مازیار شیبانی‌فر
اعضای خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای مسافربری پی‌اس752 که دو سال پیش توسط سپاه‌پاسداران سرنگون شد، شنبه 8 ژانویه 2022 با برگزاری مراسمی باشکوه یاد و خاطره عزیزان‌شان را گرامی داشتند و بار دیگر خواهان اجرای عدالت شدند.
به گزارش سی‌بی‌سی، به مناسبت دومین سالگرد این فاجعه مراسمی نیمه‌مجازی توسط انجمن خانواده جان‌باختگان پرواز پی‌اس752 برگزار شد. این رویداد که حدود 2 ساعت و نیم طول کشید و «زخم باز در آسمان» نام داشت از تورنتو پخش شد. پس از آن، صدها نفر در میدان مل لستمن در انتهای شمالی شهر در فضای باز گردهم آمدند و به یاد قربانیان شمع روشن کردند.
مراسم مجازی با پخش شعر “در آستانه” از شاعر فقید ایرانی احمد شاملو آغاز شد و سپس خلاصه‌ای از اتفاق‌های پس از سقوط هواپیما و مبارزه مداوم خانواده‌ها برای پاسخ‌گوکردن حکومت ایران در قالب یک ویدیو پخش شد.
دولت ایران در گزارش نهایی خود در مورد این فاجعه، خطای انسانی را مقصر دانسته و اعلام کرده است این هواپیما پس از “شناسایی نادرست” توسط یگان پدافند هوایی به عنوان “هدف متخاصم” سرنگون شده و تعدادی از مقام‌ها را مسئول این خطا معرفی کرده است، اما کانادا و متحدانش، از جمله بریتانیا این توضیح را ناکافی می‌دانند و خواهان تحقیقات مستقل شده‌اند.
“حامد اسماعیلیون” سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای پی‌اس752 که همسر و دختر 9 ساله‌اش را در این فاجعه از دست داده است، طی خواندن بیانیه‌ای، از ناامیدی خود در زمینه پاسخگونبودن حکومت ایران سخن گفت، به آنچه که آن را “قتل خونسردانه” نامید.
وی در این پیام ویدیویی تاکید کرد: “آنها به ما گفتند صبور باشیم و ما گوش کردیم. آنها به ما گفتند همه گزینه‌ها روی میز است و ما منتظر ماندیم تا این گزینه‌ها بررسی شود، اما اکنون پس از 2 سال متوجه می‌شویم که صبر ما نتیجه نداده است. کانادا باید از عدالت دفاع کند و زمان آن فرا رسیده است که همه ما در سمت درست تاریخ بایستیم؛ امروز، اکنون و با فوریت.”
این انجمن، خواهان ارجاع پرونده هواپیما به سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) و پلیس فدرال کانادا (RCMP) است تا تحقیقات جنایی در این زمینه را آغاز کنند.
فشار بیشتر بر ایران درباره پرونده شلیک به هواپیمای پی‌اس752
به گزارش سی‌تی‌وی نیوز، در دومین سالگرد سرنگونی هواپیمای پی‌اس752، انجمن خانوادهای جان‌باختگان این پرواز از دولت کانادا خواستند تا به دولت ایران در زمینه پاسخگویی و اجرای عدالت فشار بیشتری بیاورد.
با وجود حکم اخیر دادگاه آنتاریو در مورد پرداخت غرامت به 6 خانواده، “شاهین مقدم” که همسر و پسرش را در این فاجعه از دست داده است، اعتقاد دارد باید اقدام‌های بیشتری توسط کانادا و متحدانش انجام شود تا این موضوع به دادگاه بین‌المللی کشیده شود و همزمان پلیس فدرال کانادا باید تحقیقات جنایی را آغاز کند.
نخست‌وزیر “جاستین ترودو” شنبه طی بیانیه‌ای از کانادایی‌ها خواست تا یاد همه قربانیان فجایع مسافرت‌های هوایی را گرامی بدارند و افزود که دولت فدرال به همکاری با شرکای بین‌المللی ادامه خواهد داد تا “ایران را برای سرنگون‌کردن غیرقانونی هواپیمای پی‌اس752 پاسخگو کند.”
وی در مراسم مجازی بعدازظهر شنبه به میزبانی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان، این فاجعه را “بی‌احتیاطی و بی‌توجهی کامل به جان انسان‌ها از سوی مقام‌های ایرانی” خواند و یادآور شد: “کشوری که مسئول سرنگون‌کردن یک هواپیما است، نباید مسئول تحقیق درباره علت این اقدام باشد.”
وی خطاب به خانوادهای جان‌باختگان گفت: ” هموطنان کانادایی شما در سراسر کشور به شما فکر می‌کنند و از شما می‌خواهند که بدانید در احساس تنهایی، اندوه، ناامیدی و خشم شما هرگز تنها نیستید. زیرا ما به‌عنوان یک هم‌وطن همچنان در کنار شما ایستاده‌ایم.”
