- دولت بایدن پشت پرده، در حال میانجی‌گری گفت‌وگوهای میان عربستان سعودی، اسراییل و مصر است. نهایی‌سازی چنین توافقی دستاوردی مهم در زمینه سیاست خارجی دولت بایدن به‌شمار می‌رود.
- جزیره‌های راهبردی تیران و صنافیر تنگه تیران را کنترل می‌کنند که دروازه ورود به بندرهای عقبه اردن و ایلات اسراییل است.کاخ سفید معتقد است نهایی‌سازی توافق می‌تواند اعتماد میان ریاض و تل‌آویو را افزایش دهد و روابط میان آنها را نزدیک‌تر کند.
- بر اساس توافقنامه صلح سال ۱۹۷۹ اسراییل و مصر، جزایر تیران و صنافیر غیرنظامی شده‌اند و گروه ناظران بین‌المللی به رهبری ایالات‌متحده بر حفظ این وضعیت نظارت می‌کنند.
- عربستان با غیرنظامی ماندن و تضمین آزادی کشتی‌رانی در تنگه تیران موافقت کرده، اما خواهان پایان حضور ناظران در تیران و صنافیر است. مقام‌های اسراییلی با این درخواست در جایگزینی ساز و کاری دیگر با همان کارکرد موافقند.
- بایدن در حال برنامه‌ریزی سفر به عربستان است. در جریان دیدار بایدن از عربستان، نشست سران عربستان، ایالات‌متحده، امارات، بحرین، عمان، قطر، کویت، مصر، اردن، عراق و چند کشور عربی دیگر نیز برگزار خواهد شد.
شرح گزارش:
دولت بایدن پشت پرده، در حال میانجی‌گری گفت‌وگوهای میان عربستان سعودی، اسراییل و مصر است. در صورت موفقیت گفت‌وگوها، نخستین گام در راه عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسراییل برداشته خواهد شد. به گفته پنج منبع آگاه آمریکایی و اسراییلی، نهایی‌سازی انتقال حاکمیت دو جزیره راهبردی دریای سرخ از مصر به عربستان در این گفت‌وگوها مطرح شده است.
نهایی‌سازی چنین توافقی دستاوردی مهم در زمینه سیاست خارجی دولت بایدن به‌شمار می‌رود. منابع آگاه یاد شده به آکسیوس گفتند توافق نهایی نشده است و گفت‌وگوها ادامه دارد. دولت ایالات‌متحده خواهان دستیابی طرف‌ها به توافق، تا پیش از سفر بایدن به منطقه در ژوئن امسال است؛ در این سفر احتمال دیدار بایدن از عربستان وجود دارد.
جزیره‌های راهبردی تیران و صنافیر تنگه تیران را کنترل می‌کنند که دروازه ورود به بندرهای عقبه اردن و ایلات اسراییل است. به گفته مقام‌های سعودی و مصری، عربستان در دهه 50 کنترل این جزیره‌ها را به عربستان واگذار کرد و این جزایر در جریان گفت‌وگوهای صلح اسراییل و مصر در سال ۱۹۷۹ غیرنظامی شدند.
کاخ سفید معتقد است نهایی‌سازی توافق می‌تواند اعتماد میان ریاض و تل‌آویو را افزایش دهد و روابط میان آنها را نزدیک‌تر کند. توافق میان عربستان و مصر مهمترین دستاورد سیاست خارجی ایالات‌متحده در خاورمیانه پس از توافق ابراهیم است که موجب عادی‌سازی روابط اسراییل با امارات متحده عربی، بحرین و مراکش شد.
عربستان سعودی از توافق ابراهیم حمایت کرد، اما در همان زمان گفت بدون پیشرفت روشن در فرآیند صلح اسراییل و فلسطین به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو روی نخواهد آورد. بایدن در اوایل کار خود قول داد عربستان را تبدیل به دولتی منفور کند. از زمان روی کار آمدن دولت او روابط دو طرف در پرونده‌های بسیاری همانند کارنامه حقوق بشری عربستان و قتل جمال خاشقچی به تیرگی گراییده است.
بر اساس توافقنامه صلح سال ۱۹۷۹ اسراییل و مصر، جزایر تیران و صنافیر غیرنظامی شده‌اند و گروه ناظران بین‌المللی به رهبری ایالات‌متحده بر حفظ این وضعیت نظارت می‌کنند. با وجود مخالف مصری‌ها، مجلس مصر در سال ۲۰۱۸ با انتقال حاکمیت این دو جزیره به عربستان موافقت کرد، اما نهایی‌شدن این توافق نیازمند جلب رضایت اسراییل است. اسراییل به شرط تدوام غیرنظامی‌ماندن این دو جزیره و تضمین آزادی کشتی‌رانی از تنگه تیران، موافقت اصولی خود با این انتقال را اعلام کرده است.
بِرِت مک‌کورگ هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه دولت بایدن، نقش کلیدی در گفت‌وگوها دارد و چگونگی ادامه فعالیت ناظران مستقر در جزایر، اصلی‌ترین نقطه اختلافی گفت‌وگوها است. عربستان با غیرنظامی ماندن و تضمین آزادی کشتی‌رانی در تنگه تیران موافقت کرده، اما خواهان پایان حضور ناظران در تیران و صنافیر است. مقام‌های اسراییلی با این درخواست موافقت کرده‌اند، اما خواهان جایگزینی ساز و کاری دیگر با همان کارکرد هستند.
تل‌آویو می‌خواهد عربستان اجازه دهد هواپیماهای اسراییلی امکان استفاده از بخش قابل‌توجهی از آسمان این منطقه را داشته باشند. چنین اقدامی فاصله پروازهای شرکت‌های هواپیمایی اسراییلی به مقاصدی همچون هند، تایلند و چین را به‌شکلی قابل‌توجه کاهش می‌دهد.
عربستان پس از توافق ابراهیم، به این شرکت‌ها اجازه استفاده بخشی از حریم هوایی شرقی خود برای پرواز به امارات و بحرین را داد. علاوه بر این خواسته‌ها، تل‌آویو خواهان برقراری پرواز مستقیم تل‌آویو به عربستان برای اعزام مسلمانان این کشور به حج است.
به گزارش سی‌ان‌ان، بایدن در حال برنامه‌ریزی سفر به عربستان است. در جریان دیدار بایدن از عربستان، نشست سران عربستان، ایالات‌متحده، امارات، بحرین، عمان، قطر، کویت، مصر، اردن، عراق و چند کشور عربی دیگر نیز برگزار خواهد شد.
