مازیار شیبانی‌فر
- اتحادیه معلمان در ایران اعلام کرد تا کنون ۲۶ مدرسه – از جمله دست‌کم یک مدرسه ابتدایی – هدف مسموم‌سازی عمدی دانش‌آموزان توسط افراد ناشناس قرار گرفته است. بر اساس اعلام گروه‌های حقوق بشری نزدیک به ۱۰۰۰ دختر دانش‌آموز ایرانی در قم، تهران، کرمانشاه و اردبیل مسموم شده‌اند.
- فعالان فضای مجازی این حمله‌های مشکوک را با اقدام‌های طالبان در افغانستان و بوکوحرام در نیجریه مقایسه کرده‌اند که مخالف تحصیل دختران هستند.
- نخستین گزارش‌ها از مسموم‌سازی دختران، حدود سه ماه پیش در قم اعلام شد. دانش‌آموزان از انتشار بوهای مرموزی مانند نارنگی و کلر خبر دادند و پس از به مشام رسیدن این بوها، مشکلات تنفسی، تپش قلب، حالت تهوع و بی‌حسی در اندام‌های دانش‌آموزان گزارش شد و کار بسیاری از آنها به بیمارستان کشید.
- مقام‌های جمهوری اسلامی گزارش‌های ضد و نقیضی ارایه کرده‌اند. اوایل دسامبر ۲۰۲۲ یک گروه فعال مستقل به‌نام «جوانان قم» حکومت را به‌خاطر آن‌چه «ترور بیولوژیکی» خواند، مقصر دانسته است.
- لیلی پورزند کارشناس برابری جنسیتی ساکن تورنتو می‌گوید: حکومت سناریوی ایجاد وحشت بیولوژیکی و روانی را برای ناامن کردن مدرسه‌های دخترانه طراحی کرده است و قصد دارد از رفتن دختران به مدرسه جلوگیری کند. جمهوری اسلامی از الگوی طالبان برای سرکوب دختران جوان پیروی می‌کند.
- در سال ۲۰۱۴ موجی از اسیدپاشی به زنان به‌اصطلاح «کم‌حجاب و بدحجاب» در اصفهان باعث شد مردم برای اعتراض به اقدامی جنایت‌کارانه به خیابان‌ها بیایند که به‌نظر می‌رسید با هدف ایجاد ترس و وحشت در زنان به‌خاطر توجه‌نکردن به قانون حجاب اجباری انجام شده است.
- چند تن از روحانیان ارشد، قانون‌گذاران و سیاست‌مداران، از دولت به‌خاطر ناتوانی در پایان دادن به این حمله‌های مسموم‌سازی و بیان علت‌های متناقض انتقاد کرده‌اند و برخی هشدار داده‌اند ایجاد ناامیدی در میان خانواده‌ها می‌تواند منجر به گسترش اعتراض‌های خیابانی شود.
شرح گزارش:
اتحادیه معلمان در ایران اعلام کرد تا کنون ۲۶ مدرسه – از جمله دست‌کم یک مدرسه ابتدایی – هدف مسموم‌سازی عمدی دانش‌آموزان توسط افراد ناشناس قرار گرفته است. بر اساس اعلام گروه‌های حقوق بشری نزدیک به ۱۰۰۰ دختر دانش‌آموز ایرانی در قم، تهران، کرمانشاه و اردبیل مسموم شده‌اند.
به نوشته گاردین، یونس پناهی معاون وزیر بهداشت یکشنبه همین هفته اعلام کرد پس از مسموم‌شدن چند دانش‌آموز در مدرسه‌های قم مشخص شد عده‌ای خواهان تعطیلی مدرسه‌ها به‌ویژه مدرسه‌های دخترانه هستند.
در جدیدترین دور از مسموم‌سازی دختران دانش‌آموز، مدرسه دخترانه خیام در شهر پردیس استان تهران هدف قرار گرفته است که بیش از ۳۵ دانش‌آموز به بیمارستان منتقل شده‌اند. فعالان فضای مجازی این حمله‌های مشکوک را با اقدام‌های طالبان در افغانستان و بوکوحرام در نیجریه مقایسه کرده‌اند که مخالف تحصیل دختران هستند.
به گزارش نیویورک تایمز، احمد وحیدی وزیر کشور، چهارشنبه در نشستی خبری اعلام کرد انگیزه آن‌چه برخی مقام‌ها آن را حمله به مدرسه‌ها می‌خوانند، همچنان نامشخص است و هیچ بازداشتی صورت نگرفته است. البته تیم‌هایی از وزارت اطلاعات و نیروهای امنیتی تحقیقات را آغاز کرده‌اند.
نخستین گزارش‌ها از مسموم‌سازی دختران، حدود سه ماه پیش در قم اعلام شد. دانش‌آموزان از انتشار بوهای مرموزی مانند نارنگی و کلر خبر دادند و پس از به مشام رسیدن این بوها، مشکلات تنفسی، تپش قلب، حالت تهوع و بی‌حسی در اندام‌های دانش‌آموزان گزارش شد و کار بسیاری از آنها به بیمارستان کشید.
بر اساس اعلام علیرضا منادی رییس کمیسیون آموزش مجلس تا کنون ۳۰ سم‌شناس وزارت بهداشت روی سم‌های انتشاریافته در مدرسه‌ها کار کرده‌اند و منشا آن را گاز نیتروژن دانسته‌اند.
