نامید. وی سپس این سخنرانی را در وبسایت خود منتشر کرد.
زمانی که نشنال آبزرور با فرام تماس گرفت، وی در ایمیلی نوشت: “من به هیچ گروه لابی گری وابسته نیستم. به نظر من مستقل ماندن مهم است”. وی افزود: “من هرگز مراسمی را در حمایت از مجاهدین شرکت نکرده ام. آیا من حامی تغییر رژیم در ایران هستم؟ بله. آیا من حامی یا تایید کننده ی مجاهدین یا گروه یا حزب خاصی در اپوزیسیون هستم؟ خیر… من هرگز از هیچ چیزی غیر از آزادی و حقوق بشر در ایران حمایت نکرده ام”.
زمانی که از فرام در مورد شواهد موجود دال بر تایید گلستانه توضیح خواستیم، گفت: “مراسم مورد نظر شما در حمایت از مجاهدین نبود”. فرام در ایمیلی جداگانه نوشت: “شما ژورنالیست هستید یا کنشگر رژیم ایران؟ از نوع سوالاتی که می پرسید و عدم تمایل تان به پذیرش توضیحاتم، فکر میکنم این رژیم ایران است که دیدگاه شما را تعیین کرده است”.
در توییتر لیندا فرام با حشمت علوی (حساب کاربری جعلی متعلق به ژورنالیستی که مقالات زیادی در مورد ایران تحت عنوان “حشمت علوی” به چاپ رسانده) مراوده دارد. ماه گذشته گزارشی در نشریه اینترسپت نشان داد که علوی در واقع حسابی جعلی و تحت کنترل یک تیم سه نفره از اعضای مجاهدین است.
زمانی که از فرام دلیل دنبال کردن حساب های کاربری متعلق به مجاهدین و همچنین نظرش را درباره یافته های اینترسپت سوال کردیم گفت: “مراوده در شبکه های اجتماعی به منزله ی تایید نیست”.
“یک هیات بلند پایه”
سال گذشته یک ویدیو در حساب کاربری وابسته به مجاهدین منتشر شد که در آن مایکل کوپر، عضو محافظه کار و نماینده ی پارلمان سنت آلبرت ادمونتون، را در حال ابراز همبستگی با مردم ایران که “هر روز جانشان را در راه آزادی، دموکراسی، حاکمیت قانون و پایان کار رژیم مذهبیون ستمگر به خطر می اندازند” نشان می داد.
طی مصاحبه ای تلفنی، کوپر گفت که وی آخرین بار در سال ۲۰۱۶ در اجلاس مجاهدین شرکت کرده است و از آن پس نتواسته به دلیل کمبود وقت در برنامه هایشان شرکت کند. وی افزود که مایل به شرکت در مراسم مجاهدین است زیرا ایران “بزرگترین صادرکننده ی تروریسم و اصلی ترین نیروی برهم زننده ی ثبات در خاورمیانه است”. کوپر همچنین گفت: “نکته جالب این است که سال گذشته شاهد تظاهرات سراسری در ایران (تظاهرات خیابانی ۲۰۱۷-۲۰۱۸) و در مناطقی بودیم که زمانی تصور می شد از حامیان سرسخت رژیم باشند… دیدن چنین چیزهایی دلگرم کننده است”.
چند نفر از اعضای سابق مجاهدین در آلبانی، کانادا و بلژیک به نشنال آبزرور گفتند که نیروهای مجاهدین در طول این اعتراض ها که به دلیل تورم، بیکاری و عدم تساوی رخ داد در فضای مجازی فعال بودند.
وقتی نظر کوپر را در مورد رسوم این فرقه پرسیدیم گفت: “این تنها یکی از بی شمار جنبش هایی است که خواهان سرنگونی رژیم ایران هستند”. وی گفت: “آنچه متوجه خواهید شد این است که اجلاس پاریس مورد حمایت هیات های بلند پایه و چهره های مطرح از جمله هووارد دین بود”. دین مدیر سابق کمیته ملی دموکراتیک آمریکا است. وی افزود: “من از تلاش های آنان و همچنین تلاش های کلیه ی ایرانیان مخالف رژیم برای دیدن پایان این رژیم حمایت می کنم “.
