صبح روز انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، از جاستین ترودو پرسیده شد که از نظر او کدام موضوع در صدر اولویت‌های روابط کانادا و ایالات متحده قرار دارد. وی پاسخ داد: “تجارت. تداوم دسترسی به بازار آمریکا، دفاع از مشاغل و کارگران کانادایی و اطمینان از تداوم انتقال کالا از مرز دو کشور در دوران همه‌گیری در اولویت قرار دارد.”
به گزارش ژورنال ایرانیان کانادا، دونالد ترامپ با وعده مخالفت با تجارت به پیروزی رسید و شعار “اول آمریکا” او به کارگران آسیب‌پذیر به لحاظ اقتصادی امیدواری داد. اندریا ون ویوت مشاور سابق استیون هارپر و رییس کارکنان وزیر محافظه‌کار دارایی اد فست در این باره گفت: “آنها با این شعار هم‌ذات‌پنداری کردند. آنها اعتقاد دارند که کشورهای مختلف همانند چین سال‌ها از ایالات متحده سوءاستفاده کرده‌اند. آنها به او رای دادند و به او ماموریت دادند که در خصوص تجارت کاری انجام دهد و او نیز اقدام کرد.”
ترامپیسم با دست بردن در ظرف غذای دموکرات‌ها تغذیه می‌کند. رهبران کارگری آمریکا همانند ریچارد ترومکا هدفی مشترک با ترامپ پیدا کرده‌اند و با اینکه بایدن عمل‌کرد مناسبی در ایالت‌های صنعتی همانند میشیگان و پنسیلوانیا داشته است، هنوز مشخص نیست که رای‌دهندگان به او، بار دیگر به اردوگاه دموکرات‌ها بازگشته‌اند. شکست در بازگرداندن آرا در ایالت‌هایی که زمانی پایگاه دموکرات‌ها بوده‌اند یکی از مشکلاتی است که در برابر تیم انتقال قدرت بایدن قرار دارد.
ون ویوت یادآور شد: “دنیا بر اثر کرونا به قدری عوض شده است که فکر می‌کنم رییس‌جمهور آمریکا در 4 سال آینده به‌جای تجارت در خصوص کرونا صحبت خواهد کرد. فکر نمی‌کنم تجارت تمرکز اصلی بایدن باشد.”
آیا این اتفاق باید بزرگ‌ترین شریک تجاری ایالات متحده را نگران کند یا آرام؟ مذاکرات دوباره بر سر توافق نفتا، بیشتر توان دولت ترودو را گرفت و هم‌چنان مسایل مربوط به اجرایی شدن آن، به ویژه در بخش خودروسازی باقی‌مانده است. با این حال، مشخص نیست که دولت بایدن تا چه اندازه تلاش خواهد کرد تا توافق انجام شده در دوره ترامپ را به سرانجام برساندو اولویت‌های دولت جدید ایالات متحده، اصلاح اختلاف‌های تجاری را مشکل خواهد کرد.
جاه‌طلبی‌های دموکرات‌ها برای تغییر ترکیب سنا به سود خود، دست‌کم تا این لحظه به سرانجام نرسیده است و این موضوع برای مسایل تجاری اهمیت دارد. کانادایی‌ها در دوران مذاکرات نفتا متوجه شدند که کنگره آمریکا در خصوص تصویب پیمان‌ها و پرونده‌های تجاری حرف آخر را می‌زند.
چنان‌چه سنا در کنترل دموکرات‌ها قرار می‌گرفت، بایدن می‌توانست یک نماینده تجاری حامی تولید داخلی انتخاب کند، اما با توجه به تقسیم سنا [میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواه‌ها] انتخاب وزرای اعتدال‌گرا، افزایش پیدا کرده است. نکته دیگر اینکه، سیاست‌مداران در واشنگتن تغییر می‌کنند، اما لابی قدرتمند صنایع باقی می‌ماند.
ائتلاف تولیدکنندگان الوار در ایالات متحده، به‌صورت موفقیت‌آمیزی بر چوب نرم کانادا تعرفه پشت تعرفه وضع می‌کند و تا آینده‌ای دور این تعرفه‌ها پابرجا خواهد ماند. کنگره یا دولت ایالات متحده نیز هیچ‌گاه پاسخی به درخواست تجارت آزاد کالاهای جنگلی از سوی کانادا نداده است و حکمیت‌ها نیز تا امروز مشکل را به‌صورت دایمی حل نکرده است. تعرفه بر الوار، یک خواست حزبی نیست، بلکه نیازی دایمی است. کانادا باید امیدوار باشد که ایالات متحده، آمریکای شمالی را به عنوان یک بازار قاره‌ای به‌هم پیوسته ببیند.
اولویت خرید محصولات آمریکایی نیز پابرجا خواهند بود. دولت اوباما شرکت‌های کانادایی را از این قاعده مستثنی کرد و امکان دارد که این اتفاق در نفتا تکرار شود. با این حال ون ویوت در این مورد محتاط است و می‌گوید: “او [جو بایدن] طرز تفکر خود را دارد و تصمیم‌های خود را می‌گیرد.”
