متیو پدی
بر اساس نظرسنجی دانشگاه مریلند و موسسه ایران پل کانادا، بیش‌تر ایرانی‌ها طرف‌دار اجرای کامل تعهدهای برجامی از سوی کشورشان هستند، اما به شرطی که ایالات متحده نیز به آن بازگردد و تعهدهای خود را اجرا کند.
این نظرسنجی از 26 ژانویه تا 6 فوریه به‌صورت تلفنی انجام شده است. این دوازدهمین نظرسنجی است که این دو موسسه از سال 2014 از جامعه ایرانی انجام داده‌اند.
بیش از نیمی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی طرف‌دار برجام بودند که به نسبت 75 درصدی در 5 سال گذشته، کاهش یافته است. هم‌چنین 58 درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی انتظار دارند واشنگتن به برجام بازگردد، اما 60 درصد معتقد بودند که ایالات متحده هیچ‌گاه به‌طور کامل توافق را اجرا نخواهد کرد.
نانسی گالاگر از دانشگاه مریلند می‌گوید: “دولت بایدن باید این اطمینان را بدهد که ایالات متحده به تعهدهای خود عمل خواهد کرد و از این طریق فضای سیاسی مناسب برای رهبران ایران ایجاد کند که به توافقی جامع‌تر فکر کنند.”
نتایج نظرسنجی نشان‌دهنده سخت‌تر شدن مواضع جامعه پیش از انتخابات ماه ژوئن در ایران است. حمایت از رییس‌جمهور حسن روحانی طی 6 سال گذشته بسیار کاهش پیدا کرده است و از 61 درصد در آگوست 2015، ماه نهایی شدن توافق برجام، به حدود 7 و نیم درصد رسیده است.
تنها نیمی از پاسخ‌دهندگان نظری مثبت نسبت به برجام دارند. با این وجود، 88 درصد از بازگشت به تعهدهای برجامی، در صورت برداشته شدن اولین گام از سوی ایالات متحده برای بازگشت به آن موافق هستند.
تنها 31 درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی موافق بازگشت ایران به برجام پیش از ایالات متحده بودند و 55 درصد موافق بازگشت هم‌زمان هر دو طرف به برجام هستند. هم‌چنین، 77 درصد ایرانیان از قانون راهبردی لغو تحریم‌های مجلس حمایت می‌کنند، گرچه از این نکته آگاهند که این قانون احتمال لغو تحریم‌ها را کاهش می‌دهد.
بیش‌تر پاسخ‌دهندگان مخالف امتیازدهی فراتر از برجام هستند و دو سوم آنها مخالف مذاکره در خصوص برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران پس از بازگشت ایالات متحده به توافق هسته‌ای هستند. نسبتی مشابه از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی معتقدند برنامه موشکی ایران احتمال حمله دیگر کشورها به ایران را کاهش می‌دهد و بیش‌تر آنها مخالف پایان آزمایش موشکی یا محدود کردن برد آنها هستند.
معترضان ایرانی مخالف صرف هزینه دولت ایران در جنگ‌های خارجی هستند، اما 90 درصد پاسخ‌دهندگان این نظرسنجی معتقدند که فعالیت برون مرزی سپاه پاسداران، ایران را امن‌تر کرده و 57 درصد معتقدند این فعالیت‌ها امنیت ایران را بسیار افزایش داده است. 56 درصد پاسخ‌دهندگان نیز گفتند خروج از عراق و سوریه باعث افزایش فشار ایالات متحده بر ایران برای امتیازگیری می‌شود.
نتایج نظرسنجی نشان داد ایرانیان طرف‌دار دیپلماسی با سایر قدرت‌های خاورمیانه هستند. بیش‌تر پاسخ‌دهندگان گفتند ایران باید گفت‌وگوها با کشورهای همسایه را گسترش دهد و باید از نفوذ خود برای رسیدن به راه‌حلی دیپلماتیک برای جنگ یمن استفاده کند.
4 نفر از هر 5 شرکت‌کننده گفتند سیاست ایران در عراق باید به‌صورت مساوی به جمعیت‌های سنی و شیعه این کشور سود برساند و 47 درصد آنها گفتند توافق برای محدودیت صادرات تمامی تجهیزات پیشرفته نظامی به خاورمیانه قابل قبول است.
در این نظرسنجی از افراد پرسیده شد که چه اقدام‌هایی از سوی دولت بایدن می‌تواند گام‌هایی معنی‌دار برای پی‌ریزی گفت‌وگوهای جامع محسوب شود. از هر 5 نفر، 4 نفر معتقدند که خروج بانک مرکزی ایران از فهرست سازمان‌های تروریستی می‌تواند بسیار معنادار باشد.
70 درصد نیز محکومیت ترور محسن فخری‌زاده را اقدامی معنادار نامیدند. حدود دو سوم پاسخ‌دهندگان از اجرای کامل توافق برجام از سوی ایالات متحده سخن گفتند و بیش از نیمی از آنها گفتند وتو نکردن نقاضای وام 5 میلیارد دلاری ایران از صندوق جهانی پول اقدامی بسیار معنادار است.
بر اساس یافته‌های نظرسنجی، دولت بایدن لازم است به سرعت اقدام کند تا بتواند در آینده با دولتی معتدل همانند دولت روحانی بر سر میز مذاکره بنشیند. انتخابات ریاست‌جمهوری ایران به دلیل دخالت شورای نگهبان بسیار محدود است، اما 59 درصد پاسخ‌دهندگان گفتند خواهان رییس‌جمهوری هستند که در خصوص حقوق ایرانیان مصالحه نکند. 64 درصد ایرانیان گفتند خواهان رییس‌جمهوری هستند که مخالف سیاست‌های روحانی باشد.