معصومه تاجیک آگوست 2021 در 22 سالگی از دست حکومت طالبان فرار کرد و زندگی و خانواده خود را در افغانستان جا گذاشت. او تنها با یک کولهپشتی وارد اوکراین شد و اکنون پس از شش ماه با همان کولهپشتی اوکراین را ترک کرده است.
او به سیتیوی گفت: «بیخواب و خسته بودم و تنها برای خروج از لِویو و رسیدن به مرز دنبال راهی میگشتم.» تاجیک در نهایت پس از چند روز با کمک داوطلبان و در میان صدای آژیر خطر حمله هوایی وارد لهستان شد. فرار او از لِویو به ورشو شباهت وحشتآوری به فرار او از هرات به اوکراین داشت.
شان فریزر وزیر مهاجرت فدرال هفته گذشته اعلام کرد دولت کانادا به اوکراینیهای آواره، پناهندگی موقت دو ساله اعطا میکند. این همان حمایتی است که خانم تاجیک به آن امید بسته است. او میگوید: «به یک پاسپورت نیاز دارم تا بتوانم ثبات پیدا کنم.»
البته برنامه حمایت از آوارگان اوکراینی کانادا شامل حال او نمیشود و تنها شهروندان اوکراینی میتوانند از آن استفاده کنند. شهروندان غیراوکراینی میتوانند با قرار دادن درخواست خود در سایر برنامههای پذیرش مهاجران در اولویت قرار بگیرند.
طرفداران و متخصصان حقوق پناهندگان معتقدند نباید هنگام کمک به مردم برای فرار از خشونت به ملّیت آنها توجه کرد. ویل تائو وکیل متخصص امور پناهندگان ساکن بریتیش کلمبیا میگوید: «این قانون، شهروندان غیراوکراینی و افراد دارای اقامت موقت را تحت تاثیر قرار میدهد. سال گذشته صدها افغان از کشور جنگزده خود به اوکراین گریختند و اکنون دوباره در میان معرکه جنگ گرفتار شدهاند.»
شورای پناهندگان کانادا میگوید پناهندگانی که در اوکراین سکونت داده شدهاند بسیار آسیبپذیرند. جانت دنچ رییس شورا معتقد است: «آنها در موقعیت بسیار خطرناکتری قرار دارند بهویژه آنکه گزارشهایی از رفتار نژادپرستانه در برابر پناهندگان و افراد دارای اقامت موقت در مرزهای اوکراین به گوش میرسد.»
کشورهای مختلف در مواجهه با بزرگترین بحران پناهندگی اروپا از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون سردرگم شدهاند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تعداد آوارگان بحران شرق اروپا را یک و نیم میلیون نفر اعلام کرده است.
هفته گذشته وزیران اتحادیه اروپا به اجرایی شدن “دستورالعمل حفاظت موقت” رای مثبت دادند. یعنی کشورهای عضو این اتحادیه میتوانند از اوکراینیها و پناهندگان ساکن اوکراین یا افراد دارای اقامت دایم این کشور حفاظت کنند. با این حال، پناهجویان، دانشجویان و افراد دارای مجوز کار موقت نمیتوانند از چنین حفاظتی برخوردار شوند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از کشورها خواسته است تا تمامی آوارگان جنگ اوکراین را از حفاظت یکسان برخوردار کنند.