مازیار شیبانی‌فر
افغانستان در کمتر از دو هفته به دست طالبان سقوط کرد و دولت این کشور همراه نیروهای امنیتی آن از هم پاشید. کارشناسان، فساد گسترده و ناکارآمدی دولت در سطوح مختلف و خروج ناگهانی آمریکا و ناتو از این کشور را مهم‌ترین علت‌های این اتفاق می‌دانند.
به گزارش گاردین، پس از اینکه هدف‌های اولیه “جُرج بوش” برای از بین بردن القاعده و مجازات طالبان تا مارس 2002 محقق شد، آنها ماموریت “ملت‌سازی” را پیش روی خود قرار دادند.
ارتش یا به عبارتی نیروهای امنیتی که مورد هجوم طالبان قرار گرفتند و به‌سرعت از هم پاشیدند، روی کاغذ شامل 300 هزار نفر بودند که توسط قدرتمندترین اتحاد نظامی روی زمین [ناتو] آموزش دیده و تا کنون صدها میلیارد دلار پشتیبانی مالی دریافت کرده بودند، اما این لشکر بزرگ در برابر طالبان که حدود 75 هزار نفر را سازمان‌دهی کرده‌اند، به راحتی شکست خوردند.
به گفته کارشناسان محلی، امروز وضعیت امنیتی افغانستان وحشتناک است، اما این فاجعه طی دو دهه گذشته در حال شکل‌گیری بوده است.
“جان سوپکو” بازرس ویژه بازسازی افغانستان (SIGAR) ژانویه 2020 در شهادت در برابر اعضای کنگره گفته بود: “در کل از [فضای امنیتی و سیاسی] افغانستان بوی خوشی به مشام نمی‌رسد… “SIGAR” دست‌کم 9 سال پیاپی است که مشکلات مختلف در ارایه مشاوره و کمک به ارتش افغانستان را برجسته کرده است.”
“رایان کروکر” سفیر آمریکا، در مقاله‌هایی درباره افغانستان به این موضوع اشاره کرده بود که “نیروهای ویژه افغانستان می‌توانند به ایالات‌متحده برای پاکسازی مناطق مختلف کمک کنند، اما پلیس نمی‌تواند این مناطق را نگه‌دارد؛ نه به این خاطر که نیروی کافی در اختیار ندارند، بلکه به این علت که این افراد از توان کافی برخوردار نیستند و فساد گسترده‌ای در میان آنها وجود دارد.”
به گزارش نیویورک تایمز، حمله طالبان و سقوط کابل در حالی اتفاق می‌افتد که ایالات‌متحده در طول 2 دهه بیش از 83 میلیارد دلار سلاح، تجهیزات نظامی و برنامه‌های آموزشی به سوی نیروهای امنیتی افغانستان سرازیر کرده است.
ایجاد دستگاه امنیتی افغانستان یکی از اصلی‌ترین راه‌بردهای دولت اوباما بود. زیرا یک دهه پیش، وی به دنبال راهی برای واگذاری تامین امنیت افغانستان به دولت و خروج از این کشور بود.
در حالی که آینده افغانستان بیش از پیش مبهم است، یک نکته به‌وضوح آشکار می‌شود، اینکه تلاش 20 ساله ایالات‌متحده برای بازسازی ارتش افغانستان به‌عنوان نیروی رزمی قوی و مستقل شکست‌خورده است.
شکست نیروهای امنیتی افغانستان از مدتی قبل آغاز شده بود. زمانی که محاصره پایگاه‌های نظامی افغان‌ها در مناطق روستایی توسط طالبان انجام شد و سربازان گرسنه‌ای که در این محاصره گیر افتاده بودند مهمات و تجهیزات نظامی خود را تسلیم طالبان کردند تا بتوانند آزادی‌شان را به‌دست بیاورند.
از مدتها قبل، سربازان و افسران پلیس ابراز نارضایتی عمیق خود از نحوه رفتار رهبران افغانستان را ابراز می‌کردند. آنها می‌دانستند تعداد واقعی نیروهای نظامی افغانستان به مراتب کمتر از آن چیزی است که در رسانه‌ها اعلام می‌شود.
