کمیته بودجه مجلس فدرال کانادا در اوایل سال آینده ارزیابی خود از برنامه جایگزینی ناوچه‌های نیروی دریایی سلطنتی را اعلام خواهد کرد و به این ترتیب همگان از نحوه صرف بودجه مالیات‌ها در این بخش آگاه خواهند شد.
الن ویلیامز یکی از مقام‌های عالی دفاعی مورد احترام گفته است: “بودجه ساخت و هزینه‌های مربوط به عملیات و نگهداری 15 کشتی جنگی مورد نظر وزارت دفاع بین 213 تا 219 میلیارد دلار خواهد بود.”
بر اساس ارزیابی الن، او توانسته است نظر کمیته عملیات‌ها و ارزیابی‌های دولتی مجلس را جلب کند و این کمیته خواستار دریافت نسخه‌ای از گزارش او شده است.
انتقاد تند ویلیامز، نظر کمیته بودجه در این زمینه و حسابرسی از برنامه ملّی کشتی‌سازی باعث شده است، انتظار جدال درباره نحوه صرف بودجه دفاعی وجود داشته باشد. کشمکشی که در یک دهه گذشته بی‌سابقه بوده است.
آخرین کشمکش از این دست، بر سر برنامه دولت محافظه‌کار برای خرید جنگنده‌های اف-35 به‌وجود آمده بود. در آن زمان جدال اصلی بر سر اعداد و شفافیت بود. منتقدان بر این باور بودند که دولت هارپر مالیات‌دهندگان را در نظر نگرفته است و کارمندان دولت نمی‌توانند خرید این جنگنده‌های رادارگریز را توجیه کنند.
بیش‌ترین انتقاد ویلیامز متوجه پروژه مبارزه سطحی کانادا است که هدف آن نوسازی ناوچه‌های نیروی دریایی است. ویلیامز در ارزیابی خود می‌نویسد: “مالیات‌دهندگان باید از نحوه خرید و نگهداری این ناوچه‌ها آگاه شوند.”
کریستین لوپرکت متخصص مسایل دفاعی از دانشگاه کویینز می‌گوید: “نیروی دریایی از نزدیک شاهد موقعیت افتضاح خرید جنگنده‌های اف-35 بود و آنها مصمم هستند که از بروز دوباره این اتفاق جلوگیری کنند. بنابراین آنها هر کاری انجام می‌دهند تا از ساخته شدن این کشتی‌ها مطمئن شوند.”
برآورد هزینه سخت‌افزارهای نظامی مشکل است. دولت سابق محافظه‌کار هزینه نوسازی این ناوگان را 26 میلیارد دلار برآورد کرده بود، اما در این برآورد هزینه‌های عملیاتی این کشتی‌ها در طول مدت خدمت در نظر گرفته نشده بود. این موضوع موجب نگرانی حسابرس کل، کمیته بودجه و مخالفان لیبرال آنها شده بود. پس از روی کار آمدن لیبرال‌ها، هزینه نوسازی ناوگان 56 تا 60 میلیارد دلار برآورد شد، اما این بار نیز هزینه‌های عملیاتی کشتی‌ها در مدت زمان خدمت لحاظ نشد.
بر اساس برآورد داخلی دولت فدرال در سال 2016، هزینه نوسازی ناوگان با در نظر گرفتن هزینه‌های عمیاتی 104 میلیارد دلار بود. ویلیامز در گزارش خود این ارزیابی را بسیار پایین می‌داند و یادآور می‌شود که همین نکته باعث ایجاد دردسر سیاسی در پرونده جنگنده‌های اف-35 شد.
ویلیامز در گزارش خود آورده است: “افراد آگاه می‌دانند هزینه‌های عملیاتی دو تا سه برابر قیمت خرید است و به همین دلیل عددهای اعلام‌شده دولت منطقی [و مبتنی بر واقعیت‌ها] نیست.”
