مازیار شیبانی‌فر
هفته گذشته خبری درباره اخراج یکی از معلمان مدرسه ابتدایی چلسی استان کبک کانادا مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. با گذشت چند روز این ماجرا همچنان بحث‌ها درباره این موضوع ادامه دارد.
به گزارش رسانه لو دان آن‌لاین، آموزگاری با نام “فاطمه انواری” که در یکی از کلاس‌های گرید 3 دبستان چلسی تدریس می‌کرد، به دلیل داشتن حجاب از حضور در کلاس محروم شد.
طی نامه‌ای که 3 دسامبر امسال توسط “آندریا گیج” مدیر مدرسه برای مادران و پدران دانش‌آموزان این مدرسه ارسال شده، به آنها اطلاع داده شده بود انواری به یک “نقش جایگزین” در مدرسه منتقل شده است؛ بی‌آنکه علتی برای تغییر شغل این معلم بیان شده باشد.
حذف انواری از کلاس درس بر اساس قانون بحث‌برانگیز 21 کبک صورت گرفته است. این قانون برخی از کارمندان دولت از جمله معلمان، افسران پلیس و وکلای دولتی را در استفاده از هر نوع نماد مذهبی در محل کار منع می‌کند.
در همین زمینه، رسانه نشنال پست کانادا در گزارشی به نقل از دفتر “جاستین ترودو” نخست‌وزیر فدرال کانادا نوشت: “در کانادا هیچ‌کس نباید شغل خود را به‌خاطر لباس پوشیدن یا اعتقاد مذهبی از دست بدهد. ما درهای گفت‌وگوی حقوقی درباره این قانون در دادگاه را نبسته‌ایم.”
لایحه 21 کبک در سال 2019 به‌منظور حفظ “لائیسیته و سکولاریسم” در ارایه خدمات همگانی ارایه شده است. این لایحه که بهار 2021 توسط دادگاه کبک تایید شد، به دلیل هدف قرار دادن مسلمانان، سیک‌ها و یهودیان مورد انتقاد قرار گرفته است. رهبر حزب لیبرال در جریان مناظره انتخابات اخیر فدرال در سپتامبر امسال، این قانون را تبعیض‌آمیز خواند و از تصویب‌کنندگان این قانون خواست در این باره عذرخواهی کنند.
“فرانسوا لگو” نخست‌وزیر کبک در واکنش به این خبر اظهار داشت: “هیات‌مدیره مدرسه نباید معلمی را استخدام می‌کرد که حجاب دارد. قانون سکولاریسم استان معروف به قانون 21 از ژوئن 2019 برقرار است و هیات‌مدیره مدرسه هنگام استخدام باید به آن احترام می‌گذاشت. به نظر من، این قانون منطقی و متعادل است. کبک سکولاریسم را انتخاب کرده و به‌نظرم لازم است به آن احترام گذاشته شود.”
“وین دالی” رییس موقت هیات مدرسه‌های غرب کبک در واکنش به این سخنان، سه‌شنبه این هفته به سی‌بی‌سی گفته است: “از شرایط این گونه استنباط می‌شود که ما در استخدام این آموزگار دچار اشتباه شده‌ایم. زیرا هیات‌مدیره مدرسه نمی‌دانستند این معلم محجبه است، اما پرسش مهم‌تر این است که آیا نخست‌وزیر در تصویب این قانون که موجب شده است یک معلم خوب از درس‌دادن باز بماند، دچار اشتباه نشده است؟”
دالی یادآور شد: “بحثی که این اتفاق برانگیخته است، موضوع مهمی به‌شمار می‌رود، اما در نهایت هیچ سودی ندارد. زیرا دانش‌آموزان کلاس انواری و مادران و پدران آنها به‌خاطر از دست دادن چنین آموزگار خوبی ناراضی‌اند.”
انجمن آزادی‌های مدنی کانادا (CCLA)، شورای ملی مسلمانان کانادا و سایر گروه‌ها، مدارکی را در حمایت از استدلال خود برای لغو این قانون به دادگاه تجدیدنظر ارایه کرده‌اند.
البته این اقدام از نظر قانونی دشوار است. زیرا پارلمان کبک این قانون را به‌صورت نامحدود تصویب کرده است که همین موضوع به دولت‌ها اجازه می‌دهد بر اساس آن قانون‌هایی را تعیین کنند که برخی از بخش‌های منشور حقوق و آزادی‌های کانادا را نقض می‌کند.
در ادامه اعتراض‌ها به عملکرد مدیران دبستان چلسی، سی‌بی‌سی گزارش داد تعدادی از مادران و پدران، دانش‌آموزان و دیگر اعضای جامعه، سه‌شنبه همین هفته گردهم آمدند تا حمایت‌شان از انواری را اعلام کنند.
در همین زمینه، تعدادی از معترضان که حدود 150 نفر بودند در چند صد متری دفتر “رابرت بوسی‌یر” نماینده مجلس ملی کبک که نماینده منطقه انتخاباتی گاتینو بود، گردهم آمدند و تابلونوشته‌هایی در دست داشتند.
به گزارش نشنال آبزرور، “جاستین ترودو” نخست‌وزیر کانادا سه‌شنبه این هفته (14 نوامبر 2021) در گفت‌وگو با خبرنگاران ضمن بیان اینکه دخالت دولت فدرال در چالش حقوقی قانون سکولاریسم کبک را رد نمی‌کند، گفت: “من با لایحه 21 مخالفم. به باور من، در یک جامعه آزاد و باز، کسی به خاطر مذهب نباید شغل خود را از دست بدهد. این موضوع دیگر یک بحث نظری (تئوریک) نیست. یک آموزگار (فاطمه انواری) شغل خود را به‌خاطر مذهبش از دست داده است و بسیاری از مردم کبک نگران این موضوع هستند.”
“فرانسوا لگو” نخست‌وزیر کبک در پاسخ به سخنان ترودو گفت: “نمی‌دانم دولت فدرال [از نظر قانونی] چگونه می‌تواند برای قانونی چالش ایجاد کند که بیش‌تر ساکنان کبک از آن حمایت می‌کنند. لایحه 21 به صورت دموکراتیک به رای گذاشته شده است و بیش‌تر مردم کبک از آن حمایت کرده‌اند. این قانون در یک جامعه آزاد و باز مشکل‌آفرین نیست. زیرا مردم در استفاده از نشان مذهبی آزادند. شهروندان می‌توانند در خانه، خیابان یا هر جای دیگری از نشانه‌های مذهبی خود استفاده کنند، تنها در محل کار نمی‌توانند آن را داشته باشند.”
رسانه نشنال آبزرور در گزارش دیگری به نقل از “جَگمیت سینگ” رهبر حزب نیودموکرات کانادا نوشت: “از مداخله فدرال در اعتراض دادگاه به قانون کبک موسوم به لایحه 21 حمایت می‌کنم.”
وی تاکید کرد همیشه معتقد بوده این قانون تبعیض‌آمیز است، اما موضعش پس از آگاهی از رای دادگاه در مورد پرونده آموزگار دبستان چلسی، محکم‌تر شده است.