پس از اعلام خروج ایالات‌متحده از افغانستان، هنگامی که طالبان فعالیت‌های خود را گسترش می‌داد، این باور در میان نیروهای امنیتی افغانستان ریشه دوانده بود که جنگیدن برای دولت “اشرف غنی” ارزش مرگ را ندارد.
نیروهای امنیتی افغانستان از سال 2001 تا کنون بیش از 60 هزار کشته داده‌اند، اما دولت در مورد طالبان صحبت نمی‌کرد، بلکه به تعریف و تمجید از کارهای خود می‌پرداخت. دولتی که آن‌قدر ناکارآمد بود که تبدیل به بخشی از برنامه واگذاری افغانستان به طالبان شد.
به گزارش واشنگتن پست، جنگجویان طالبان دیروز (یکشنبه) کنترل شهر کابل را در دست گرفتند و با سقوط دولت تحت حمایت غرب، “اشرف غنی” رییس‌جمهور این کشور فرار کرد و به این ترتیب حضور طولانی‌مدت آمریکا پس از نزدیک به 20 سال به‌طور ناگهانی و با ایجاد هرج و مرج به پایان رسید.
غنی در صفحه فیسبوک خود پیامی را منتشر کرد که در آن ضمن اشاره به این موضوع که طالبان چاره‌ای برای وی جز خروج از کشور باقی نگذاشته بود، گفت: “برای جلوگیری از راه‌افتادن سیل خون، فکر کردم بهتر است، بروم.”
به‌تازگی ارتش آمریکا تخمین زده بود که سقوط افغانستان حدود 90 روز طول می‌کشد. این در حالی است که ژوئن امسال، مقام‌های آمریکایی احتمال سقوط دولت افغانستان را حدود 6 تا 12 ماه پیش‌بینی کرده بودند. در حالی که این سقوط 10 روز طول کشید!
“عبدالله عبدالله” رییس شورای‌عالی سازش ملی از تشکیل “شورای هماهنگی” جدید با حضور “حامد کرزی” رییس‌جمهور پیشین و “گلبدین حکمتیار” سیاست‌مدار سابق جنگ‌طلب، برای گفت‌وگوی مستقیم با طالبان در کابل خبر داده است.
کرزی در توییتر نوشت که آنها برای جلوگیری از هرج و مرج و مدیریت بهتر امور مربوط به صلح و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت تلاش می‌کنند.
به گزارش فرانس 24، نیروهای امنیتی افغانستان تابستان امسال در برخی مناطق همانند لشکرگاه در جنوب این کشور، مقاومت شدیدی در برابر طالبان از خود نشان دادند، اما اکنون بدون حمله‌های هوایی و حمایت نظامی منظم آمریکا با طالبان روبه‌رو شده‌اند.
این نیروها در برابر دشمنی که روی کاغذ از آنها ضعیف‌تر، اما در عوض از انگیزه و انسجام بهتری برخوردار است یا فرار کردند یا تسلیم شدند و به این ترتیب به‌راحتی شهرها را به طالبان واگذار کردند.
بذرهای فروپاشی نیروهای امنیتی افغانستان سال گذشته کاشته شد؛ زمانی که واشنگتن با شورشیان قرارداد خروج کامل نیروهای خود را امضا کرد. برای طالبان، این اتفاق سرآغاز پیروزی آنها پس از نزدیک به دو دهه جنگ بود.
به گزارش آسوشیتدپرس، دیروز (یکشنبه) بیش از 60 کشور جهان بیانیه مشترکی را که وزارت امور خارجه آمریکا منتشر کرده است را بازنشر دادند. در این بیانیه آمده است که افراد دارای قدرت و نفوذ در سراسر افغانستان در زمینه حفاظت از جان و مال مردم و بازگرداندن فوری امنیت و نظم مدنی به این کشور، مسئول هستند.
اکنون جنگجویان طالبان در سراسر کابل مستقر شده‌اند و پست‌های متروکه پلیس را به تصرف خود درآورده‌اند و متعهد شده‌اند که نظم و قانون را در دوران انتقال حفظ کنند. هر چند ساکنان برخی مناطق از از غارت خانه‌های‌شان به‌ویژه در بخش دیپلماتیک خبر داده‌اند.
نظرات مطرح شده در این مصاحبه نظر شخصی نویسنده مقاله است و لزوما بیانگر نظر ژورنال ایرانیان کانادا نمی باشد.