این مسموم‌سازی‌های مشکوک، بسیاری از ایرانیان را نگران کرده است. زیرا از زمان آغاز حیات جمهوری اسلامی، درس‌خواندن دختران مورد مناقشه یا چالش نبوده است. زنان، بیش‌تر دانشجویان دانشگاه‌های ایران و نزدیک به نیمی از نیروی کار را تشکیل می‌دهند و حضوری قوی در جامعه مدنی دارند.
البته این گمانه‌زنی مطرح شده که علت اصلی این اقدام جنایت‌کارانه، مجازات دختران نوجوان به‌خاطر نافرمانی مدنی یا ترساندن آنها است. زیرا در جریان اعتراض‌های اخیر، کودکان و نوجوانان نیز با معترضان همراه شدند.
ماموران امنیتی بارها به ده‌ها دبیرستان یورش بردند و دانش‌آموزان را به‌خاطر شرکت در تظاهرات بازجویی، ضرب و شتم و زخمی کردند. دست‌کم در یک مورد، دختر نوجوانی در اردبیل به‌خاطر این حمله‌ها کشته شد.
اتحادیه معلمان در ایران چهارشنبه اعلام کرد تا کنون ۲۶ مدرسه – از جمله دست‌کم یک مدرسه ابتدایی – هدف مسموم‌سازی عمدی افراد ناشناس قرار گرفته است. گروه‌هایی از مادران و پدران عصبانی و مضطرب شده‌اند. در یک مورد، ویدیو‌یی منتشر شده است که نیروهای امنیتی لباس شخصی، زنی که فریاد می‌کشد را بیرون یک مدرسه در تهران با خشونت بسیار مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و با خود می‌برند.
بسیاری از مردم در ایران، دولت و نیروهای امنیتی را مسئول این اتفاق‌ها می‌دانند. قم، تهران، کرمانشاه و اردبیل جزو شهرهایی هستند که دانش‌آموزان را مسموم کرده‌اند.
به گزارش سی‌بی‌سی و بر اساس اعلام گروه‌های حقوق بشری نزدیک به ۱۰۰۰ دختر دانش‌آموز ایرانی در موجی از حمله‌ها با گاز سمی ناشناخته مسموم شده‌اند. مقام‌های جمهوری اسلامی گزارش‌های ضد و نقیضی ارایه کرده‌اند. اوایل دسامبر ۲۰۲۲ یک گروه فعال مستقل به‌نام «جوانان قم» حکومت را به‌خاطر آن‌چه «ترور بیولوژیکی» خواند، مقصر دانسته است.
آتنا دایمی یکی از فعالان شناخته‌شده حقوق بشر در ایران معتقد است: مسئولیت این حمله‌ها به‌طور کامل بر دوش جمهوری اسلامی است. این اقدام در گروه جنایت علیه بشریت قرار می‌گیرد. جمهوری اسلامی از این روش برای ترساندن جامعه استفاده می‌کند.
نجات بهرامی روزنامه‌نگار و معلم پیشکسوت باور دارد: این واقعیت که گاز یا سم مورد استفاده تا اندازه‌ای کنترل‌شده است به‌گونه‌ای که دختران جوان را نمی‌کشد و با توجه به این‌که حمله‌ها در شهرهای مختلف و مدت زمان طولانی صورت گرفته است، سرنخ دیگری از دخالت دولت به دست می‌دهد.
لیلی پورزند کارشناس برابری جنسیتی ساکن تورنتو می‌گوید: حکومت سناریوی ایجاد وحشت بیولوژیکی و روانی را برای ناامن کردن مدرسه‌های دخترانه طراحی کرده است و قصد دارد از رفتن دختران به مدرسه جلوگیری کند. جمهوری اسلامی از الگوی طالبان برای سرکوب دختران جوان پیروی می‌کند.
به نوشته رویترز، این حمله‌ها در زمان حساسی برای حاکمان روحانی جمهوری اسلامی رخ می‌دهد؛ زمانی که اعتراض‌های چند ماه پیاپی ضد حکومت تا حدودی کاهش یافته است. اعتراض‌هایی که جان‌باختن مهسا امینی در بازداشت‌گاه پلیس امنیت اخلاقی جرقه اولیه آن بود.
بر اساس اعلام ایرنا، علیرضا منادی نماینده مجلس، وجود «اراده شیطانی» برای جلوگیری‌کردن از رفتن دختران به مدرسه را «تهدیدی جدی» دانست. وی توضیح بیش‌تری نداد، اما اتهام‌ها متوجه گروه‌های تندرویی است که خود را نگهبانان خودخوانده تفسیرشان از اسلام معرفی می‌کنند.
در سال ۲۰۱۴ موجی از اسیدپاشی به زنان به‌اصطلاح «کم‌حجاب و بدحجاب» در اصفهان باعث شد مردم برای اعتراض به اقدامی جنایت‌کارانه به خیابان‌ها بیایند که به‌نظر می‌رسید با هدف ایجاد ترس و وحشت در زنان به‌خاطر توجه‌نکردن به قانون حجاب اجباری انجام شده است.
آذر منصوری سیاستمدار اصلاح‌طلب در توییتر نوشت: «اگر عاملان اسیدپاشی در آن زمان شناسایی و مجازات می‌شدند، امروز گروهی از مرتجعین در مدرسه‌ها، دختران بی‌گناه ما را مسموم نمی‌کردند.»
چند تن از روحانیان ارشد، قانون‌گذاران و سیاست‌مداران، از دولت به‌خاطر ناتوانی در پایان دادن به این حمله‌های مسموم‌سازی و بیان علت‌های متناقض انتقاد کرده‌اند و برخی هشدار داده‌اند ایجاد ناامیدی در میان خانواده‌ها می‌تواند منجر به گسترش اعتراض‌های خیابانی شود.