لابی کشاورزان نیز همواره فعال است. روستاییان آمریکا به بایدن رای نداده‌اند و میلیون‌ها دلار یارانه دولت ترامپ به بخش کشاورزی، بخش مهمی از راه‌برد انتخاباتی او را تشکیل می‌داد. به‌نظر نمی‌رسد که کنگره این یارانه‌ها را قطع کند. هم‌چنین ایالات متحده هم‌چنان به‌دنبال بازارهای جدید برای تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز خواهد بود و کسی انتظار ندارد که محدودیت‌ها بر محصولات لبنی، تخم مرغ و ماکیان کانادا، 20 ژانویه 2021برداشته شود.
همه‌گیری کرونا به چین این امکان را داد که از قدرت اقتصادی بزرگ خود برای اعمال نفوذ ژئوپولتیک استفاده کند. این موضوع باعث شد که شرکای تجاری چین چشم خود را بر نقض حقوق بشر در این کشور ببندند یا زنجیره‌های تامین و جلب سرمایه‌گذاری خود را به خطر بیندازند.
ون ویوت یادآور شد: “در چنین شرایطی عقب‌نشینی بایدن در مقابل چین اشتباه راه‌بردی خواهد بود. وضع تعرفه‌های دو جانبه برای سایر شرکای تجاری ایالات متحده، از جمله کانادا، زیان‌بار بوده است، اما آمریکا به این اقدام ترامپ نیاز داشت. عقب‌نشینی بایدن در چنین شرایطی، از سوی چین نشانه ضعف در نظر گرفته خواهد شد.
کارلو دید مدیر مرکز تجارت و سرمایه‌گذاری غرب کانادا باور دارد: “همه باید این حقیقت را بپذیرند. آمریکایی‌ها موفق شدند راه‌بردی تنبیهی در برابر چین به کار ببرند و هم‌زمان منافع کلیدی خود را تضمین کنند. ما موفق به چنین کاری نشده‌ایم. من فکر نمی‌کنم که بایدن بتواند از این سیاست عقب‌نشینی کند.”
کانادا به خاطر همکاری با ایالات متحده در دستگیری منگ وانژو، هزینه داد و صادرات کلزا، گوشت گاو و خوک این کشور به چین مختل شده است. به‌دلیل خروج آمریکایی‌ها از پیمان تجاری اقیانوس آرام بایدن اکنون در وضعیت دشواری قرار گرفته است. این توافق تجاری در دوران اوباما بین 12 کشور حوزه اقیانوس آرام شکل گرفت تا قدرت اقتصادی چین را محدود کند.
ترامپ مجبور شد که اعضای سابق این توافق همانند ژاپن را بر سر میز مذاکره بنشاند تا به‌صورت جداگانه با آنها به توافق برسد. این کار دولت ترامپ باعث شد که طرف‌های دیگر توافق همانند کانادا نتوانند با استفاده از امتیاز تعرفه‌ای خود بر بازارهای صادراتی ایالات متحده مسلط شوند. دید می‌گوید که با توجه به اتفاق‌های پیش آمده و مخالفت داخلی با این پیمان، بایدن نمی‌تواند به این توافق بازگردد.
ون ویوت یادآور شد: “همه انتظار دارند که لحن گفتار بایدن درباره تمامی مسایل با دولت پیشین متفاوت باشد. آنها دو فرد کاملا متفاوت با طرز فکر متفاوت هستند. انتخاب بایدن ارتباطی به کانادا ندارد و به احتمال زیاد پرونده کانادا مهم‌ترین پرونده روی میز بایدن نیست.”
شرکای جهانی آمریکا امیدوارند که رییس‌جمهور جدید بخشی از خاطرات رهبری ایالات متحده بر جهان را زنده کند. احترام بیش‌تری به قوانین وهنجارها می‌تواند اثر آرام‌بخش بر نهادهای چندجانبه همانند سازمان تجارت جهانی داشته باشد. مسایلی که ترامپ به‌خاطر آنها در سازمان تجارت جهانی وارد جنگ شد نگرانی‌هایی بود که در دولت‌های بوش و اوباما نیز مطرح کرده بودند.
آمریکایی‌ها اعتقاد دارند که چین و سایر اقتصادهای در حال ظهور، بیش از حد در سازمان تجارت جهانی امتیاز گرفته‌اند و به همین دلیل ایالات متحده داورهای جدید در رکن فرجام‌خواهی این سازمان منصوب نکرد.
دید در این زمینه معتقد است: “اکنون این امیدواری وجود دارد که ایالات متحده در گفت‌وگوهای سازنده مربوط به اصلاح ساختار این سازمان شرکت و خواسته‌های خود را مطرح کند، اما نباید انتظار داشت مسایل یک شبه حل شوند.