مازیار شیبانی‌فر
- بر اساس گزارش سالانه حمله به «آموزش» (Education Under Attack) از افغانستان تا مالی دانش‌آموزان و معلمان کشته، زخمی یا ربوده شده‌اند و گاه مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند. سناریوی تلخ حمله به مراکز آموزشی اکنون در ایران با حمله‌های شیمیایی بیداد می‌کند.
- به گزارش ائتلاف جهانی برای محافظت از آموزش، در بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بیش از ۵ هزار حمله به مراکز مختلف آموزش و پرورش در جهان گزارش شده که در خلال آن ده‌ها هزار دانش‌آموز و معلم در دست‌کم ۸۵ کشور جهان آسیب دیده‌اند.
- کشورهای جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی و عراق جزو کشورهایی هستند که بیش‌ترین میزان استفاده نظامی از مدرسه‌ها در آنها گزارش شده است. در کلمبیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، مالی و یمن بیش‌ترین تعداد سربازگیری از میان کودکان هنگام تحصیل یا در راه رفتن به مدرسه ثبت شده است.
- در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بیش از ۳۲۰ حمله به دانشجویان آموزش عالی، استادان و کارکنان یا مراکز آموزش عالی در جهان گزارش شده است. بیش از ۵۸۰ دانشجو یا کارکنان بخش آموزش دانشگاه در این حمله‌ها مجروح، ربوده یا کشته و ۱۴۵۰ نفر دیگر بازداشت، دستگیر یا محکوم شده‌اند.
- طی ۱۱ روز افزایش خشونت‌ها میان فلسطینی‌ها و اسراییلی‌ها در می ۲۰۲۱، سلاح‌های انفجاری باعث شد ۱۹۱ مدرسه و ساختمان اداری آموزش و پرورش، ۱۹ مرکز آموزش عالی و ۸۰ مهدکودک در فلسطین به‌طور کامل ویران شود یا آسیب ببیند.
- در جریان جنبش سراسری سال ۱۴۰۱ در ایران که پس از جان‌باختن مهسا امینی در بازداشتگاه پلیس امنیت اخلاقی رخ داد، بر اساس اعلام هرانا، دست‌کم ۵۲۹ نفر کشته شدند که از این میان ۷۵ نفرشان زن و دختر و ۷۱ نفر کودک و نوجوان بودند. دست‌کم ۵۸۰ نفر نیز از ناحیه چشم آسیب دیده‌اند.
- در حمله‌های شیمیایی اخیر به مدرسه‌های دخترانه و دانشگاه‌ها، به گزارش دیچوله فارسی و گفته محمدحسن آصفری عضو «کمیته حقیقت‌یاب مجلس برای بررسی علت مسمومیت دانش‌آموزان» به حدود ۲۳۰ مدرسه در ۲۵ استان ایران حمله شیمیایی با گاز سمی صورت گرفته و تا کنون بیش از ۵ هزار دانش‌آموز مسموم شده‌اند که بیش‌ترشان دختر هستند.
شرح گزارش:
بر اساس گزارش سالانه حمله به «آموزش» (Education Under Attack) از افغانستان گرفته تا کلمبیا و از مالی تا تایلند دانش‌آموزان و معلمان در مسیر یادگیری و آموزش‌دادن کشته، زخمی یا ربوده شده‌اند و گاه مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند. سناریوی تلخ حمله به مراکز آموزشی اکنون در ایران با حمله‌های شیمیایی بیداد می‌کند.
به گزارش ائتلاف جهانی برای محافظت از آموزش، در بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بیش از ۵ هزار حمله به مراکز مختلف آموزش و پرورش در جهان گزارش شده که در خلال آن ده‌ها هزار دانش‌آموز و معلم در دست‌کم ۸۵ کشور جهان آسیب دیده‌اند؛ یعنی به‌صورت میانگین هر ۶ روز یک حمله به مراکز آموزشی رخ داده است!
جمهوری دموکراتیک کنگو، مالی و فلسطین کشورهایی بودند که بیش از ۴۰۰ مورد حمله به مدرسه‌ها را تجربه کرده‌اند. ژوئن ۲۰۲۰ گروه آموزشی کشور مالی ۵۱۶ گزارش از حمله به مدرسه‌ها توسط گروه‌های مسلح را اعلام کرد. در طی این حمله‌ها بیش از ۴۷۰۰ دانش‌آموز و کادر آموزش مدرسه مجروح، کشته، ربوده یا دستگیر شده‌اند.
در نیجریه، بیش از ۱ هزار دانش‌آموز بین دسامبر ۲۰۲۰ تا سپتامبر ۲۰۲۱ از مدرسه‌ها ربوده شدند. تنها در یک حادثه، مهاجمان مسلح ۳۴۴ دانش‌آموز پسر را از دبیرستان علوم دولتی ربودند و یک نگهبان امنیتی مدرسه را کشتند.
افزایش بیش از ۲ برابری استفاده نظامی از مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها
اشغال نظامی مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ نسبت به دو سال قبل از آن بیش از ۲ برابر شده و به بیش از ۵۷۰ حادثه رسیده است.
در میانمار استفاده نظامی از امکانات آموزشی ۴۰ درصد افزایش یافته است. نیروهای امنیتی این کشور بین فوریه تا سپتامبر ۲۰۲۱ از ۱۷۶ مدرسه و دانشگاه در دست‌کم ۱۳ ایالت و منطقه سوءاستفاده نظامی کرده‌اند.
کشورهای جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی و عراق جزو کشورهایی هستند که بیش‌ترین میزان استفاده نظامی از مدرسه‌ها در آنها گزارش شده است. در کلمبیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، مالی و یمن بیش‌ترین تعداد سربازگیری از میان کودکان هنگام تحصیل یا در راه رفتن به مدرسه ثبت شده است.
