در آخرین رده‌بندی که به‌عنوان شاخص گذرنامه‌های جهان منتشر شده است، کانادا (به‌همراه ۵ کشور دیگر جهان) در چهارمین پله نشسته است و ایران (همراه ۲ کشور دیگر) رده هشتاد و هفتم را به خود اختصاص داده است.
بر اساس شاخص پاسپورت ، در مجموع گذرنامه‌های ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد و ۶ منطقه در نظر گرفته شده است. امارات متحده عربی با امکان سفر به ۱۲۱ کشور جهان بدون ویزا، در رده نخست این شاخص جای دارد.
آلمان، سوئد، فنلاند، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، هلند، لوگزامبورگ، اتریش، سوییس و کره‌جنوبی در رده دوم، دانمارک، بلژیک، پرتغال، نروژ، لهستان، بریتانیا، ایرلند، ایالات‌متحده، و نیوزیلند در رده سوم و کانادا، جمهوری چک، یونان، مجارستان، ژاپن و استرالیا رده چهارم را به خود اختصاص داده‌اند.
افغانستان، سوریه، عراق، پاکستان، سومالی، یمن، بنگلادش، کره شمالی، قلمرو فلسطین، لیبی، اریتره، اتیوپی و ایران (به ترتیب از پایین به بالا) از کم‌ترین اعتبار برای سفر بدون ویزا به دیگر کشورهای جهان برخوردارند.
اکنون با پاسپورت کانادا به ۱۷۲ کشور جهان می‌توان سفر کرد: ۱۱۱ کشور بدون ویزا، ۵۵ کشور صدور ویزا در فرودگاه مقصد و ۶ کشور با مجوز سفر الکترونیکی (ETA). به عبارتی، با گذرنامه کانادا ورود به ۸۶ درصد از کشورهای جهان امکان‌پذیر است.
گذرنامه یکی از ابزارهایی است که میزان امنیت، دستیابی به حقوق شهروندی، آزادی‌های مدنی و جایگاه اجتماعی شهروندان را نمایان می‌کند.
پاسپورت‌ها می‌توانند برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (از طریق اعطای شهروندی یا اقامت موقت یا دایم) ابزاری قدرتمند به‌شمار بیایند. زیرا برخی کشورها در زمینه دسترسی بین‌المللی، کیفیت زندگی، آموزش و مراقبت‌های پزشکی از شرایط بهتری بهرمندند.
شرح گزارش:
در آخرین رده‌بندی که به‌عنوان شاخص گذرنامه‌های جهان منتشر شده است، کانادا (به‌همراه ۵ کشور دیگر جهان) در چهارمین پله نشسته است و ایران (همراه ۲ کشور دیگر) رده هشتاد و هفتم را به خود اختصاص داده است.
بر اساس شاخص پاسپورت، در مجموع گذرنامه‌های ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد و ۶ منطقه در نظر گرفته شده است. البته این رده‌بندی، کشورها را در ۹۴ رتبه تقسیم‌بندی کرده است. به این خاطر که برخی از کشورها در یک رده واحد جای گرفته‌اند.
امارات متحده عربی با امکان سفر به ۱۲۱ کشور جهان بدون ویزا، در رده نخست این شاخص جای دارد. آلمان، سوئد، فنلاند، اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، هلند، لوگزامبورگ، اتریش، سوییس و کره‌جنوبی در رده دوم، دانمارک، بلژیک، پرتغال، نروژ، لهستان، بریتانیا، ایرلند، ایالات‌متحده، و نیوزیلند در رده سوم و کانادا، جمهوری چک، یونان، مجارستان، ژاپن و استرالیا رده چهارم را به خود اختصاص داده‌اند.
افغانستان، سوریه، عراق، پاکستان، سومالی، یمن، بنگلادش، کره شمالی، قلمرو فلسطین، لیبی، اریتره، اتیوپی و ایران (به ترتیب از پایین به بالا) از کم‌ترین اعتبار برای سفر بدون ویزا به دیگر کشورهای جهان برخوردارند.
سنگاپور در رده ۵، مالزی ۹، هنگ‌کنگ ۱۴، اسراییل ۱۷، تایوان ۲۹، ونزوئلا ۳۵، ترکیه ۳۷، قطر ۴۱، بحرین ۴۶، عربستان سعودی ۴۹، چین ۵۷ و هند در رده ۶۷ شاخص پاسپورت‌های جهان قرار دارند.
اکنون با پاسپورت کانادا به ۱۷۲ کشور جهان می‌توان سفر کرد: ۱۱۱ کشور بدون ویزا، ۵۵ کشور صدور ویزا در فرودگاه مقصد و ۶ کشور با مجوز سفر الکترونیکی (ETA). به عبارتی، با گذرنامه کانادا ورود به ۸۶ درصد از کشورهای جهان امکان‌پذیر است. در این میان، برای سفر به ۲۶ کشور جهان، باید از سوی کشورهای مقصد روادید صادر شود.