دولت فدرال در سال 2018 طرح مورد نظر خود برای ساخت ناوچه‌ها را انتخاب کرد و در حال حاضر کارخانه سازنده مشغول هماهنگ‌کردن این طراحی با نیازهای کانادا است.
متخصص مسایل دفاعی دیو پری معتقد است: “برنامه‌ریزان بودجه اکنون اطلاعات قطعی برای تصمیم‌گیری دارند. تعیین بودجه قبلی، بر اساس تکیه بر احتمالات بود، اما حالا به طور دقیق می‌دانیم کشتی‌ها چگونه هستند. نیروی دریایی توانایی‌های رزمی زیادی در طراحی ناوچه‌های قرار داده است، اما این موضوع افزایش هزینه‌ها را در بر خواهد داشت.”
لوپرکت در این باره گفته است: “در همین نقطه است که جدال به اوج خود می‌رسد. زیرا این هزینه‌ها سیاست‌مداران و حتی مردم را غافل‌گیر خواهد کرد. خطر افزایش بیش از اندازه هزینه‌ها، متوجه نیروی دریایی است و نه مالیات‌دهندگان. نیروی دریایی در پرونده‌ای دیگر سفارش ساخت 8 شناور گشتی فراساحل قطبی داده بود و به دلیل افزایش هزینه‌ها تنها 6 شناور تحویل گرفت. اکنون همین خطر متوجه برنامه ساخت ناوچه‌ها است و نیروی دریایی از نتیجه اقدام‌های خود آگاهی دارد.”
ویلیامز بر این باور است که مقایسه برنامه نوسازی ناوگان کانادا با برنامه ایالات متحده برای ساخت ناوچه‌های FFG-X سودمند است. در این برنامه کشتی‌های جنگی در مدتی کوتاه‌تر و با هزینه پایین‌تر ساخته خواهند شد. هزینه ساخت هر ناوچه FFG-X، حدود 1 میلیارد و 200 میلیون دلار است و هزینه ساخت هر ناوچه مورد نظر کانادا 3 و نیم میلیارد دلار است. او علت این افزایش هزینه را متوجه تصمیم دولت به خاطر ساخت کشتی‌ها در سه کارخانه کشتی‌سازی جداگانه می‌داند.
پری یادآور شد: “ما نمی‌توانیم به عقب برگردیم؛ باید برخی از تصمیم‌هایی که در این زمینه گرفته شده است را بپذیریم. این برنامه بسیار گسترده است و باید آن را به بهترین شکل مدیریت کنیم. تا امروز، حدود ده سال از عمر این برنامه گذشته و تصمیم‌های زیادی در این مدت گرفته شده است. برخی از تصمیم‌گیری‌ها عالی بودند و برخی دیگر چندان خوب نبودند، اما همه این تصمیم‌ها گرفته شده‌اند.”
لوپرکت خاطر نشان کرد: “کانادا به هر حال در چنین موقعیتی قرار می‌گرفت. زیرا دولت کانادا نمی‌تواند همانند ایالات متحده دست به آزمون و خطا بزند و کلاس‌های مختلف کشتی‌های جنگی برای اهداف مختلف داشته باشد. نیروهای دریایی کوچک‌تر این امکان را ندارند و برای دهه‌ها با همین کشتی‌ها خواهند بود. بنابراین کشتی‌ها باید از نظر کیفی مناسب باشند و به همین دلیل است که ما کشتی‌های آماده نمی‌خریم.”
هارجیت ساجان وزیر دفاع گفته است: “ساخت 15 کشتی جنگی چند سال طول می‌کشد و این موضوع باعث می‌شود تا در طول مسیر تجربه‌های جدیدی به‌دست بیاید. ما به‌دنیال سیستم‌هایی هستیم که برای تهدیدهای آینده طراحی شده‌اند. ساخت کشتی با استفاده از سیستم‌های موجود راحت است، اما ما باید به آینده فکر کنیم.”