“حامد اسماعیلیون” سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پی‌اس752 در این مراسم خواهان آغاز تحقیقات جنایی، صدور حکم بازداشت برای رهبر و فرماندهان ارشد در ایران، قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی و تحریم مگنیتسکی علیه ایران شد.
وی تاکید کرد: “مهم نیست چه اتفاقی می‌افتد؛ ما خانواده‌ها حتی اگر بدون هیچ حمایتی تنها بمانیم، به مبارزه ادامه خواهیم داد. موضوع مهم برای ما آشکار‌شدن حقیقت است. آنچه برای آن مبارزه می‌کنیم و ما را متحد می کند عدالت، عدالت و عدالت است. ما هرگز نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.”
بیانیه گروه بین‌المللی هماهنگی و واکنش به قربانیان پرواز پی‌اس752
دو روز پیش از برگزاری دومین سالگرد سرنگون‌کردن پرواز پی‌اس752، گروه بین‌المللی هماهنگی و واکنش به قربانیان این هواپیما بیانیه مشترکی صادر کردند که در وب‌سایت رسمی دولت انگلستان منتشر شد.
در بخشی از این بیانیه آمده است: ما وزیران کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا یاد 176 مسافر و خدمه بی‌گناهی که در آن روز جان خود را از دست دادند را گرامی می‌داریم. ما هرگز این تلفات بی‌معنا را فراموش نمی‌کنیم و با خانواده‌های قربانیان ابراز همبستگی می‌کنیم. آنها سزاوار شفافیت، عدالت و پاسخگویی درباره این تراژدی نکوهیده هستند.
در ادامه این بیانیه تاکید شده است: به‌تازگی گروه هماهنگی از ایران خواسته بود تا 5 ژانویه 2022 به مذاکره با گروه متعهد شود. متاسفانه، 27 دسامبر 2021، ما پاسخی روشن از ایران دریافت کردیم مبنی بر اینکه نیازی به مذاکره با گروه نمی‌بیند. پس از موافقت اولیه برای تعامل با گروه در طول نخستین دور مذاکرات که 30 ژوئیه 2020 برگزار شد، ایران اکنون به‌طور قاطعانه هرگونه مذاکره بیشتر برای پرداخت غرامت را رد کرده است.
این بیانیه می‌افزاید: با وجود تلاش‌های ما در 2 سال گذشته و اقدام‌های بسیار برای حل این موضوع از طریق مذاکره، گروه هماهنگی به این نتیجه رسیده است که تلاش‌های بیشتر برای مذاکره با ایران در مورد پرداخت غرامت درباره سرنگون‌کردن پرواز پی‌اس752 بی‌فایده است. گروه هماهنگی اکنون بر اقدام‌های بعدی برای حل این موضوع بر اساس قوانین بین‌المللی تمرکز خواهد کرد.
البته پس از انتشار این بیانیه، وزارت امور خارجی ایران اعلام کرده است “با وجود اقدام‌های غیرقانونی و تلاش برخی کشورها برای سوء‌استفاده از این رویداد غم‌انگیز” آماده مذاکره دوجانبه است.
همچنین، تاکنون دو دادگاه در زمینه محاکمه 10 نظامی که در زمینه شلیک موشک‌ها به‌طور مستقیم دخالت داشته‌اند، توسط دادگاه انقلاب تهران برگزار شده است. البته خانواده‌های قربانیان و وکلای‌شان به روند رسیدگی به این پرونده اعتراض داشتند. آنها در دادگاه نخست، ارایه‌نشدن گزارش پیش از ارایه کیفرخواست در دادگاه را مبنای اعتراض خود بیان کردند که قاضی نیز آن را پذیرفت. هنگام برپایی جلسه دوم دادگاه خانواده‌ها نسبت به خوانده‌شدن کیفرخواست اعتراض کردند، زیرا همچنان گزارش نهایی پرونده در اختیار خانواده‌ها و وکلای آنها، قرار نگرفته بود. این اعتراض‌ها کار را به جایی کشاند که قاضی روند دادرسی را متوقف و دادگاه را تعطیل و ادامه دادرسی را به جلسه بعد موکول کرد.
موضوع مخالفت خانواده‌های جان‌باختگان این پرواز همچنان ادامه دارد. چنان‌که به‌تازگی “محسن اسدی لاری” از مقام‌های وزارت بهداشت ایران که دو فرزندش را در این فاجعه از دست داده به یکی از رسانه‌های داخلی ایران، گفته است: “مطمئنم این حادثه به‌دلیل یک اشتباه یا فشار دادن یک دکمه نبوده است. امیدوارم آمران و عامدان این حادثه مشخص شوند و جزای کارهای خود را ببینند. این حادثه به‌حتم عقبه‌هایی دارد و باید تحقیقات قضایی و تجسسی صورت بگیرد.”