خشونت جنسی توسط نیروهای نظامی در مدرسه
گزارش‌هایی مبنی بر اعمال خشونت جنسی توسط ارتش‌های رسمی، مجریان قانون یا گروه‌های مسلح غیردولتی در مدرسه یا دانشگاه دست‌کم ۷ کشور به‌صورت گسترده ثبت شده است: بورکینافاسو، کامرون، کلمبیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، نیجریه، رواندا و ترکیه.
در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بیش از ۳۲۰ حمله به دانشجویان آموزش عالی، استادان و کارکنان یا مراکز آموزش عالی در جهان گزارش شده است. بیش از ۵۸۰ دانشجو یا کارکنان بخش آموزش دانشگاه در این حمله‌ها مجروح، ربوده یا کشته و ۱۴۵۰ نفر دیگر بازداشت، دستگیر یا محکوم شده‌اند.
در یمن، انفجار مین در نزدیکی دانشکده هنر دانشگاه تعز منجر به زخمی‌شدن دست‌کم ۴ غیرنظامی از جمله دانشجویان و کشته‌شدن یک غیرنظامی در مارچ ۲۰۲۱ شد.
دختران و زنان هدف برخی حمله‌های به مراکز آموزشی
بر اساس گزارش‌ها، در حمله به مراکز آموزشی دست‌کم ۱۱ کشور، دختران و زنان به‌صورت خاص هدف قرار گرفته‌اند. در افغانستان، نیجریه و پاکستان گروه‌های مسلح دانش‌آموزان و معلمان دختر یا مراکز آموزشی را هدف قرار داده‌اند تا مانع دسترسی آنها به آموزش شوند.
یک گروه مسلح غیردولتی در افغانستان، ۸ می ۲۰۲۱ با خودروی بمب‌گذاری شده به مدرسه‌ای در کابل حمله کرد که حدود ۸۵ کشته و ۱۴۷ زخمی برجای گذاشت که بیش‌ترشان دختران دانش‌آموز بودند.
در یک پنجم از حمله‌های گزارش‌شده بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ از سلاح‌های انفجاری استفاده شده است. در افغانستان، جمهوری آذربایجان، میانمار، فلسطین، سوریه و یمن بیش‌ترین تعداد حمله با سلاح‌های انفجاری گزارش شده است.
طی ۱۱ روز افزایش خشونت‌ها میان فلسطینی‌ها و اسراییلی‌ها در می ۲۰۲۱، سلاح‌های انفجاری باعث شد ۱۹۱ مدرسه و ساختمان اداری آموزش و پرورش، ۱۹ مرکز آموزش عالی و ۸۰ مهدکودک در فلسطین به‌طور کامل ویران شود یا آسیب ببیند.
همه‌گیری باعث افزایش سوءاستفاده نظامی از مراکز آموزشی شد
همه‌گیری کرونا که منجر به تعطیلی طولانی‌مدت مدرسه‌ها در سراسر جهان شد، باعث شد در سال ۲۰۲۰ استفاده نظامی از مراکز آموزشی تا یک‌سوم افزایش یابد. ارتش و گروه‌های مسلح غیردولتی از جمله در افغانستان، میانمار، سودان و سوریه از مدرسه‌های خالی برای مقاصد نظامی استفاده کردند
در کشورهای دیگر همانند کلمبیا، پس از برداشته‌شدن محدودیت‌های دوران همه‌گیری و شهربندان، مدرسه‌هایی که در حمله‌های نظامی آسیب دیده بودند، بازگشایی را عقب انداختند یا با تاسیسات آسیب‌دیده مراکز آموزشی را بازگشایی کردند.
آسیب به دانش‌آموزان و دانشجویان در جریان جنبش مردمی در ایران
در جریان جنبش سراسری سال ۱۴۰۱ در ایران که پس از جان‌باختن مهسا امینی در بازداشتگاه پلیس امنیت اخلاقی رخ داد، بر اساس اعلام هرانا، دست‌کم ۵۲۹ نفر کشته شدند که از این میان ۷۵ نفرشان زن و دختر و ۷۱ نفر کودک و نوجوان بودند. دست‌کم ۵۸۰ نفر نیز از ناحیه چشم آسیب دیده‌اند.
در جریان این جنبش به گزارش هرانا، دست‌کم ۱۹ هزار و ۸۰۰ نفر دستگیر شدند که حدود ۷۰۸ نفرشان دانشجو بودند که در ۱۴۴ دانشگاه و ۸۵ شهر ایران تحصیل می‌کردند. ۱۸۶ کودک و نوجوان نیز توسط نیروهای امنیتی ربوده شده‌اند.
در حمله‌های شیمیایی اخیر به مدرسه‌های دخترانه و دانشگاه‌ها، به گزارش دیچوله فارسی و گفته محمدحسن آصفری عضو «کمیته حقیقت‌یاب مجلس برای بررسی علت مسمومیت دانش‌آموزان» به حدود ۲۳۰ مدرسه در ۲۵ استان ایران حمله شیمیایی با گاز سمی صورت گرفته و تا کنون بیش از ۵ هزار دانش‌آموز مسموم شده‌اند که بیش‌ترشان دختر هستند.
نورآباد ممسنی، آبدانان، بوشهر، جلفا، همدان، تاکستان، شیروان، بجنورد، کاشمر، سقز، هرسین، الیگودرز، اردبیل، رشت، تهران، لاهیجان، بابل، کرمانشاه، دالاهو، کرج، اهواز، ایذه، سمیرم، مشهد، اصفهان، سنندج، مریوان و شیراز تعدادی از شهرهایی هستند که درگیر حمله‌های شیمیایی به مدرسه‌ها و مراکز آموزشی شده‌اند.