“پیام صلح و عدالت”
کاتلر موسس و مدیر مرکز حقوق بشر رائول والنبرگ در مونترال، استاد رشته حقوق در دانشگاه مک گیل و وکیل حقوق بشر است. طبق ایمیلی که از مدیر سیاستگذاری کاتلر، برندون سیلو، دریافت کردیم کاتلر تصدیق کرد که اگرچه وی در مراسم وابسته به مجاهدین در تورنتو، اتاوا، پراگ و پاریس بین سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ ( گاهی به همراه گلستانه) شرکت کرده و اغلب سخنران نیز بوده است، اما وی مجاهدین را “تایید و یا حمایت نمی کند”.
سیلور گفت: “شرکت و یا سخنرانی در یک مراسم به معنای تایید میزبان نیست. محتوا و ذات مراوده است که مهم است. بعلاوه، پروفسور کاتلر قبلا به من اعلام کردند که ایشان مشکلی با شرکت در مراسمی که توسط مقامات ایرانی برگزار شود ندارند، مادامی که فرصتی به ایشان داده شود تا از طرف کسانی که ناعادلانه زندانی، شکنجه یا کشته شده اند صحبت کنند و پیام صلح و عدالت برای مردم و جامعه ایران بفرستند”.
سالانه اعضای کمیته ی حقوق بشر بین المللی مجلس کانادا از شاهدان دعوت می کنند تا در مورد سرکوب داخلی و سوء استفاده دولت ایران از حقوق افراد شهادت دهند. در سال ۲۰۱۴، از مریم رجوی رهبر مجاهدین دعوت شد تا در اتاوا شهادت دهد.
کاتلر از سال ۲۰۱۲ یعنی از زمان آغاز برپایی “هفته ی حسابرسی از ایران”، یکی از حامیان اصلی این برنامه بوده است اما شخصا زیر بار تایید هیچ یک از شاهدان مدعو نمی رود.
اروین کاتلر و شهرام گلستانه در کمیته روابط خارجی سنای کانادا برای حمایت از لایحه تحریم های غیر هسته ای علیه ایران
“جنگجویان مقاوم راه آزادی”
از میان کلیه ی نمایندگان پیشین مجلس که با مجاهدین طی سال های اخیر مراوده داشته اند، به نظر می رسد که دیوید کیلگور بیش از سایرین در تماس مستقیم بوده است. کیلگور که نماینده ی مجلس و وکیل بازنشسته است، اکنون یکی از مدیران سازمان دوستان کانادایی یک ایران دموکراتیک می باشد که به گفته ی وی هیچ عضو یا بودجه ای ندارد.
کیلگور به نشنال آبزرور گفت: “ما از خانم رجوی حمایت می کنیم. من راجع به ایشان مطالعه کردم، ایشان را ملاقات کردم… تمام آنچه ایشان در برنامه ی ۱۰ ماده ای خود (ممنوعیت تسلیحات اتمی برای ایران، برابری زن و مرد، دموکراسی) برایش می جنگد، تماما چیزهایی هستند که شما و من و هر کسی از دنیای دموکراتیک برایش خواهد جنگید”.
وقتی نظر کیلگور را در مورد گزارشات اخیر رسانه ها راجع به رسوم این فرقه پرسیدیم، اظهار کرد که وی شواهدی مبنی بر کنترل مطلق یا کار اجباری در طول بازدیدهای اخیر هیئت همراه از مقر مجاهدین در کمپ اشرف ندیده است. وی افزود: “من به مدت ۱۰ سال دادستان عمومی بودم و امیدوار هستم هیچ کسی به اندازه ی من مخالف اقداماتی که نام می برید نباشد”.
در متنی که وی در دسامبر سال گذشته برای یک برنامه رسانه مجاهدین در فرهنگسرای سندی هیل در اتاوا آماده و منتشر کرد، نقل قول های زیادی از اشتران استیونسون عضو اسکاتلندی سابق پارلمان اروپا کرده است. کیلگور گفته بود: “به عقیده من اشتران استیونسون انسان بسیار صادقی است که تلاش می کند صرفا مطالبی را بنویسد که می داند و یا به درستی آنها ایمان دارد”.
