مازیار شیبانی‌فر
- از میان ۲۷ رهبر سیاسی کشورهای اروپایی ۹ نفرشان حدود ۴۰ سال سن دارند. در سراسر اروپا، نخست‌وزیران و رییسان‌جمهور به همان نسبت که جوان‌تر شده‌اند، از تجربه کمتری در عرصه مدیریت سیاسی در رده‌های ارشد نیز برخوردارند. افزون بر این، تکیه کمتری به حزب‌های جریان اصلی دارند.
- امانوئل ماکرون رییس‌جمهور فرانسه نخستین بار در ۳۹ سالگی برگزیده شد و ریشی سوناک که اکنون نخست‌وزیر انگلستان است، ۴۲ سال دارد. سباستین کورتس صدراعظم اتریش وقتی به صدرات رسید، تنها ۳۱ سال داشت. سانا مارین در ۳۴ سالگی به نخست‌وزیری فنلاند رسید.
- در اروپا حدود نیمی از کسانی که بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ به قدرت سیاسی رسیده‌اند، کمتر از ۶ سال عضو پارلمان کشورشان بوده‌اند. به یک معنا، رهبران اروپا دیگر آن سیاستمداران کهنه‌کار پیشین (همانند فرانسوا میتران در فرانسه یا مارگارت تاچر در انگلستان یا آنگلا مرکل در آلمان) نیستند.
- به‌عقیده ناظران، حزب‌های سیاسی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند برای معرفی نامزد انتخابات نخست‌وزیری یا ریاست جمهوری، به‌جای اینکه سراغ افراد برخوردار از تجربه سیاسی گسترده بروند، کسانی را به میدان رقابت بیاورند که شخصیتی دوست‌داشتنی و جذاب (کاریزماتیک) داشته باشند.
- در جهان امروز، خبرها به‌صورت ۲۴ ساعتی پخش و منتشر می‌شوند و رسانه‌های اجتماعی اهمیت روزافزونی یافته‌اند. موقعیت کنونی به سود سیاستمداران جوان‌تری است که از توان [ذهنی و جسمی] بیش‌تری برخوردارند و ارتباطات مدرن را بهتر درک می‌کنند.
- شیوه سیاست‌ورزی ویکتور اوربان ۵۹ ساله نخست‌وزیر مجارستان یا یاروسلاو کاچینسکی ۷۳ ساله در لهستان یا ولادیمیر پوتین ۷۰ ساله به‌عنوان رییس‌جمهور دایمی روسیه نشان می‌دهد سیاست‌مدار کهنه‌کاربودن لزوما به‌مفهوم تصمیم‌گیری‌های اخلاقی و عاقلانه نیست.
- در ایالات‌متحده مردم در حالی جو بایدن ۷۸ ساله را به ریاست‌جمهوری برگزیدند که پیش از او دونالد ترامپ ۷۴ ساله بر سر کار بود. در مجلس نمایندگان (سنا) نیز در حالی نانسی پلوسی ۸۰ ساله از ریاست این مجلس کنار رفت که اکنون میچ مک کانل ۷۸ ساله جای او را گرفته است.
- در ایران، رهبر جمهوری اسلامی ۸۳ سال، ابراهیم رییسی رییس‌جمهور ۶۲ سال، احمد جنتی رییس شورای نگهبان ۹۵ سال، غلامحسین محسنی اژه‌ای رییس قوه قضاییه ۶۷ سال، محمدباقر قالیباف رییس مجلس ۶۱ سال و صادق آملی لاریجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ۶۳ سال دارد.
شرح گزارش:
بر اساس گزارش بلومبرگ طی یک دهه اخیر میانگین سنی رهبران سیاسی جهان نسبت به دهه ۵۰ میلادی افزایش یافته است، اما سران دولت‌های اروپایی از اوایل دهه ۱۹۸۰ که میانگین سنی‌شان حدود ۶۷ سال بود، به مراتب جوان‌تر شده‌اند. چنان‌که در سال‌های اخیر به میانگین سنی ۵۳ سال رسیده‌اند.
به گزارش یورونیوز، از میان ۲۷ رهبر سیاسی کشورهای اروپایی ۹ نفرشان حدود ۴۰ سال سن دارند. در سراسر اروپا، نخست‌وزیران و رییسان‌جمهور به همان نسبت که جوان‌تر شده‌اند، از تجربه کمتری در عرصه مدیریت سیاسی در رده‌های ارشد نیز برخوردارند. افزون بر این، تکیه کمتری به حزب‌های جریان اصلی دارند.
امانوئل ماکرون رییس‌جمهور فرانسه وقتی برای نخستین بار در سال ۲۰۱۷ سکان هدایت کشورش را در دست گرفت ۳۹ سال داشت و فقط از ۵ سال سابقه فعالیت در عرصه سیاست بهره‌مند بود. ریشی سوناک که اکنون نخست‌وزیر انگلستان و ۴۲ ساله است، تنها ۷ سال فعالیت در مجلس عوام را در کارنامه فعالیت‌های سیاسی‌اش دارد.
سباستین کورتس صدراعظم اتریش، وقتی در سال ۲۰۱۷ به صدرات رسید، تنها ۳۱ سال داشت. سانا مارین در سال ۲۰۱۹ در ۳۴ سالگی به نخست‌وزیری فنلاند رسید و پیش از آن تنها ۴ سال نماینده پارلمان بود.