ژانویه امسال وب‌سایت هنلی (دیگر مرجع ارزیابی سالانه گذرنامه‌های کشورهای مختلف جهان) کانادا را در رده هفتم و پاسپورت ایران را در رده صد و یکم جهان جای داده بود.
تعیین و معرفی شاخص گذرنامه کشورهای جهان از آن جهت اهمیت دارد که در دنیای امروز، تبدیل‌شدن به یک شهروند جهانی بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است. از این رو، میزان تحرک‌پذیری جهانی که توسط پاسپورت در اختیار شهروندان کشورهای مختلف قرار می‌گیرد، امکان توسعه انسانی و ارتباط‌های برون‌مرزی را فراهم می‌کند.
گذرنامه یکی از ابزارهایی است که میزان امنیت، دستیابی به حقوق شهروندی، آزادی‌های مدنی و جایگاه اجتماعی شهروندان را نمایان می‌کند.
به گزارش وب‌سایت سکیپ آرتیست، به گواه تاریخ و بر اساس کتاب «نحمیا در عهد عتیق» که حدود سال‌های ۴۴۵ تا ۴۳۲ قبل از میلاد مسیح نوشته شده است، برای ارسال نامه‌های سلطنتی که توسط اردشیر اول پادشاه ایران نوشته شده بود، برای ورود به کشورهای فرارودان (ماوراءالنهر) افراد نیازمند اجازه‌نامه بوده‌اند.
نخبگان در سلسله هان چین (۲۰۲ تا ۲۲۰ پیش از میلاد مسیح) جزییات فیزیکی همانند سن و قد افراد را در اسناد سفر می‌نوشتند تا امکان تایید هویت افراد راحت‌تر باشد و به کارکنان بخش اداری حکومت چین اجازه دهد در قلمروهای امپراتوری سفر کنند و بتوانند از پست‌های بازرسی بگذرند.
البته «گذرنامه» در دنیای امروز، از واژگان فرانسوی (Passe Porte) به مفهوم عبور از در یا دروازه گرفته شده و اصطلاحی است که به مدارک سفر در دوران قرون وسطا گفته می‌شد که به خارجی‌ها اجازه می‌داد به شهرهای محصور اروپایی وارد شوند.
تاریخ نخستین پاسپورت «مدرن» را به هنری پنجم پادشاه انگلستان نسبت می‌دهند که در سال ۱۴۱۴ به‌رسمیت شناخته شد. پادشاه هنری دستور داد تا سندی رسمی برای محافظت از شهروندانش در سرزمین‌های خارجی به‌عنوان بخشی از قانون «رفتارهای ایمن» ایجاد شود.
قبل از جنگ جهانی اول، داشتن گذرنامه برای سفر به دیگر کشورها ضروری نبود، اما در طول جنگ، دولت‌های اروپایی به دلایل امنیتی و کنترلِ مهاجرتِ افرادِ برخوردار از مهارت‌هایِ سودمند، بر سر استفاده اجباری از گذرنامه مرزی توافق کردند.
پس از جنگ جهانی اول، ترس از نفوذ جاسوسان آلمانی به کشورهای متفقین باعث شد درخواست‌ها برای کنترل سخت‌گیرانه‌تر مرزی و بررسی دقیق‌تر مسافران افزایش یابد.
گذرنامه مدرن همراه با قانون‌ها و مقررات تشریفات گمرکی مربوط به آن، به‌طور رسمی در سال ۱۹۲۰ از سوی جامعه ملل پذیرفته شد. در ابتدای قرن بیست و یکم پیشرفت سریع فناوری تراشه‌ها، در زمینه شیوه خواندن و تایید گذرنامه‌ها انقلابی ایجاد کرد.
در سال ۲۰۰۹، ایکائو (سازمان بین‌المللی هوانوری کشوری) از همه کشورها و سرزمین‌های جهان درخواست کرد تا یکم ایپریل ۲۰۱۰ گذرنامه‌هایی برای شهروندان‌شان صادر کنند که دارای تراشه‌های الکترونیکی و برای دستگاه‌های ویژه (MRP) قابل خواندن باشد.
پاسپورت‌ها می‌توانند برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (از طریق اعطای شهروندی یا اقامت موقت یا دایم) ابزاری قدرتمند به‌شمار بیایند. زیرا برخی کشورها در زمینه دسترسی بین‌المللی، کیفیت زندگی، آموزش و مراقبت‌های پزشکی از شرایط بهتری بهرمندند.