استیونسون نوشته است که چطور مقر جدید مجاهدین توسط “مبارزان پرتلاش و مقاوم راه آزادی” تبدیل به “شهری کوچک مجهز به مغازه ها، کلینیک ها، امکانات ورزشی، آشپزخانه ها، نانوایی ها، خوابگاه ها، سالن های اجتماعات، دفاتر و استودیوها” شد. وی افزود زنان و مردان مجاهد “آزادند که هر موقع می خواهند بیایند و بروند و ژورنالیست ها، سیاستمداران، وکلا و تاجران مرتب از آنجا بازدید می کنند”.
کیلگور پیشنهاد کرد که نشنال آبزرور با همکار وی گلستانه، که یکی دیگر از مدیران نهاد دوستان کانادایی یک ایران دموکراتیک می باشد و کیلگور از وی به عنوان “رهبر” مجاهدین در کانادا یاد کرد ، صحبت کند.
دیوید کیلگور، شهرام گلستانه و نمایندگان محافظه کار مجلس کانادا کندیس برگن و مایکل کوپر در کنفرانس خبری در اتاوا
“مجاهدین هیچگونه جایگاهی در ایران ندارند”
تامس جونو، تحلیلگر سابق وزارت دفاع که اکنون در دانشگاه اتاوا روابط بین الملل تدریس می کند، به شدت صحبت های کیلگور در مورد مجاهدین را رد می کند. جونو می گوید: “کاملا بی معناست. و در اغلب موارد آنها (سیاستمدارانی که از مجاهدین حمایت می کنند یا با آنان مراوده دارند) می دانند که اشتباه است و حقیقت ندارد… مجاهدین هیچگونه جایگاهی در ایران ندارند”.
جونو می گوید کلیه ی افراد مستقل و غیر حزبی که منفعتی در این جریان ندارند متفقا موافقند که مجاهدین یک فرقه هستند. به عقیده ی وی مجاهدین “گروهی ستمگر، وحشی و فاسد است که به شیوه ای کاملا دیکتاتور مآبانه توسط رهبرش اداره می شود”.
جونو می افزاید: “حمایت از مجاهدین به عنوان اپوزیسیون دموکرات بی معنا است زیرا جنبش آنان دموکراتیک نیست”. جونو می گوید: “حتی اگر جمهوری اسلامی سرنگون شود، باز هم سازمان مجاهدین یکی از گزینه های جدی نخواهد بود و حمایت از آنان نه تنها بی فایده است بلکه به شدت مضر می باشد”.
کانادا و ایران در حال حاضر روابط تیره ای دارند. دولت محافظه کار پیشین تحت رهبری هارپر روابط دیپلماتیک با ایران را قطع، سفارت کانادا در تهران را تعطیل و دیپلمات های ایرانی را از کانادا اخراج کرد.
دولت لیبرال فعلی در کمپین انتخاباتی سال ۲۰۱۵ وعده ی برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با ایران را داد اما موفق نشد به این وعده عمل کند.
استفن شانک مدیر روابط عمومی دفتر شورای سلطنتی کانادا (Privy Council Office) گفت که دولت اقدامات لازم جهت شناسایی خطرهای احتمالی علیه نهاد های دموکراتیک کانادا، منبع این خطرها و اثرات آنها بر پروسه های انتخاباتی را انجام داده است. وی افزود: “سیاست خارجی کانادا مستقل و بر پایه ی شواهد و مهم تر از همه، بر پایه ی تقویت ارزشها و منافع کانادا رشد کرده است.”
هنوز مشخص نیست که آیا سیاستمداران کانادایی (بجز هزینه های سفرشان) بابت شرکت در کنفرانس های مجاهدین در خارج از کانادا پولی گرفته اند یا خیر. اما بسیاری از اعضای سابق مجاهدین که با نشنال آبزرور صحبت کردند ادعا می کنند که این سیاستمداران قطعا پول گرفته اند.
رضا صادقی از اعضای سابق مجاهدین که ۳۰ سال پیش در قسمت جذب کمک های مالی سازمان از کانادا فعالیت می کرد، می گوید: “آنها استاد بازیچه کردن دیگران هستند. مریم رجوی همیشه راجع به این صحبت می کرد که چگونه برای جلب حمایت سیاستمداران از مجاهدین چندین میلیون دلار در قالب کادو های بیشمار اعم از طلا، فرش های ایرانی و یا اغلب پول نقد به آنها پرداخت کرده است”.