در اروپا حدود نیمی از کسانی که بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ به قدرت سیاسی رسیده‌اند، کمتر از ۶ سال عضو پارلمان کشورشان بوده‌اند. به یک معنا، رهبران اروپا دیگر آن سیاستمداران کهنه‌کار پیشین (همانند فرانسوا میتران در فرانسه یا مارگارت تاچر در انگلستان یا آنگلا مرکل در آلمان) نیستند و برخی از آنها پیش از رسیدن به بالاترین مقام اجرایی و سیاسی کشورشان، در زمینه‌های دیگری غیر از سیاست فعالیت کرده‌اند.
لئو وارادکار دبیر کنونی ایرلند پیش از اینکه سیاست را پیشه سازد، در زمینه پزشکی فعالیت می‌کرد. ولودیمیر زلنسکی در اوکراین بازیگر عرصه طنز بود و نقش یک رییس‌جمهور سرسخت، پست‌مدرن‌ترین نقش‌پردازی او به‌شمار می‌رود!
رابرت گلوب نخست‌وزیر جدید اسلوونی پیش از پیروزی در انتخابات، تمام دوران سیاسی‌اش را در دولت محلی گذرانده بود. چند تن دیگر از رهبران اروپایی نیز پس از اینکه دوره‌های طولانی به عنوان شهردار یا یکی از اعضای شورای شهر فعالیت کرده‌اند با جهشی سریع به سمت ریاست دولت رسیده‌اند.
نیکولائه جیوکه پیش از قرار گرفتن در سمت نخست‌وزیر رومانی، یک ارتشی بود که حدود یک‌سال به عنوان سناتور و سپس وزیر دفاع فعالیت کرد و سپس نخست‌وزیر شد.
به‌عقیده ناظران، حزب‌های سیاسی کشورهای اروپایی ترجیح می‌دهند برای معرفی نامزد انتخابات نخست‌وزیری یا ریاست جمهوری، به‌جای اینکه سراغ افراد برخوردار از تجربه سیاسی گسترده بروند، کسانی را به میدان رقابت بیاورند که شخصیتی دوست‌داشتنی و جذاب (کاریزماتیک) داشته باشند.
در همین زمینه، شبکه‌های تلویزیونی و رسانه‌های اجتماعی نیز به سمتی حرکت کرده‌اند که ترجیح می‌دهند بیش از اینکه بر روی بررسی کارنامه سیاسی نامزدها دقیق شوند، جنبه‌های مختلف شخصیتی فرد مورد نظر را مورد واکاوی و اطلاع‌رسانی قرار دهند.
استفان لِهِن محقق مدعو اندیشکده کارنگی اروپا معتقد است: ایجاد نوسان در سیاست اروپا و فراگیر و پیچیده‌ترشدن ائتلاف‌سازی حزبی، به «کارآفرینان سیاسی جوان ناراضی از طرح و برنامه‌های تشکیلاتی» امکان بروز و معرفی بیش‌تری داده است.
وی تاکید کرد: در جهان امروز، خبرها به‌صورت ۲۴ ساعتی پخش و منتشر می‌شوند و رسانه‌های اجتماعی اهمیت روزافزونی یافته‌اند. در این شرایط، سیاست نسبت به گذشته استرس‌زاتر شده است؛ موقعیت کنونی به سود سیاستمداران جوان‌تری است که از توان [ذهنی و جسمی] بیش‌تری برخوردارند و ارتباطات مدرن را بهتر درک می‌کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد یک نخست‌وزیر برای دستیابی به موفقیت نیازمند تجربه سیاسی زیادی نیست. انتخاب رهبر سیاسی جوان‌تر که سابقه سیاسی چندانی نداشته است، به حزب‌ها امکان می‌دهد راحت‌تر با رای‌دهندگان ارتباط برقرار کنند و پاسخگوتر باشند.
شیوه سیاست‌ورزی ویکتور اوربان ۵۹ ساله که از سال ۲۰۱۰ نخست‌وزیر مجارستان بوده است یا یاروسلاو کاچینسکی ۷۳ ساله که برای چند دهه قدرت واقعی پشت حزب حاکم «قانون و عدالت» لهستان را تشکیل می‌داد یا ولادیمیر پوتین ۷۰ ساله به‌عنوان رییس‌جمهور دایمی روسیه که از دهه ۹۰ میلادی سابقه رهبری سیاسی داشته است، لزوما به‌مفهوم تصمیم‌گیری‌های اخلاقی و عاقلانه نیست.
در جایی همانند ایالات‌متحده شرایط متفاوت است. به گزارش نیویورک تایمز، آمریکایی‌ها در حالی جو بایدن ۷۸ ساله را به ریاست‌جمهوری برگزیدند که پیش از او دونالد ترامپ ۷۴ ساله بر سر کار بود. در مجلس نمایندگان (سنا) نیز در حالی نانسی پلوسی ۸۰ ساله از ریاست این مجلس کنار رفت که اکنون میچ مک کانل ۷۸ ساله جای او را گرفته است.
البته میانگین سنی رهبران برخی از کشورهای پرقدرت جهان نیز بالا است. چنان که ولادیمیر پوتین رهبر روسیه ۷۰ ساله است و شی جین پینگ رهبر ۶۹ ساله چین نیز از سال ۲۰۱۳ رییس‌جمهور این کشور بوده است. اولاف شولتس هم که به‌تازگی صدراعظم آلمان شده است، ۶۴ سال دارد.
در ایران، رهبر جمهوری اسلامی ۸۳ سال، ابراهیم رییسی رییس‌جمهور ۶۲ سال، احمد جنتی رییس شورای نگهبان ۹۵ سال، غلامحسین محسنی اژه‌ای رییس قوه قضاییه ۶۷ سال، محمدباقر قالیباف رییس مجلس ۶۱ سال و صادق آملی لاریجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ۶۳ سال دارد.